Türkçe Sözlü Anlatım

Yanıt Açıklaması: Sözcüklerin anlamları işaret edilenlerden bağımsız olarak, taşıdıkları duygusal yönler açısından iyileşebilir veya kötüleşebilir. Divanü Lügat-it Türk’te geçen “yem” (azık, yemek, taam) sözcüğü olumlu bir anlam taşırken günümüzde “hayvan yiyeceği” anlamına dönüşmesi anlam kötüleşmesine örnektir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Her üç seçenek de Okulöncesi Eğitim Programı’nda yer alan kazanımlardandır.

Yanıt Açıklaması: Öğrencilerin sahip oldukları yerel konuşma hatalarını düzeltmek için öncelikle doğru Türkçe kullanılan örnekler dinletmek yararlı olacaktır. Yerel konuşma hataları üzerinde çalışmak öncelikli olmamalıdır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkçenin ses dizgesinin tanınması; seslerin kendi çıkak noktalarında oluşturulması, anlaşılır ve etkili bir konuşma için uyulması gereken önemli bir ilkedir. Ünlü ve ünsüzler; dil, dudak, damak, diş, gırtlak gibi konuşma örgenlerinin açılıp-kapanma, yaklaşıp-uzaklaşma, gerilip-çözülme gibi çeşitli devinimleriyle boğumlandırılır. Ses dizgesinin doğru boğumlandırılabilmesi için konuşma örgenlerinin de her sesin doğru oluşumuna katkı sağlayacak bir işlevi gerçekleştirmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Tartışma becerisini kazandırmak için yapılan etkinlikler ortaöğretim döneminde hedeflenen amaçlara yöneliktir. Konuşma balonuna konuşmalar yazma ve olayları oluş sırasına göre anlatma ilköğretim döneminde doğru nefes kullanımı için şarkı söyletme ve söz almak için sırasını bekleme ise okul öncesi döneminde sözlü anlatıma ilişikin hedeflenen amaçlara yönelik etkinliklerdir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Uyarı amaçlı konuşmalar, çoğu zaman bilgi vermek amaçlı konuşmalarla benzerlik  gösterebilir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma ve yazma bir anlatma becerisidir. Düzgün yazmak, düzgün konuşmakla yakından ilgilidir. Bu nedenle, sözlü anlatım etkinlikleri, öğrencilerin düzgün konuşmaları kadar doğru ve güzel yazmaları içinde başlangıç oluşturur. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Uzun süreli duraklarda, birkaç kez soluk alıp verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Gazete dili, edebî türlerden farklı olarak geniş bir okur kitlesine ulaşma hedefindedir. Kolay anlaşılır bir dil tercih etme eğilimindedir. Gazeteyi çıkaranların dünya görüşü gibi sebeplerle birtakım farklılıklar gösterebilir.

Yanıt Açıklaması: Tek Bir Kişi Tarafından Yapılan Konuşmalar: Konferans, Söylev, Açış ve Sunuş Konuşmaları, Demeç

Yanıt Açıklaması: Öğrencilerin sözlü anlatım becerilerini geliştirmek için açık oturum düzenleme ortaöğretim dönemi programında yer alan amaçlardan biridir. Yukarıdaki ölçekte de öğrencilerin açık oturumdaki davranışları değerlendirilmektedir. Dolayısıyla doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: TDK Türkçe Sözlüğe göre “dilek” sözcüğünün tanımı şöyledir: Bir kimsenin dilediği şey, istek, talep, temenni, rica, murat. Seçeneklerdeki “talep”, “temenni”, “rica” ve “murat” sözcükleri “dilek” sözcüğü ile eş anlamlıdır. Ancak “arz” sözcüğü “sunma” anlamına gelmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki paragrafta belirtilen amaçlar ortaöğretim programının 9.sınıf öğrencilerine yöneliktir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir sanat veya bilim dalına bağlı uzmanların ya da siyasi bir parti, dernek ve teşkilata bağlı kişilerin toplanıp önceden belirlenmiş olan konular üzerinde yaptıkları toplantılar ve konuşmalara kongre denir.

Yanıt Açıklaması: Ton: Konuşmada yaratılmak istenen duygunun niteliğine göre sesi alçaltıp yükselterek sağlanan anlatım gücü. Tonlama:Konuşma sırasında sesin alçalıp yükseltilmesi, sesin ezgilendirilmesi. Ezgi: Konuşma sırasında oluşturulan ton değişimlerinin tümü. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sözcükler anlam değerlerinin görece açıklığı bakımından iki gruba ayrılır. İlki, anlam bakımından tam bir ifadeyi karflılayabilme yeterliliği olan ‘tam anlamlı’ sözcüklerdir: insan, kadın, toprak, elma, çiçek vb. İsim, fiil, sıfat, zarf, zamir gibi sözcük türleri bu gruba girer. Bunlar dilin temel söz varlığını oluştururlar. İkincisi ise, tam bir ifadeye/anlama karşılık gelmeyen ancak içinde bulundukları daha büyük yapılarda anlam kazanan fakat, ama vb. sözcüklerdir. Lakin sözcüğü bir bağlaç, üzere sözcüğü bir edat, en ve daha sözcükleri ise zarftır ve tam anlamlı değildir. Ancak “can“ sözcüğü tam anlamlıdır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma; zihinde tasarlananları söze dönüştürme ya da sözle gerçekleştirilen, kişiler arasında etkileşim yaratan bir anlatım etkinliği olarak ifade edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma; duygu, düşünce ve isteklerin seslendirilmesidir. İnsanlar arasında en önemli iletişim yolu olan konuşma, sözel paylaşım gereksinimini gidermesi açısından yaşamsal değer taşımaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Açık oturumda bir başkan ve en az üç konuşmacı bulunur. Başkan, konuyla ilgili bir giriş konuşması  yaptıktan sonra konuşmacıları tanıtarak onlara söz hakkı verir.

Yanıt Açıklaması: Konuşmayı yapılandıran, kişilerin doğru ve etkili konuşabilmeleri için edinmeleri gereken alt beceriler; Türkçedeki seslerin doğru söylenmesi, konuşma sırasında vurgunun anlam yaratıcı işlevinden yararlanma, bir söyleyiş özelliği olarak tonlamadan yararlanma, konuşmada “kavşak” ve “durak” gibi anlamı aydınlatıcı söyleyiş özelliklerinden yararlanma ve akıcılığı sağlayabilmek için uygun durumlarda ulamadan yararlanma biçiminde sıralanabilir.