Hukukun Temel Kavramları 2

Yanıt Açıklaması: Adem-i merkeziyet ilkesi

Yanıt Açıklaması: Masumluk karinesi uyarınca sanık mahkûmiyet kararı kesinleşinceye kadar suçlu sayılamaz. Buna göre şüpheli/sanık ne masum ne de suçludur. Bu nedenle şüpheli/sanığa muhtemel bir suçlu gibi davranılamaz. Bu ilke gereğince hüküm kesinleşinceye kadar şüpheli/sanık kamuoyuna suçlu gibi tanıtılamaz.

Yanıt Açıklaması: Konularına göre vergiler; gelir üzerinden alınan vergiler, servet üzerinden alınan vergiler ve harcamalar üzerinden alınan vergiler olarak 3 gruba ayrılırlar. Damga vergisi, katma değer vergisi, özel iletişim vergisi, banka ve sigorta muameleri vergisi harcamalar üzerinden alınan vergiler iken veraset ve intikal vergisi servet üzerinden alınan bir vergidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın 127. maddesinde mahallî idareler; il, belediye ve köy halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organları seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileri olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anonim ortaklık medeni hakları kullanma yetkisini ortakları aracılığı ile kullanır.

Yanıt Açıklaması: Vergi Usûl Kanunu’na göre, verginin idarece tarhı, ikmalen ve re’sen vergi tarhı dışında kalan hallerde, mükelleflerin verginin tarhı için vergi kanunları ile muayyen zamanlarda müracaat etmemeleri veya aynı kanunlarla kendilerine yüklenen görevleri yerine getirmemeleri nedeniyle, zamanında tarh edilmeyen verginin, kanunen belli matrahlar üzerinden idarece tarh edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D seçeneklerinde genel oy ilkesinin özelliklerinden bahsedilirken, herkese tek ve eşit oy hakkı tanınması meselesi seçimin eşitliği ilkesinin bir koşuludur.

Yanıt Açıklaması: Ücretsizdir

Yanıt Açıklaması: Milletvekillerinin işledikleri suçlar yargı denetimi dışında değildir.

Yanıt Açıklaması: Matrahlar miktar (spesifik usûl) veya değer (advalorem) esasına göre belirlenir. Miktar esasında vergi konusunun ağırlık, hacim, yüzölçümü gibi sayısal büyüklükleri esas alınır. Değer esasında ise vergi konusunun değeri esas alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kişilere işveren vekili denir. İş kanununa göre bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı işçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişilere işveren denir. İşçi ile işveren arasındaki tüm hukuksal sorunlar iş ilişkisinin içeriğini belirler. Alt işveren ise mal ve hizmet üretime ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde çalıştırılan kişidir. Alt işverenin bu işi işverenden alması ve işçilerin yalnız bu iş yerinde çalıştırılması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Fiili işleyen kişide hiç suç işleme fikri yokken azmettirenin faile suç işleme kararı verdirmesine azmettirme adı verilir. Soruda verilen örnekte de komşusuna düşmanlık besleyen kişinin kendisinin değil de suç işleme fikri olmayan bir başka kişiye suç işletmesi söz konusu olduğundan azmettirmeden söz edilir.

Yanıt Açıklaması: Bir şirkette işveren adına hareket eden ve işyerinin, işletmenin yönetiminde görev alan kişiler işveren vekilidir. İşveren vekili bir şirkette bir tane değildir. Genel müdürün yanında departman müdürü ve müdür yardımcıları da işveren vekili sayılabilirler.

Yanıt Açıklaması: İdari fonksiyonun sürekliliği özelliği, idari fonksiyonun konusunu oluşturan kamu hizmetlerinin sürekliliği ilkesinin de kaynağıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Borçlunun temerrüdünde asıl olarak, ifa zamanı gelen bir borcun ifasındaki gecikmeden söz edilir. Ancak borcun ifasındaki her türlü gecikme temerrüt olarak nitelendirilemez. Aynı zamanda temerrüdün gerçekleşmesi için borcun muaccel olması ve alacaklının ihtar çekmesi gerekmektedir. Borçlunun temerrüde düşmüş sayılması için kusurlu olup olmaması önem taşımaz. Kusur, temerrüde bağlanan bazı sonuçlar bakımından önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Ticaret unvanı seçmek ve kullanmak, ticari defter tutmak, iflasa tabi olmak, ticaret siciline kaydolmak tacir olmanın sonuçlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Kira sözleşmesi kullandırma borcu doğuran sözleşmelerden biridir

Yanıt Açıklaması: Aksi kararlaştırılmamışsa işçi iş sözleşmesinden doğan iş görme borcunu şahsen ifa etmek ve borcunu yerine getirirken gereken özeni göstermek durumundadır. İşçi bu süreçte sadakat kurallarına aykırı davranışlarda bulunmamalıdır. İş sözleşmesi sona erdikten sonra o işin sırlarını ve işin içeriğini öğrenen işçi aynı sektörde faaliyet gösteren başka bir işyerinde çalışmaya devam etmesi durumunda rekabet etmeme borcu söz konusu olacaktır. Eşit işlem borcu ise işverenin aynı konumda ve eşit şartlarda bulunan işçilere farklı muamelede bulunmamasını içeren bir borçtur.

Yanıt Açıklaması: Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak, bu alacağı miktar itibarıyla tespit eden idarî işlemdir. Vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların, yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesi tebliğ olarak isimlendirilir. Vergi Usul Kanunu tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin, ödenmesi gereken bir safhaya gelmesi olarak tanımlamıştır. Ödeme, vergi borcunun kanuna uygun olarak ifa edilmesidir. Verginin tahsili, verginin kanuna uygun surette ödenmesidir.

Yanıt Açıklaması: CMK m.223/7 uyarınca aynı sanık için, aynı fiilden ötürü önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilecektir.