Türkçe Sözlü Anlatım

Yanıt Açıklaması: Metindeki zamansal değişimi ve gelişimi gösteren zamansal bağlantı ögeleri (önce, sonra, daha sonra, sonunda...), Metindeki uzama ilişkin değişimi ve gelişimi gösteren uzamsal bağlantı ögeleri (burada, orada, aşağıda, yukarıda, altında, üstüne...), Metne konu olan düşüncelerin öncelik, önem gibi ilişkilerini gösteren sıralama bağlantı ögeleri (öncelikle, ilk olarak, ayrıca, bir yandan, diğer yandan...), Düşüncelerin değişik biçimde yeniden ele alınmasını sağayan yeniden oluşturma bağlantı ögeleri (başka bir deyişle, sonuç olarak, ya da, yani...), Uslamlama bağlantı ögeleri (fakat, bununla birlikte, ancak, oysa, zaten...), İki düşünceyi ya da göstergeyi doğrudan birbirlerine bağlayan bağlantı ögeleri (ve, ile...). Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yalınlayan dillerde her sözcük kök biçimindedir, ek yoktur. Sözcükler arasındaki ilişki, kelimelerin cümle içerisindeki yerleriyle ifade edilir. Çince ve Vietnamca bu grupta yer alır.

Yanıt Açıklaması: Dil varyasyonunda bölge, toplumsal gruplar, dilin tarihi gelişme süreci, dil ilişkileri, etnik köken, meslek, eğitim ve gelir durumu, inanç, bağlam gibi dil dışı etkenler belirleyici bir rol oynar. Bu etkenlerden baskın olana göre varyasyonun türü belirlenir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Geniş bir sözcük dağarcığına sahip atasözü, deyimlere egemen yazılar; kendilerine özgü bir anlatım biçimine sahip olurlar. Yazarın birikimlerini, yetilerini ortaya koyan kısaca kimliği yansıtan yazılar üretilmesi özgünlüktür.

Yanıt Açıklaması: "toplumsallaşma“ sözcüğünün aldığı ekler şöyledir: kur- Eylem kökü, -um eylemden ad yapan ek, -sal addan ad yapan ek, -ma eylemden ad yapan ek. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Dil, insana özgü, seslerden oluşan, öncelikle sözlü, sürekli olarak değişen, yeni ihtiyaçları karşılayacak biçimde üretken, kendi içinde sistemli bir iletişim aracıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkçe kökenli sözcüklerin başında ğ, l, m, n, r, ş, z ünsüzleri de bulunmaz. Bir sözcüğün bu seslerden biri ile başlaması, o sözcüğün Türkçe olmadığını gösterir. Buna göre “koltuk” sözcüğü Türkçe kökenli bir sözcüktür. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: “Kendinden kaçmak dedikleri şeyin bu olduğunu sanıyorum.” Cümlesinde “Kendinden kaçmak dedikleri şeyin bu olduğunu” cümlenin nesnesi, “sanıyorum” ise cümlenin yüklemidir. Cümle sadece nesne ve yüklemden oluşmuştur. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Sözlü iletişim, devlet idaresi, eğitim, edebiyat, basın, ibadet, ticaret gibi farklı alanlarda dile ve dilin farklı biçimlerine ihtiyaç duyulur. Türkçenin bu alanlardaki durumunu kısaca şöyle özetleyebiliriz: Konuşma dili, Devlet dili, Edebiyat dili, Eğitim dili, Gazete dili, Radyo-Televizyon dili, Eğlence dili, İnternet dili. Doğru cevap E'Dir.

Yanıt Açıklaması: Makale, deneme ve eleştiri düşünce niteliği olan yazılardır.

Yanıt Açıklaması: Dil bilimci Ferdinand de Saussure’ün betimlediği gibi dil, aynı zamanda bir toplum- sal olgudur. Dil yalnızca bölgeden bölgeye değil, etnik ve sosyoekonomik nedenlerle de farklılaşır.

Yanıt Açıklaması: Anlatım; sözcükleri seçme, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma ve paragraflar oluşturma şeklinde ilerler. Anlatım birimleri doğru kullanıldığında başarılı olur. Anlatım birimlerinin kullanımında birtakım farklılıklar görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Birey, dili anlatımsal amaçlara yönelik olarak şu eylemleri gerçekleştirirken kullanır: Düşünsel tutumu açıklamak, Duygusal eğilimi açıklamak, Ahlaki tutumu açıklamak, Ön yargıları, beklentileri açıklamak. Bilgi vermek ise dilin betimsel amaçlara yönelik olarak kullanılmasını gerektiren eylemlerden biridir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Hint-Avrupa dilleri ve Sami dilleri bu yapıdadır. Sözcük içine, başına ve/veya sonuna bazı ekler alabilir. Her ek alışında kök farklı kalıplara girebilir. Türkçe ise yapı bakımından eklemeli bir dildir.

Yanıt Açıklaması: Anlatım; sözcükleri seçme, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma ve cümleler ile paragraflar oluşturma biçiminde gerçekleştirilir. Anlatımdaki başarı, bu anlatım birimlerinin (sözcük, cümle, paragraf) doğru kullanılmasına bağlıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dilin Durumuna Göre: a) Arka dil ünlüleri: a,o,u; b) Orta dil ünlüsü: ı; c) Ön dil ünlüleri: e, i, ö, ü. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Dil bilimde Safir-Whorf Varsayımı olarak anılan varsayıma göre, kişinin konuştuğu dil ile o kişinin dünyayı nasıl algıladığı ve nasıl davrandığı arasında sistemli bir ilişki vardır. İnsan bir bakıma, dünyayı ana dilinin belirlediği, izin verdiği biçimde ve ölçüde algılar.

Yanıt Açıklaması: Konuşucu/yazar; metni sözle ifade eden konuşucu, kaleme alan ise yazardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültür en genel haliyle maddi ve manevi kültür olmak üzere ikiye ayrılabilir. İnsanların ev bark biçimleri, kullandıkları çeşitli alet ve eşyalar, giyim kuşam tarzları, yeme ve beslenme biçimleri maddi kültür; dil, tarih, gelenek ve görenek, hukuk, ahlak gibi hayatın manevi yönünü ilgilendirenler de manevi kültür içinde yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Telegrafik konuşma, çocuğun dil ediniminin belirli sürecinde iki sözcükten oluşan cümlelerle konuşmasıdır.