Özel Eğitim

Yanıt Açıklaması: Özgül dil bozukluğu, dilin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi, anlambilgisi ve edimbilgisi katmanlarının birini ya da birkaçını kapsayan ve kendine özgü bir biçimde seyreden bozukluklardır. Dilin diğer bileşenlerine kıyasla göreceli olarak değişmeyen biçimsel özelliklerini edinim sırasında beklenmeyen bireysel farklılıklar da çok daha fazla gözlenmektedir. ÖDB olan çocuklarda zaman içinde dinamik bir profil çizgisi izlenir. Diğer önemli bir nokta da farklı dillerde farklı profillerin gözlenmesidir. ÖDB olan çocuklarda sesletim sorunları gözlenmez, ancak yaşları ileri olduğu halde bebekçe konuşurlar ve sesbilgisel farkındalıkları gelişmemiştir. Genel olarak ilk sözcüklerini edinimleri gecikmelidir. Dolayısıyla özgül dil bozukluğu ile ilgili doğru ifade, “biçimsel özelliklerin ediniminde güçlük gözlenir” dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde anne-babaların eğitime katılmaları görüşünü destekleyen nedenler arasında: Aileler, çocuklarının gerçek durumunu herkesten daha iyi bilirleri ve onları daha iyi tanımaları, Aileler, çocuklarının öğrenmeleri ile daha ilgili olmaları Çocuğun eğitime başladığı andan itibaren onun eğitim programına doğrudan katılan ilk yetişkin grubu olmaları, Aileler, toplum tarafından kendilerine ve çocuklarına sağlanan hizmetlerinin niteliğini artırmada etkili olabilmeleri ve Aileler, gün boyunca çocuklarına eğitim hizmeti veren ekip tarafından alınan kararları izleyebilir ve uygulayabilir olmaları yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İşbirliği bir etkileşim türü olarak tanımlanabilirken etkili işbirliğinin üç temel bileşeni olduğu vurgulanmaktadır. Bu temel bileşenlerden ilki ve en temel olanı, “etkili iletişim becerileri” nin sergilenmesidir. İşbirliği yapılacak kişilerin iletişim biçimleri hakkında bilgi sahibi olmak, başkalarının iletişimsel ipuçlarını okuyabilmek ve etkili iletişim becerileri kazanabilmek; etkili danışmanlık yapma ya da ekip çalışması için çok önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Değerlendirme; çocuk hakkında uygun eğitsel kararlar alabilmek için çocuğa ilişkin çocuktan, aileden, çocuğun öğretmeninden ya da çocukla ilişkili başka kimselerden bilgi toplama süreci olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Erken yıllardaki eğitimin çocuğun gelişiminde öneminin anlaşılması yıllar öncesine dayanmaktadır. Buna göre okulöncesi özel eğitim, nispeten, daha yakın bir zamana dayanmaktadır. Bu zaman içerisinde birçok öncü kişinin çalışmalarının ve yürütülen projelerin önemli etkileri olmuştur. Jean-Marc Itard, özel gereksinimi olan bir çocuğa sistemli bir biçimde eğitim veren öncülerin başında yer almaktadır. Yaklaşık bir yüz yıl sonra yaşayan diğer bir hekim Maria Montessori, İtalya’da dünyada ilk anaokulu olan Casa dei Bambini’yi kurmuştur. Kurduğu bu okulda temizlik, düzen, ev bakımı becerilerinin yanı sıra okuma, yazma ve aritmetik becerilerine de önem vermiştir. Jean Piaget, 84 yaşında ölene değin, bilişsel gelişimi anlamamızı etkilemeyi sürdürmüştür. Piaget, doğuştan uyum sağlamaya yönelik bir eğilim olduğunu, bu eğilimin çevreyle etkileşimi sonucunda bilgi kategorilerinin oluştuğunu ve bu kategorilerin tüm insanlar arasında oldukça benzerlik gösterdiğini öne sürmüştür. Sequin, erken eğitimin kritik rolünü anlamasına rağmen insanların bu konuya dikkatlerini çeken Skells ve Dye’nın çalışmaları olmuştur. Skells ve Dye, 1930’lu yıllarda Amerika’da çocuk bakımı, çevresel uyaranlar ve zihinsel gelişim arasındaki yakın ilişkiyi gösteren ilk çalışmaları gerçekleştirmişlerdir. Yer alan bu öncü isimlerin arasında Victor diye biri bulunmamaktadır. Victor, Itard tarafından bulunarak eğitim verilen çocuğun adıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal bağlam, dilsel ve dilsel olmayan bağlamı, bağlamda yer alan konuşmacıların gereksinimlerini dikkate almayı gerektirir. İfade edici dil, konuşma, işaret ya da yazılı sembol biçimleri ile anlamların üretilmesi / aktarılmasıdır. Dil üç temel bileşenden oluşur: içerik (anlambilgisi), biçim (sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi) ve kullanım (edimbilgisi). Dilin deneyimler sonucu oluşan evren (dünya ve dünya dışı gerçeklik) hakkındaki düşüncelerin, kavramların belirli biçimlerle (kodlarla) simgelenmesi bileşeni ise içeriktir.

