Muhasebe ve Hukuk

Yanıt Açıklaması: Ticari hayatta cari hesabın bazı işlevleri vardır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir. 1. Basitlik, Sürat ve Kolaylık Sağlar: Cari hesap tarafların borçlarını ve alacaklarını her defasında isteme (veya ödeme) zahmetinden kurtarır. Bu durum ticari hayatta büyük kolaylık sağlar. 2. Bir Kredi Aracıdır: Cari hesap sözleşmesi süresi içerisinde taraflar alacaklarını teknik olarak birbirlerinden talepte bulunamadıklarından, sözleşme süresi boyunca tarafların birbirlerine kredi kullandırdıkları söylenebilir. 3. Karşılıklı Teminat Aracıdır: Cari hesap sözleşmesiyle bir tarafa ait alacak karşı tarafın borçları oranında garanti edilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Devrolunan işletme, devralan işletmenin kontrolünü çeşitli şekillerde elde edebilmektedir. Bunlar şöyle sıralanabilir: a. Nakit, nakit benzeri veya diğer varlıklar (bir işletmeyi oluşturan net varlıklar da dahil olmak üzere) transfer edilerek, b. Borç altına girerek, c. Özkaynak payları ihraç ederek, d. Birden fazla değişik şekilde bedel transfer ederek veya e. Bedel transfer etmeden, yalnızca sözleşme yolu ile gerçekleşebilir. İşletme birleşmeleri standardında birleşmenin gerçekleşmesi için temel dayanak “kontrolün el değiştirmesi”dir. Birleşmenin nasıl yapıldığının veya birleşme sürecinde devrolunan işletmelerden birinin veya birkaçının infisâh etmesinin bir önemi yoktur.

Yanıt Açıklaması: Genel kabul görmüş denetim standartları ilk defa 1947 yılında Amerikan Sertifikalı Muhasebeciler Ensititüsü (American Institude of Certified Public Accountants-AICPA) tarafından kabul edilmiş ve birçok ülkede benimsenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerin bölünme kararı almalarını etkileyen nedenleri şöyle sıralanabilir: • İşletmenin verimliliğin arttırılması, • İşletmenin finansal yapısının güçlendirilmesi, • İşletmenin rekabet gücünün arttırılması. Bununla birlikte rekabetin her geçen gün acımasızlaştığı dünya ekonomisinde, işletmeler değişme ve gelişmelere ayak uydurmak zorundadır. Bu nedenle işletmeler her ne kadar kuruluş aşamasında tercih etmiş oldukları hukuki yapıya göre rekabette üstünlük sağlamaya çalışsalar da, rakipleri ile yapılan mücadelelerde sahip oldukları hukuki yapı yetersiz kalabilir. Bu durumda işletmeler, şirket türlerini değiştirme yolunu tercih etmektedir. İşletmelerin şirket türlerini değiştirme nedenleri şöyle sıralanabilir. • Şirketlerin sermaye yapısını değiştirmek, • Şirketlerin sorumluluk yapısını değiştirmek, • Örgüt biçimini değiştirmek, • Finansman olanaklarını artırmak ve çeşitlendirmek • Teşviklerden yararlanmak, • Vergisel avantajlardan yararlanmak,

Yanıt Açıklaması: Muhasebe denetimi Denetim Kavramları Komitesi tarafından şöyle tanımlanmaktadır; “Denetim iktisadi faaliyet ve olaylarla ilgili iddiaların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçları ilgi duyanlara bildirmek amacıyla tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları değerleyen sistematik bir süreçtir.”

Yanıt Açıklaması: Gelir Vergisi Kanununda (GVK) finansal tablolar özellikle Gelir Tablosu vergilendirilecek kazanç (vergi matrahı); işletmenin aynı dönemdeki kazancından bu kazancı elde etmek için yaptığı giderlerin düşülmesi sonucunda kalan kısımdır. Başka deyişle kar üzerinden vergilendirme yapılır. İşte işletmenin vergiye tabi kazancının ve vergi kanunlarının kabul ettiği giderlerin kontrolü için bilanço ve gelir tablosu gereklidir. Bu nedenle işletmeler bu tabloları düzenleyip vergi dairesine vermekle yükümlüdürler. GVK’da bu konular 52-74. maddelerde düzenlemiştir.

Yanıt Açıklaması: O¨zel sigorta ise, bir kimsenin malvarlıksal değeri olan varlıklarını tehlikelere karşı korumak amacına yöneliktir. O¨zel sigorta Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Türk Ticaret Kanununa göre, “sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi ha^linde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir”.

Yanıt Açıklaması: Mutlak butlan, kanunun öngördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırımdır. Hukuki işlemin mutlak butlan ile geçersizliğine yol açan sebepler arasında işlemi yapan tarafların hukuki işlem ehliyetine sahip olmaması, işlemin konusunun ahlaka, adaba, kamu düzenine veya kanunun emredici hükümlerine aykırı bulunması, işlemin konusunun imkânsız olması, işlemin geçerlik koşulu olan şekle uygun yapılmaması veya işlemin muvazaalı olması sayılabilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Teamül yoksa takvim yılının son günü hesap kesim tarihi olarak kabul edilebilir. Ülkemizdeki genel hesap dönemi olan 01 Ocak-31 Aralık tarihleri dönem olarak kabul edilir. Bu da 31 Aralık tarihinin hesap kesim tarihi olarak kabul edileceği anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Maddilik

