Sermaye Piyasası Hukuku

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonu Örgütü (The Internatioanal Organization of Securities Commissions, IOSCO) tarafından yayımlanan Sermaye Piyasası Düzenlemelerinin Amaçları ve İlkeleri (Objectives and Principles of Securities Regulation) adlı raporda bu üç temel amaç vurgulanmış ve açıkça belirtilmiştir. Aralarında yakın ve süreklilik arz eden bir ilişki bulunan bu amaçlar, herhangi bir hiyerarşik ilişki içinde bulunmamaktadır. “yatırımcıların hak ve yararlarının korunması” hususu, amaçlar arasında öne çıkmakta, eşitler arasında birinci konumunda yer almaktadır. yeni SerPK m.1’de, Kanun’un amacını; sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanması, yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması için sermaye piyasasının düzenlenmesi ve denetlenmesi şeklinde belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tasfiye sürecinde ilk önce yapılması gereken iş tasfiyenin tescili ve birer hafta ara ile üç kez ilan edilmesidir. Üçüncü ilandan itibaren alacaklılarının bir yıl içerisinde  ortaklığa belgeleriyle birlikte başvurmaları gerekmektedir. Bu husus ilanda yer almalıdır.

Yanıt Açıklaması: O¨rf ve adet

Yanıt Açıklaması: Anonim ortaklıklar her türlü ekonomik amaçlar için kurulup faaliyet gösterebilirlerse de esaslı noktaları belirlenmiş ve tanımlanmış şekilde işletme konusunun esas sözleşmede gösterilmesi zorunludur (TTK m. 339/2, b). İşte esas sözleşmede yazılı işletme konusunun gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesiyle yahut imkansız olduğunun anlaşılmasıyla ortaklık kendiliğinden sona erer (TTK m. 529/1, b). Bu anlamda büyük bir inşaat işini yapmak üzere kurulan anonim ortaklık, inşaatın tamamlanmasıyla veya inşaat ruhsatının iptal edilerek inşaat alanının yeşil alana dönüştürülmesi halinde olduğu gibi durumun imkansız hale gelmesiyle, sona erer. İmkansızlık hukuki bir imkansızlık olabileceği gibi fiili bir imkansızlık da olabilir.

Yanıt Açıklaması: Yatırımcının varlıklarını korumaya yönelik tedbirler, aracı kurumun ödeme güçlüğü- ne düşmesini veya iflas etmesini önleyici tedbirler ile bu hususların vukuundan sonra yatırımcı/müşteri varlıklarını koruyucu tedbirler olarak ikiye ayrılarak ele alınabilir.

Yanıt Açıklaması: Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kurula karşı açılacak davalarda ayrı bir süre öngörülmediğinden iptal davaları bakımından 60 günlük genel dava açma süresi geçerli olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Yatırımcılar, aracı kurumlardan yatırım hizmeti alırken yatırım amacı ile hareket edi- yor olsalar dahi; sonuç itibariyle bu hizmetleri tüketen konumundadırlar. Bu nedenlerle yatırımcılara da asgari düzeyde de olsa, tüketiciler ile benzer koruma mekanizmalarının sunulması zorunludur.

Yanıt Açıklaması: İdari yaptırım kavramı ile idari tedbir kavramının kimi zaman birbirleri için ikame kavramlar olarak kullanılmış olması, bu kavramların aslında farklılık arz etmeleri gerçeğini ortadan kaldıran bir husus değildir. Esas olarak, idari yaptırımların da tedbirlerin de önleyicilik, koruyuculuk ve caydırıcılık özellikleri her zaman mevcuttur. Ancak “tedbir” kavramı genellikle idari düzeni bozan bir ihlalin gerçekleşmesinden önce, bunu engelleyebilmek amacıyla cezalandırıcılık özelliği olmaksızın uygulanan önlemlerdir. Yaptırım ve tedbir ayrımı yapılırken ihlalin gerçekleşip gerçekleşmediği (yaptırım uygulanan suje açısından), cezalandırıcı nitelik bulunup bulunmadığı, tehlikenin önüne geçilmesinin mümkün olup olmadığı ve işlemin uygulanmasında muhatabı bakımından idari işlemlerdeki hukuksal korumanın yeterli olup olmadığı gibi kriterler dikkate alınmalıdır

Yanıt Açıklaması: Sermaye Piyasası Kanunu’nun 65’inci maddesine göre, borsaların ve piyasa işleticilerinin kuruluşuna Kurulun uygun görüşü üzerine Cumhurbaşkanı tarafından izin verilir.

Yanıt Açıklaması: Yatırımcının korunması, sermaye piyasası mevzuatı bakımından açıklığa ve çözüme ka- vuşturulması gereken temel konu olduğuna göre; bu noktada yatırımcı kavramının ince- lenmesi bir zorunluluk olarak karşımıza çıkar. Ha^lbuki sermaye piyasası mevzuatımızda, ne yatırımcı kavramı ne de bu kavram yerine geçebilecek başka bir terim tanımlanmıştır. sermaye piyasası mevzuatının daha anlaşılır olması ve korunacak kesimin iyi tespiti bakımından, yatırımcıkavramının kapsamının kanun ile belirlenmesi gereği vurgulanmaktadır. Yatırımcı kavramından, bu çalışmada ve ilk etapta anlaşılması gereken; bireysel ve kü- çük yatırımcıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir ihraççının menkul kıymetlerine yatırım yaptıkları takdirde katılımcı sıfatına sahiptir" ifadesi ile tanımlanan YATIRIMCIDIR.

Yanıt Açıklaması: Kanun koyucu sermaye piyasası araçları kavramının kapsa­mını sınırlamamış ve Kurul’a bu hususta  esneklik tanımıştır. Dolayısıyla bu nokta sermaye piyasası araçları portföyünün içeriğini belirlemek, değiştirmek ve yeni tür­ler ihdas etmek Kurul’un takdirine bırakılmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yatırımcının varlıklarını korumaya yönelik tedbirler, aracı kurumun ödeme güçlüğüne düşmesini veya iflas etmesini önleyici tedbirler ile bu hususların vukuundan sonra yatırımcı/müşteri varlıklarını koruyucu tedbirler olarak ikiye ayrılarak ele alınabilir.

Yanıt Açıklaması: Yatırımcılar tazmin taleplerini (Yatırımcı Tazmin Merkezi) YTM’ye yazılı olarak yaparlar. YTM, tazmine hak kazanan yatırımcıları mümkün olan en kısa sürede tazmin etmek üzere gerekli hazırlıkları yapmak ve hak sahiplerini ve tazmin tutarlarını belirledikten sonra üç ay içinde ödemeleri gerçek­leştirmekle yükümlüdür. Zorunlu hâllerde bu süre, Kurul’un onayıyla en fazla üç ay daha uzatılabilir. Tazmin talebinde bulunma hakkı, tazmin kararının ilanından itibaren bir yıl sonra zamanaşımına uğrar. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İdari merci tecavüzü, bir idari işlemin, kanunlarda gösterilen idari merciler atlanarak ya da söz konusu idari itiraz prosedürü tekemmül ettirilmeden doğrudan davaya konu edilmesi hâlidir

Yanıt Açıklaması: Kuruluş izni verilebilmesi için aracı kurum kurucu ortaklarının  Sermaye Piyasası Kanunu’nda sayılan suçlardan kesinleşmiş mahkumiyetinin bulunmaması veya kasten işlenen bir suçtan ötürü beş yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkum olmamış olması ya da yasada sayılan bazı suçlardan mahkum olmamış olmasıgerekir.

Yanıt Açıklaması: Sermaye Piyasası Kurulu, Kanundan aldığı yetki ile menkul kıymetleri halka arz edilen ve sermaye piyasasında faaliyet gösteren kuruluşları, bu kuruluşların faaliyetlerinin mevzuat ve mali bünye açısından uygunluğunu denetleme hakkına sahiptir. SPK’nin, denetleme faaliyetlerini yürütürken mevzuata aykırılık tespit etmesi halinde; önleyici ve düzeltici tedbirler alma, uyarma, emir verme ve yaptırım uygulama yetkisi vardır. Merkezi İstanbul’da olan Kurul, bu Kanunla ve mevzuatla kendisine verilen görev ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Kurulun kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Kurulun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez (SerPK m. 117/2).

Yanıt Açıklaması: 1992 yılında eski Kanun’da yapılan değişiklikle menkul kıymet ihraçlarının kayda alın- ması yeterli görülmüş; yani kamuyu aydınlatma yaklaşımına geçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yönetim kurulu üyesinin huzur hakkı (toplantı başına ödenecek ücret) Huzur hakkı ile birlikte veya onun yerine ödenecek ücret Üyelerin daha verimli çalışmasını teşvik amacıyla ödenebilecek kazanç payı Esas sözleşmede hüküm bulunması kaydıyla ödenebilecek olan ikramiye ve genel kurul kararıyla ödenebilecek olan prim

Yanıt Açıklaması: Hukuk kurallarının öngördüğü yaptırımlar çok çeşitli olmakla beraber özel hukuk - kamu hukuku ayrımına paralel olarak, özel hukuk yaptırımları ve kamu hukuku yaptırımları farklılık arz etmektedir. Özel hukuk yaptırımları tazminat, cebri icra, hükümsüzlük (butlan, iptal, tek taraflı bağlamazlık) şeklinde gündeme gelirken; kamu hukuku yaptırımları ise anayasa hukuku, uluslar arası hukuk, ceza hukuku ve idare hukukunda her birinin kendine özgü yaptırım türleri olduğu görülmektedir. Anayasa hukukunda bir dönem çok tartışılan siyasi partilerin kapatılması başta olmak üzere, milletvekilliğinin sona erdirilmesi; uluslararası hukukta mütekabileyetin yansıması olarak misilleme ya daüyelikten çıkarma gibi yaptırımlar bulunmaktadır.