Seçmeli Ara Sınav - Medya ve Etik

Soru 1:

John Milton (1608-1674) Areopagitica adlı yapıtında hangi kavramı ortaya koymuştur?

A) Gerçeğin ortaya çıkma süreci ve ilkesi B) Basın özgürlüğü süreci C) Liberal düşünce edinimi D) İletişimin temel ilkeleri E) Gerçek haber ve kitlesel iletişim yolları

Soru 2:

Medya kuruluşlarının ve tabi sahiplerinin ticari faaliyetleri ile kuruluşun yayın hizmetlerinin mesleki kural ve değerlerinin birbirini etkilemeyecek biçimde ayrı tutulmasını sağlamaya yönelik bir mekanizmaya ne ad verilir?

A) Editoryal bağımsızlık B) Geri besleme C) Besleme basın D) Medya aktörlüğü E) Sosyal sorumululuk

Soru 3:

Siyasal iktidarla menfaat-destek ilişkisi içinde yayın yapan basın ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Küresel basın B) Ulusal basın C) Yerel basın D) Besleme basını E) Yanlı medya

Soru 4:

Habercilik sektöründe “kendi kendini denetim” yöntemine ne ad verilmektedi?

A) Özdenetim B) Sivil denetim C) Hakemlik D) Gözetimcilik E) Hakimlik

Soru 5:

'İşletmecilik anlamında özel bir girişim olduğu kabul edilen basın işletmesinin çıkarmış olduğu ürünün ise kamusal olduğu ve böylece basının yarı-kamusal bir görünüm ortaya koyduğu' belirtilen “Özgür ve Sorumlu Bir Basın” adı altında yayımlanan rapor aşağıdakilerden hangisidir?

A) “Basının Dört Kuramı” B) ‘Halkın ve Devletin Korunmasına Dair Kararname’ C) ‘Hutchins Komisyonu Raporu’ D) “Yararcı Felsefe” E) ‘Kamunun Bilme Hakkı’

Soru 6:

Cumhuriyet döneminde basına getirilen en sıkı kısıtlama hangisidir?

A) Takrir-i Sükun Kanunu B) Matbuat Nizamnamesi C) Ali Kararname D) Sansür Kararnamesi E) Matbaa Kararnamesi

Soru 7:

Aşağıdaki kavramlardan hangisi haber kuruluşlarının etik sorunların farkına varmak ve tartışmaların önüne geçmek için geliştirdiği özdenetim mekanizmalarından biri değildir?

A) Kurumsal Etik Kurallar B) Ombudstmanlık C) Kamu Editörlüğü D) Medya Etiği E) Okur Temsilciliği

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi “Joseph Pulitzer’in başlattığı ‘Yeni Gazetecilik’ adlı gazete akımının özelliklerinden değildir?

A) Haber, personel organizasyonu ve yerel haber toplama şebekesini geliştirmek B) Taraflı yayıncılık C) Yeni projeler oluşturmak D) Gazeteler için reklam desteği sağlamak E) Yeni sütunlara tarafsızlığı taşımak

Soru 9:

Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi hangi yılda kabul edilip duyurulmuştur?

A) 1988 B) 1978 C) 1998 D) 1968 E) 1958

Soru 10:

Haberlerin doğru ve dengeli verilip verilmediğini izleyerek yayınlanan haberlerin kalitesini arttırmak. 2. Okuyucuların habercilere daha kolay ulaşabilmelerini sağlayarak habercileri daha güvenilir kılmak. 3. Okuyucuların çeşitli konular hakkındaki kaygıları hakkında basın kuruluşundaki haber çalışanlarını bilgilendirmek. 4. Şikayetlerin ve diğer sorunların yöneltilebileceği sorumlu bir kişi olarak, editörlerin ve haber yöneticilerinin zamandan tasarruf etmelerini sağlamak. 5. Bazı şikâyetleri çözümleyerek yayın kuruluşu hakkında yüklü tazminat davaları açılmasının önüne geçmek. Yukarıda sayılan sonuçları elde edebilmek için basın yayın kuruluşlarının kendi bünyelerinde görevlendirdikleri çalışana ne ad verilir?

A) Okur temsilcisi B) Kamu editörü C) Ombudsman D) Bilir kişi E) Yayın yönetmeni

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi basında sosyal sorumluluk kuramının temelini oluşturan düşünsel kaynaklardan değildir?

