Hukukun Temel Kavramları 1

Yanıt Açıklaması: Siyasî partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurul’ca bakılır, bireysel başvurular ise bölümlerce karara bağlanır.

Yanıt Açıklaması: A normu tanımından da anlaşılacağı üzere emredici bir hukuk normudur. B normu yedek hukuk kurallarının bir alt kategorisi olan yorumlayıcı hukuk normlarındandır. burada önemli olan normun münhasıran taraflarca kararlaştırılmış ama eksik bırakılmış alanlarda uygulanmak amacıyla ihdas edilmiş olmasıdır. Onu tamamlayıcı hukuk normudan ayıran özellik budur. C normu ise yetki veren hukuk normudur. Doğru sıralama: emredici, yorumlayıcı, yetki veren şeklinde olacaktır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Suçlunun cezasının mağdur ve yakınları tarafından verilmesine imkan verme modern hukuk devletleri öncesine ait bir uygulamadır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya uygunluk denetiminin yokluğu, özellikle çok partili hayata geçilmesinden sonra daha da ciddi sorunlar yaratmaya başlamış, bunun etkisiyle 1961 Anayasası, kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimine geniş kapsamlı biçimde yer vermiştir . Konumuzla ilgili olarak 1961 Anayasasının önemi ilk defa Anayasa Mahkemesinin bu anayasa ile ön görülmüş olmasında kendisini göstermektedir. Şu an yürürlükte bulunan 1982 Anayasası da 1961 Anayasasında yer alan Anayasa Mahkemesi kurumunu korumuştur.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kurallarının devlet yaptırımı vardır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler. Anayasa Mahkemesi üyeleri oniki yıl için seçilirler. Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi üyeleri altmışbeş yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yaşından önce görev süresi dolan üyelerin başka bir görevde çalışmaları ve özlük işleri kanunla düzenlenir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal düzen kuralları sayılamayacak kadar çoktur. Ancak genel kabul gören sınıflandırmaya göre sosyal düzen kurallarını, din kuralları, ahlak kuralları, görgü (nezaket) kuralları, örf ve adet kuralları ile hukuk kuralları olarak beş ana başlık altında toplamak mümkündür

Yanıt Açıklaması: Hakimin takdir yetkisi kurumunda ortada olaya uygulanacak bir soyut hukuk kuralı mevcut olsa da bu kuralın somuta tatbiki noktasında bir boşluk vardır. Bu boşluk söz konusu soyut hukuk kuralından bağımsız olmayıp, soyut hukuk kuralının sınırları içinde bir boşluktur ve bu nedenle de kural içi boşluk olarak adlandırılır. Hakim bu yetkisini hukuk düzeninin ve ilgili soyut hukuk kuralının sınırları içerisinde ve hakkaniyet ilkesini göz önüne alarak kullanır; bu bağlama da hakimin takdir yetkisi sınırsız değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal düzen kurallarının farklı özelliklerine rağmen temelinde bazı ortak yanları vardır. Öncelikle sosyal düzen kuralları genel nitelik taşır, yani herkese uygulanır. Bunun yanında bu kurallar süreklilik taşır; yani uzun süre ve aralıksız olarak uygulanır. Üçüncü olarak ise bu kurallar, emir ve yasaklama içerir (normatiftir) ve bunlara uyulmaması durumunda da birtakım yaptırım öngörürler.