Yanıt Açıklaması: Ticari senetlerin cari hesaba kaydı için bedelinin alınmış olması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Cari hesap müssesesi sayesinde taraflar karşılıklı ticari ilişkilerden doğan hak ve yükümlülüklerini belirlenen bir dönemin sonuna kadar ertelemektedirler. Şüphesiz bu erteleme tarafları bazı gereksiz iş ve işlemlerden kurtarmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cari hesap ilgili olarak aşağıdaki işlemler için zamanaşımı süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir. Bu konu TTK madde 101’de düzenlenmiştir. Buna göre; Cari hesabın tasfiyesine, Cari hesabın kabul edilen veya mahkeme kararıyla saptanan artan tutara (bakiyeye) Cari hesabın faizine, Cari hesap kayıtlarındaki hesap hata ve yanılmalarına, Cari hesabın dışında tutulması gereken veya haksız olarak cari hesaba geçirilmiş olan kalemlere, Cari hesap kayıtlarındaki tekrarlanan kayıtlara ilişkin, açılmış davalar, cari hesap sözleşmesinin sona ermesinden itibaren beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrarlar. Zamanaşımı süresinin başlangıcı ise cari hesap sözleşmesinin sona erdiği ve bakiyenin taraflar arasında kabul edildiği tarihtir. Fakat sözleşmede hesap dönemleri belirtilmiş ise ara bakiyelerin kabul edildiği tarihten itibaren zamanaşımı süresinin başlaması daha uygundur.

Yanıt Açıklaması: Denetim mesleğinde esas gelişme 1950’lili yıllardan sonra olmuştur. Bu dönemde ekonomik hayatta meydana gelen gelişmeler sonucunda sermaye birikimi, sermaye yoğun teknolojiye geçiş, üretim kapasitesinin genişlemesi sonucunda yeni ve büyük organizasyonlar kurulmuş, ekonomik yaşamda köklü değişiklikler meydana gelmiştir. Bu büyüme ile birlikte kaçınılmaz olarak işletmelerin finansal bilgileri kaydetme, işleme ve yorumlama gereksinimi artmıştır. Bu gereksinmeye cevap verebilmek amacıyla muhasebe sistemleri kurulup, işletilmeye başlatılmıştır. Öte yandan büyüme sonucu işlem ve kayıt sayısının artması, denetçinin işini zorlaştırmış, örnekleme yoluyla denetimin yapılması düşünülmeye başlanmıştır. Ancak bu tür bir denetimin sonuçlarının sağlıklı olabilmesi için işletmeler tarafından iç kontrol sistemleri oluşturulmaya başlanmıştır. Denetçiler örmekleme yapmadan önce işletmenin mevcut iç kontrol yapısını inceleyerek buradan elde ettikleri bilgi doğrultusunda inceleyecekleri örnek büyüklüğünü tespit ederek denetim yapmaya başlamışlar ve bu yaklaşıma sistemlere dayalı denetim yaklaşımı adı verilmiştir. Sistemlere dayalı denetim yaklaşımı ile yapılacak denetim, denetçinin işletmenin sistemlerini inceleyip buradan çıkan sonuca göre gerçekleştireceği denetim çalışmasının kapsamını belirlemesi olayıdır. Ancak unutmamak gerekir ki bir işletmenin tümü için genel olarak iç kontrol sistemi iyidir ya da kötüdür demek doğru değildir. Denetçiler döngü yaklaşımı adı verilen bir yaklaşım ile bölümler halinde işletmenin iç kontrol sistemlerini inceleyip bölümler bazında iyi veya kötü olduğuna karar verip, bölümler bazında toplayacağı kanıt sayısına karar vermektedir.

Yanıt Açıklaması: “İki kişinin herhangi bir hukuki sebep veya ilişkiden doğan alacaklarını teker teker ve ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kalem kalem alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak artan tutarı isteyebileceklerine ilişkin sözleşme cari hesap sözleşmesidir”.

Yanıt Açıklaması: Hiçbir zaman alacak bakiyesi vermeyen hesaplardır. Banka kredi hesapları borçlu cari hesaba örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Kollektif ortaklığın ortakları, ortaklığın üçüncü kişilere karşı üstlenmiş olduğu borç ve yükümlerden, neden olduğu haksız eylemlerden, belirli koşullarla, ortaklığın tüm ortakları tüm malvarlıkları ile sınırsız ve zincirleme olarak sorumludurlar. Anonim ortaklıklarda ortakların sorumu, yükümlü oldukları pay bedellerinin ödenmeyen kısmı ile ortaklığa karşı sorumludurlar.Limited ortaklıklarda da ortakların sorumu, yükümlü oldukları sermaye payı ile sınırlıdır.

Yanıt Açıklaması: Belli bir süre sonunda cari hesap bakiyesine faiz yürütülüp yürütülmeyeceği, yürütülecekse faiz oranı ve faiz hesaplama yönteminin (bileşik faiz yöntemi veya ne olduğunun sözleşmede belirtilmesinde yarar vardır. Yoksada ticari teamül ve yorumlara başvurularak sorun çözülebilir.  Faiz Yöntemi ve Oranı cari hesap sözleşmesinin tamamlayıcı unsurlarındandır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bütünlük ilkesi: TTK madde 97’de tanımlanmıştır. Buna göre “Cari hesaba geçirilen alacak ve borç kalemleri ayrılmaz bir bütün oluşturur. Cari hesabın kesilmesinden önce taraflardan hiçbiri, alacaklı veya borçlu sayılamaz. Tarafların hukuki durumunu ancak sözleşmenin sonundaki hesabın kesilmesi belirler.” Bütünlük ilkesi gereği dönem içinde taraflar birbirlerine karşı ne borçlu ne de alacaklıdırlar.

Yanıt Açıklaması: Cari hesap sözleşmesi yazılı olmalıdır. Yazılı olmayan sözleşme geçerli değildir. Her iki taraf (veya her hangi bir taraf) tacir olmayabilir. Örneğin iki insan (gerçek kişi) arasında yapılan cari hesap sözleşmeleri.