Menkul Kıymet Yatırımları

Yanıt Açıklaması: U¨ç yoldan fon yatırımından para kazanılabilir. İlk olarak fon sahip olduğu menkul kıymetlerden ka^r payı ve/veya faiz geliri elde eder. Fon elde ettiği bütün gelirini fon portföy değerine yansıtır. İkinci olarak, fonun sahip olduğu menkul kıymetlerin fiyatı artabilir. Eğer fon fiyatı yükselen bu menkul kıymeti satarsa sermaye kazancı elde eder. Fon elde ettiği bu sermaye kazancını veya zararını fon portföy değerine yansıtır. U¨çüncü ve son olarak eğer yatırım fonu fiyatı yükselen menkul kıymeti satmıyor elinde tutuyorsa katılma paylarının fiyatı artar.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de hisse senedi piyasa endeksi ilk kez İstanbul Menkul Kıymetle Borsası (İMKB)’nın kurulmasıyla hesaplanmaya başlamıştır. Söz konusu bu ilk endeks bileşik endeks adıyla hisse sentlerinin kapanış fiyatları kullanılarak baz dönemi Ocak 1986 ve baz değeri 100 kabul edilerek hesaplanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yatırım fonlarına yatırım kararı verirken risk düzeyi, geçmiş performans, gider oranları ve yatırım fonu ile ilgili diğer unsurlara14 (Yatırım fonu katılma payına yatırım yapmayı planlayan tasarruf sahipleri fonun kurucusu ve bu kurucunun yönettiği fonların türü, fonun portföyünü yöneten portföy yöneticisi, fonun en yakın tarihli portföy bileşimi ve stratejisi, fonun yönetim ücreti oranı ve fon toplam gider oranı, kurucunun fonlarının geçmiş dönemlerdeki performansı ve diğer fonlara göre başarı durumu, fon katılma paylarının alınıp satılabileceği yerler, işlem saatleri ve alım satım şartları, giriş–çıkış komisyonu olup olmadığı) dikkat edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Selem sukuk, özellikleri belirli bir malın bedelinin önceden ödenmesi ve ileri bir tarihte teslim alınmasına dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mal Varlığının Korunması İlkesi: Fon tüzel kişilik sahibi olmamakla beraber fonun mal varlığı kurucudan ayrıdır. Ayrıca Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca, fon malvarlığı rehnedilemez, teminat gösterilemez ve üçüncü kişiler tarafından haczedilemez. Yani fon malvarlığının korunması kanun ile güvence altına alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Belirli düzeyde finansal bilgiye sahip olmayan yatırımcılar açısından finansal tabloları yorumlayarak yatırım kararı almak oldukça zordur. Bu nedenle finansal tablolarda yer alan bilgilerin açık, tam ve anlaşılır olması gerekmektedir. Ayrıca gerekli bilgilerin dipnot ve eklerde belirtilmesi zorunludur. Bu durum finansal bilgilerin sahip olması gereken özelliklerinden anlaşılabilirlik ile ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Future sözleşmelerin İslam hukuku açısından kullanılabilir olması için taşıması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir; • Varlığa ilişkin mülkiyet durumunun bulunması ve doğrudan varlığın fiyat performansına ilişkin korunma talebinin olması, • Fiili varlık transferi olmadan karşılıklı ertelemenin reddedilmesi, • Yasaklı olan yüksek belirsizlikten kaçınılması.

Yanıt Açıklaması: Karma Şemsiye Fon: Fon portföyünün tamamı, ortaklık payları, borçlanma araçları, altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının en az ikisinden oluşan ve her birinin değeri fon toplam değerinin %20’sinden az olmayan fonları kapsayan şemsiye fonlara verilen addır.

Yanıt Açıklaması: NYSE Bileşik endeks “Big Board” da işlem gören 3.000 adet hisse senedinden oluşmaktadır. Bu endeks ilk olarak 1965 yılında 50 adet işletmenin hisse senetleri kullanılarak hesaplanmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Türev ürünlerin İslam hukuku açısından uygun olabilmesi aşağıdaki koşulları sağlaması gerekmektedir; Tanımlanabilir bir varlık veya girişim üzerinde taraflarca planlanmış etkin sahipliğe ilişkin gerçek bir korunma talebine işaret etmelidir. Özellikleri açıkça tanımlanmış olan varlıklar üzerindeki koşullu alacaklardan doğan ödeme yükümlülüklerinin kesinliğini garanti etmelidir. Olağanüstü durumlar dışında, fiziki bir varlığın fiilî ve doğrudan transferine ilişkin sözleşmeden doğan yükümlülüklerin ertelenmesini reddetmelidir. Sözleşme riskten korunmanın kullanımı için teminatlandırılmış ödeme içermelidir, ancak fiyat taraflar arasındaki risk paylaşımının ötesinde dayanak varlığın geçici fiyat değişimlerinden tek taraflı kazanç yaratmayı amaçlayan hükümler çıkarılmalıdır. İslam hukukunda yasaklanmış olan faaliyetleri içermemeli, özellikle faiz (riba), kumar (maysir) ve belirsizliğe bağlı spekülasyondan kaçınılmalı, dayanak varlığın özellikleri ve teslim koşulları açıkça belirlenmeli ve bilgisizlikten kaynaklanan istismarı önlemelidir.