Yanıt Açıklaması: Yaptırım her şeyden önce bir devlet zorlamasıdır. Ancak bu zorlamayı diğer zorlamalardan ayıran en önemli husus, bu zorlamanın hukuk kurallarının ihlali halinde devlet tarafından yapılıyor olmasıdır.Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi konusunda bir temel ayrım, siyasal ve yargısal denetim sistemleri arasındadır. Siyasal denetim sistemini seçmiş olan ülkeler, bu denetimi çeşitli siyasal organlardan bir veya birkaçına bırakabilirler. Bunlar arasında, kanunlar üzerindeki veto yetkisi dolayısıyla devlet başkanı, ikinci meclis, yasama meclisinin bir komisyonu veya siyasal organlar tarafından seçilmiş özel bir kurul sayılabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal düzen kurallarının farklı özelliklerine rağmen temelinde bazı ortak yanları vardır. Öncelikle sosyal düzen kuralları genel nitelik taşır, yani herkese uygulanır. Bunun yanında bu kurallar süreklilik taşır; yani uzun süre ve aralıksız olarak uygulanır. Üçüncü olarak ise bu kurallar, emir ve yasaklama içerir (normatiftir) ve bunlara uyulmaması durumunda da birtakım yaptırım öngörürler. Ancak bu yaptırımların maddi veya manevi olması olması sosyal düzen kuralına göre değişir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E seçeneklerinde yer alan önermeler yanlış olup doğru önerme B seçeneğinde yer almaktadır. İlkel dinlerde dini inançların kaynağı, genellikle doğadaki farklı nesnelere duyulan korku ve hayranlık olurken; tek tanrı inancına dayalı dini inançların kaynağı, yaratıcıya olan inanç, saygı ve korkudur. Tek tanrı inancına sahip din kuralları genellikle kutsal kitaplara dayanmaktadır. Gerçekten de şu an dünyada en etkili dinler olan Hristiyanlık, İslamiyet ve Musevilik dinlerinin ve bu dinlerin kurallarının kaynağı kutsal kitaplardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kuralları, genel olarak kişiler arasındaki ilişkileri düzenler. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Cebri icra, herhangi bir borç ya da başka bir hukuki yükümlülüğün, yükümlüsü tarafından rızayla yerine getirilmediği hallerde, devlet gücü eliyle zorla yerine getirilmesini ifade eden yaptırımdır.

Yanıt Açıklaması: Tazminatın yaptırımı ile hukuka aykırı fiilden önceki durumun yeniden sağlanması amaçlanır. Tazminatın ortaya çıkan zararın türüne göre maddi veya manevi olabilir. Bazen her ikisinin birlikte ortaya çıkması da mümkündür. Maddi tazminat hukuka aykırı fiil nedeniyle kişide oluşan somut zararın giderilmesine yönelik olarak öngörülürken, manevi tazminat somut bir zarar olmasa da, hukuka aykırı fiil nedeniyle kişide ortaya çıkan üzüntü ve elemin giderilmesi, saygınlıkta meydana gelen azalmanın telafi edilmesi amacıyla belirlenir. Tazminat yaptırımı bazen başkaca yaptırım türleriyle birlikte de uygulanabilir. Örneğin bir başkasını kasten yaralayarak işinden üç hafta ayrı kalmasına neden olan kimse, bu cezai fiilin nedeniyle hem hapis cezasına mahkum olurken hem de yaraladığı kimseye işinden ayrı kaldığı sürede kaybettiği gelir nedeniyle maddi tazminat, çektiği acı nedeniyle de manevi tazminat ödemek durumundadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Lex specialis, aynı düzeyde bulunan ve aynı tarihte yürürlüğe girmiş olan iki hüküm arasında çatışma söz konusu olduğunda, özel hüküm niteliğindeki hükmün uygulanmasını gerektiren ilkedir. İki yönetmelik aynı tarihte yürürlüğe girdiğine göre bunlar arasında öncelik - sonralık ilişkisi yoktur. Her ikisinin de yönetmelik olduğu bilgisiyle astlık - üstlük ilişkisi olmadığını da anlıyoruz. Öyleyse genel hüküm - özel hüküm ilkesi yani lex specialis bu durumu çözecektir. Diğer şıklar ilgisizdir. Cevap  C dir.

Yanıt Açıklaması: 1961 (m.152/3) ve 1982 (m.153/5) Anayasası, iptal kararının geriye yürümezliği ilkesini kabul etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ceza hukuku anlamındaki suçlar için öngörülen yaptırımlara karar verebilecek yargılama makamlarından farklı olarak, idari suçlar ve disiplin suçları için öngörülen yaptırımlara yetkili diğer makamlar da karar verebilir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Normlar hiyerarşisinin en tepesinde anayasa, onun altında kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, bunların altında tüzükler; ve tüzüğün de altında yönetmelikler yer almaktadır. Bu şekliyle anayasalar bütün düzenleyici işlemlerin oluşturduğu normatif hiyerarşide en üstün konumda bulunmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.