Yanıt Açıklaması: Bütünden özel hareket gelişimine geçiş örüntüsünde olduğu gibi vücut hareketleri giderek artan şekilde daha etkili hale gelir. Alıştırmalarla birlikte çocuklar, enerjilerini gereksiz şekilde harcamamayı öğrenirler. Önceleri çocuk bir topu yakalamak için tüm vücuduyla çaba harcarken daha sonra yalnızca kol ve ellerini kullanarak topu yakalamayı öğrenir. Bu motor gelişim ilkesi en çoktan en aza kasların kullanımı olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sohbette ya da etkileşimde baskın olmama, dostça yaklaşımda bulunma, başkalarının görüşlerini anlama ve görüşlerine saygı duyma, yansıtıcı dinleme becerileri gösterme, “ben” odaklı mesajlar verme, daha fazla bilgi isteme, netlik isteme, “dur ve bekle” yaklaşımını uygulama sözel iletişim becerilerinde etkili olmanın bazı temel ilkeleridir. C şıkkı bunlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Motor yetersizlikleri olan çocuklar bir ekip tarafından değerlendirilmelidir. Bu ekipte anne-baba, öğretmen, fizik tedavi uzmanı, fizyoterapist ve diğer sağlık çalışanları bulunabilir.

Yanıt Açıklaması: Bebeğin kontrollü davranışları geliştikçe istemli davranışlar amaçlı iletişim eylemlerine dönüşür. 9-10 aylık bebekler istek ve gereksinimlerinin yerine getirilmesi için gösterme, bakışı yönlendirme, seslenme, dikkat çekme gibi eylemlerle sözel olmayan iletişimsel eylemler yapar. Bu iletişimsel amaçlar edimsöz evresi olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Yetersizlik; bir şeyi yapmada yeterli olmamayı, belirli bir şekilde davranmada sınırlı kapasiteyi tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Genellikle motor becerilerin gelişimi, basit kol ya da bacak hareketlerinden tüm vücut koordinasyonuna kadar ilerleyen hareket örüntülerinin gelişimiyle çocuğun fizyolojik olgunlaşmasındaki kurallara göre ilerler. Egzersiz ve uyku miktarı, tıbbi bakımın niteliği, yeterli beslenme gibi çevresel etmenler; fiziksel gelişimin dolayısıyla motor gelişimin düzeyini ve hızını etkileyebilir. Ayrıca kültürler arasındaki çocuk bakımı uygulamalarının farklılığı, motor beceri gelişimindeki görünür farklılıkları açıklayabilir.

Yanıt Açıklaması: Biliş sözcüğü, dünyamızı öğrenmeyi ve anlamayı içeren zihinsel faaliyetler anlamına gelir ve şu süreçleri kapsar: algılama, edinilen bilgilerin yorumlanması, organize edilmesi ve yeniden bulunması; bellek algılanan bilginin bulunup getirilmesi ya da depo edilmesi; muhakeme, bilginin belirli bir anlam çıkarma ve sonuca varma amacıyla kullanılması; düşünme, bilginin ve çözümlerin nitelik olarak değerlendirilmesi, kavrama, bilginin iki ya da daha fazla bölümü arasındaki ilişkilerin tanınmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ve duygusal ortamı desteklemesinde olumlu iklim, tutarlılık, kurallar, uygun modeller ve seçim fırsatlarının sunulması gerekmektedir. Verilen örnek öğretmenin tüm öğrencilere eşit davranmasına örnek olarak verilebilir ve bu da olumlu iklime örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Dilin bileşenleri biçim, içerik ve kullanımdır. Biçim dilin yapısını oluşturur ve anlambilgisini aktarmaya yarayan bir kod olarak tanımlanabilir. Biçimbilgisi ve sözdizimi, dilin biçim bileşeninin alt boyutlarını oluşturmaktadır. İçerik, dilin deneyimler sonucu oluşan evren (dünya ve dünya dışı gerçeklik) hakkındaki düşüncelerin, kavramların belirli biçimlerle (kodlarla) simgelenmesidir. Kullanım ise sosyal bağlamda belli bir amaca yönelik işlevi ve iletişim amacına uygun kullanımına ait bilgidir.

Yanıt Açıklaması: Doğal öğretim tekniklerinin temel özellikleri: günlük doğal rutinlerin ve bu rutinlerdeki etkinliklerin kullanılması, öğretimi kolaylaştırıcı ve çocuğun özelliklerine uygun materyallerin kullanılması ve etkileşimin çocuk tarafından başlatılarak yetişkinin katılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: B, C, D, E şıklarında yer alan beceriler kaba motor becerilere girmektedir. İnce motor beceriler el, parmak ve göz koordinasyonu gerektirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eklektik Model’e göre çocuğun rolü etkileşimleri kendi başlatan, çevresini aktif bir şekilde keşfeden ve etkinlik ve nesneleri kendi ilgisine göre seçen olmasıdır. Diğer seçenekler yetişkinin rolüne ait işlevlerdir.

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E şıklarında yer alan açıklamalar motor beceri öğretiminin planlanması ve bireyselleştirilmesine yöneliktir. B şıkkı ise motor becerilerin değerlendirmesine yönelik bir ifadedir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel saldırı, jest ve mimiklerle saldırı ve sözel saldırılar saldırganlık; yalnızlık ve başkaları ile ilişki kurmama içe dönüklük; çok konuşma, çok hareket etme dikkat sürdürememe ise aşırı hareketlilik ve dikkat dağınıklığına örnek olarak verilebilir.