Yanıt Açıklaması: Murabahada işleme konu olan ve satın alınan malın fiyatı ile birlikte ka^r marjı ve satış fiyatının açıkça ortaya konması gerekmektedir. Ayrıca söz konusu unsurların banka ve müşteri tarafından karşılıklı olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Tanımlanmayan fiyatlara sahip ve belirsizlik içeren murabaha işlemi gerçekleşmez. Uygulanan ka^r oranını etkileyen faktörler ise şu şekildedir; İşlem miktarı ve vadesi Müşterinin pazarlık gücü Müşterinin finansal riski Bankanın likiditesi Enflasyon ,nominal faiz vb .makroekonomik göstergeler. Müşterinin giyim kuşamı, Murabahada uygulanan ka^r oranını etkileyen faktörler arasında yer almaz ve yanlıştır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Fon talep edenler: İşletmeler Bireyler Devlet

Yanıt Açıklaması: Kotasyon Emirleri: Limit fiyatlı alış ve satış emrinden oluşan ve sadece piyasa yapıcı/likidite sağlayıcı üyeler tarafından sisteme girilebilen bir emir tipidir. Kotasyonu oluşturan alış ve satış emrine kotasyon emri denir. Kotasyon emri bir bütün olarak iptal edilebileceği gibi sadece alış veya satış tarafı da iptal edilebilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mudaraba temel olarak emek ve sermayenin bir araya gelmesi ile kâr ortaklığını ifade etmektedir. Söz konusu yöntemde belirli bir projesi, tecrübesi ya da yeteneği olan ancak finansman ihtiyacı olan kişinin yatırımı finanse edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sistematik Risk: Bir işletmenin denetimi dışında olan güçlerden etkilenen ve bu nedenle yalnızca o şirkete özgü olmayan risklerdir. Enflasyon riski, Faiz Oranı riski, Politik risk, Piyasa riski ve Döviz Kuru riski bu gruba giren risklerdir.

Yanıt Açıklaması: Türev ürünlerin İslam hukuku açısından uygun olabilmesi aşağıdaki koşulları sağlaması gerekmektedir; Tanımlanabilir bir varlık veya girişim üzerinde taraflarca planlanmış etkin sahipliğe ilişkin gerçek bir korunma talebine işaret etmelidir. Özellikleri açıkça tanımlanmış olan varlıklar üzerindeki koşullu alacaklardan doğan ödeme yükümlülüklerinin kesinliğini garanti etmelidir. Olağanüstü durumlar dışında, fiziki bir varlığın fiili^ ve doğrudan transferine ilişkin sözleşmeden doğan yükümlülüklerin ertelenmesini reddetmelidir. Sözleşme riskten korunmanın kullanımı için teminatlandırılmış ödeme içermelidir, ancak fiyat taraflar arasındaki risk paylaşımının ötesinde dayanak varlığın geçici fiyat değişimlerinden tek taraflı kazanç yaratmayı amaçlayan hükümler çıkarılmalıdır. İslam hukukunda yasaklanmış olan faaliyetleri içermemeli, özellikle faiz (riba), kumar (maysir) ve belirsizliğe bağlı spekülasyondan kaçınılmalı, dayanak varlığın özellikleri ve teslim koşulları açıkça belirlenmeli ve bilgisizlikten kaynaklanan istismarı önlemelidir. Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’ Olağanüstü durumlar dışında, fiziki bir varlığın fiili^ ve doğrudan transferine ilişkin sözleşmeden doğan yükümlülüklerin ertelenmesini  kabul etmelidir.’’ ifadesi reddetmelidir olacağından yanlıştır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Kârlı satış anlamına gelen murabaha, sermaye sahibinin (bankanın) belirli bir malı satın alması ve üzerine belirli bir kâr ekleyerek yeterli nakde sahip olmayan ve gerekli finansmanı temin edemeyen ancak faaliyetlerinin devamlılığı için söz konusu mal ve hizmete ihtiyacı bulunan müşterisine satmasını ifade eder. Uygulanan kâr oranını etkileyen faktörler ise şu şekildedir; • İşlem miktarı ve vadesi • Müşterinin pazarlık gücü • Müşterinin finansal riski • Bankanın likiditesi • Enflasyon ,nominal faiz vb .makroekonomik göstergeler

Yanıt Açıklaması: Leasing kavramının karşılığı olan icara yöntemi, temel olarak kiraya verme olarak ifade edilmektedir. İcara, faizsiz finansmanda genellikle sanayi işletmeleri tarafından sıklıkla kullanılmaktadır ve murabahadan sonra katılım bankalarının en önemli fon sağlama yöntemlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan piyasalar, günümüzde uluslararası çeşitlendirmenin önemli bir unsuru hâline gelmişlerdir. Ancak daha önce de belirtildiği üzere bu piyasalarda riskler, gelişmiş piyasalara nispeten daha yüksek olduğundan, gelişmekte olan piyasalara giriş ve çıkış zamanının belirlenmesi oldukça önem taşımaktadır. Bu risklerden önde gelenleri döviz kuru riski, politik risk, likidite riski ve yasal düzenlemelerin sıkça değişmesine bağlı olarak ortaya çıkan yasal risklerdir.

Yanıt Açıklaması: Ortalamalar genel olarak temsili bir hisse senedi grubunun spesifik bir zaman aralığı içerisinde gösterdiği fiyat davranışlarının aritmetik ortalamasını yansıtmaktayken endeksler ise belirli bir hisse senedi grubunun geçmişteki fiyat hareketlerine bağlı olarak hisse senetlerinin bugünkü mevcut fiyat davranışlarını ölçmektedir. Doğru cevap A'dır.