A) Yazı İşleri Müdürleri Kanunu B) Hutchins Komisyonu Raporu C) ‘Kamunun Bilme Hakkı’ kavramı D) ‘Toplumsal Sorumluluk Kuramı’ E) ‘Yararcı Felsefe’.

Soru 12:

“Basın özgürlüğü, özgürlüklerin büyük kalelerinden biridir ve hiçbir zaman, müstebit∗ hükümetler dışında bir yönetim onu kısıtlayamaz.” maddesi Virginia Haklar Bildirisi'nin kaçıncı maddesidir?

A) 15 B) 13 C) 12 D) 10 E) 11

Soru 13:

Birbirini denetleyen etik konseyler Danimarka da hangi kuruluş tarafından organize edilmiştir?

A) Yayıncılar B) Gazeteciler C) Dini Konseyler D) Yargı Temsilcileri E) Kamu Makamları

Soru 14:

Meslek saygınlığı sağlamak Doğru güvenilir haber vermek Yorumları inanılır kılmak Okurun güvenini sürdürmek Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri özdenetim terimiyle anlatılmak istenen en önemli faktörlerden biridir?

A) Yalnız II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

Soru 15:

İngilizce adı Organization of News Ombudsmen olan ve kısaca ONO olarak anılan Haber Ombudsmanları O¨rgütü 2007 yılında Boston’da gerçekleştirdiği toplantıda bir görev bildirgesi hazırlamış ve sitesinden duyurmuştur. Aşağıdakilerden hangisi Görev Bildirgesinde geçen maddelerden biri değildir?

A) Ombudsman, basın özgürlüğünü korumak, sorumlu ve yüksek kalitede gazeteciliği teşvik etmek için çalışır. B) Ombudsman haber üreticilerinin çıkarları doğrultusunda hareket eden bağımsız bir çalışandır. C) Ombudsman, bütünüyle tarafsız ve adil kalmak için uğraşır. D) Ombudsman, gazeteciliğin rolünü ve sorumluluklarını kamuya açıklar. E) Ombudsman, kamunun beklentileri ile gazetecilerin sorumlulukları arasında aracılık üstlenir.

Soru 16:

Türk basınında okur temsilciliği ilk olarak aşağıdakilerden hangisi tarafından uygulanmıştır?

A) Yavuz Baydar B) Doğan Satmış C) Emre Kongar D) Gülay Erdemli E) Faruk Bildirici

Soru 17:

Hangisi okur temsilcisinin gazeteye veya okura olan katkılarından biri olamaz?

A) Yayın kuruluşunun daha nicelikli yayın yapmasına katkıda bulanabilmek B) İzlerkitlenin yayın hakkındaki detaylı görüşünü bilme fırsatını elde etmek C) Yapılan hatalarla ilgili olarak okurun deşarj olmasını sağlamak D) Hesap verebilir durumda olarak okur gözünde güven kazanmak E) Davalara ve belki mahkûmiyetlere yol açabilecek hukuki uzlaşmazlıkların önüne geçmek anlamına gelmektedir.

Soru 18:

Bir suçun ifşa edilmesi ya da ortaya çıkarılması • Ciddi anti-sosyal davranışların ifşası. • Yolsuzluk ya da adaletsizliklerin ifşası. • Ciddi yetersizlik ya da ihmalin açıklanması. • Halk sağlığı ve güvenliğinin korunması. • Bir birey ya da kurum tarafından yapılan bir açıklama ya da eylemin halkı yanıltmasını önlemek. • Kamuyu ilgilendiren konularda insanların çok daha bilinçli karar vermesine yarayan bilgilerin açıklanması. Yukarıda dile getirilen BBC yayın ilkeleri yayıncılıkla ilgili hangi ilkenin uygulanmasına yönelik olarak yayın yapılmasını teşvik etmektedir?

A) Kamu yararı B) Halkın bilme hak ve özgürlüğü C) Gerçeklere mutlak sadakat D) Meslek onurunun korunması E) Editoryal bağımsızlık

Soru 19:

Haber ombudsmanlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Haber ombudsmanları avukat olmalıdır. B) Haber ombudsmanları hakim olmalıdır. C) Haber ombudsmanları gazeteci olmalıdır. D) Haber ombudsmanları editör olmalıdır. E) Haber ombudsmanlarının gazeteci olması zorunlu değildir.

Soru 20:

"Görevci Etik Anlayışı" hangi filozofa dayandırılan bir görüştür?

A) Immanuel Kant B) Jean-Jacques Rousseau C) John Stuart Mill D) Aristoteles E) René Descartes