Medya ve Etik Çıkmış Sorular, Online Deneme Sınavları, Çalışma, Dersler, Sınava Hazırlanma, vize, final

Soru 1:

Gazetecilikte temel işlev, gerçekleri bulup bozmadan, abartmadan ve hiçbir baskının etkisi altında kalmadan, en kısa zamanda ve edinilebilen tam bilgiyle kamuoyuna iletmektir. Gazeteci, mesleki çalışmalarını her türlü çıkar ve nüfuz ilişkisinin dışında tutar, herhangi bir siyasi partide aktif görev almaz. Doğan Yayın Holding'in "ekonomi" ve "finans" konularında yayım yapan bölümlerinde çalışanlar, hisse senedi sahibi olamazlar ve borsalarda dolaylı ya da dolaysız hisse senedi alıp satamazlar. Gazeteci, görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan uzak durur. DYH çalışanları, bağlı oldukları birim yöneticisinin izni olmadan üçüncü şahısların gezi davetlerini kabul edemezler ve onlarla seyahat edemezler. Doğan Yayıncılık Holding tarafından ilan edilen “yayın ilkeleri”nden yukarıda aktarılan ilk dört ilkenin amacını aşağıdakilerden hangisi doğru biçimde yansıtmaktadır?

A) Habercilerin haberle ve haber kaynağı ile ilişkilerini düzenlemeyi amaçlamaktadır. B) Habercileri kötü niyetli kullanımlara karşı uyarmayı/caydırmayı amaçlamaktadır. C) Yayın grubunu olası tehlikelere karşı koruma amaçlı bir ön adım atılmıştır. D) Diğer yayın kuruluşlarına karşı rekabette avantaj sağlamaya yönelik bir girişimdir. E) Uluslararası yayın organizasyonlarının sempatisini çekmeye yönelik bir adımdır.

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi, Basın Etiği problemi içinde farklı düşüncelerin ortadan kalkarak, içerikde benzeşmenin ortaya çıktığı durumdur?

A) Tekelleşme B) Dezenformasyon C) Promosyon D) Alıntı sorunu E) Eleştiri sınırının aşılması

Soru 3:

Okur temsilcisinin görevleri arasında her bakımdan daha iyi bir yayın çıkması için çaba göstermek ve bu doğrultuda izlerkitlenin görüşlerinden yararlanmak ilk sırada yer alır. Aşağıdakilerden hangisi basın kuruluşlarının okur temsilcisi istihdam etmelerinin ardındaki gerekçelerden değildir?

A) Haberlerin doğru ve dengeli verilip verilmediğini izleyerek yayınlanan haberlerin kalitesini arttırmak. B) Okuyucuların habercilere daha kolay ulaşabilmelerini sağlayarak habercileri daha güvenilir kılmak. C) Şikayetlerin ve diğer sorunların yöneltilebileceği sorumlu bir kişi olarak, editörlerin ve haber yöneticilerinin zamandan tasarruf etmelerini sağlamak. D) Yöneticilerin çeşitli konular hakkındaki kaygıları hakkında basın kuruluşundaki haber çalışanlarını bilgilendirmek. E) Bazı şikâyetleri çözümleyerek yayın kuruluşu hakkında yüklü tazminat davaları açılmasının önüne geçmek.

Soru 4:

Habercilik eğitiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur? I) Habercinin haber kaynağının taraflı olabileceğini göz önünde bulundurması gerekir II) Habercilerin para karşılığında bilgi satın alması etik problemler yaratabilir III) Sansasyonel habercilik etiktir

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I ve III

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi basın mesleğinde etik için ortaya çıkarılan uygulamalardan biri değildir?

A) Basın çalışanlarının kendilerinin gönüllü olarak oluşturdukları kurallara uyması B) Etik standartlara uyup uymamaya basın çalışanları dışında bir yetkili merciinin karar vermesi C) Kendini düzenleme kavramının basın etiğinde esas alınması D) Basın etiği için belli meslek standartlarının oluşturulması E) Meslek üyeleri arasında dayanışma ve yardımlaşmanın geliştirilmesi

Soru 6:

Bir gazeteci, iki siyaset insanı arasında yaşanan polemikle ilgili bir haber yapmıştır. Bu haberi yaparken iki taraf ile de görüşmüş, haberde her iki görüşe de yer vermiştir. Gazeteci yukarıda yaptığı haberde hangi basın etiğini yerine getirmiştir?

A) Haberin her iki tarafıyla da görüşüp yansız haber yapmak B) Mesleki sırları korumak C) Bilginin doğruluğunu sınamak D) Gerekli düzenlemeleri yayımlamak E) Yanıltıcı çarpıtmalar yapmamak

Soru 7:

Haberin kaç kişiyi ilgilendirdiği hangi değer ile ilişkilendirilir?

A) Önemlilik B) Zamanlılık C) Yakınlık D) Olumsuzluk E) İlginçlik

Soru 8:

1) Medya ekonomisinden kaynaklanan etik sorunlar, 2)Medya mülkiyet ilişkilerinden doğan etik sorunlar, 3) Medya siyaset ilişkilerinden kaynaklanan sorunlar, 4) Medyada uluslararası iletişim akışından kaynaklanan sorunlar, 5) Çalışma koşullarından kaynaklanan sorunlar., yukarıda sıralanan maddelerden hangileri dışsal olarak dile getirilen ve etik kuralların uygulanmasını güçleştirici etkileri bulunan etkenlerdendir?

A) 2,3,5 B) 1,2,3,4,5 C) 1,2,3 D) 2,3,4 E) 1,3,5

Soru 9:

Hangisi özdenetim mekanizmalarından biri değildir?

A) Ombudsmanlık B) Okur temsilciliği C) Kamu editörlüğü D) Kurumsal etik kurallar E) Futbol hakemliği

Soru 10:

Osmanlı'da basına getirilen ilk yasaklardan olan, gazetelerin baskıdan önce incelenmesi yönünde alınan kararname hangisidir?

A) Denetim Kararnamesi B) Baskı Kararnamesi C) Matbuat Nizamnamesi D) Ali Kararname E) Sansür Kararnamesi

Soru 11:

İletişim sürecinde genellikle kaynağın alıcı, alıcının da kaynak olabilmesi şeklinde tanımlanan özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağlanabilirlik B) Çoklu ortam C) Eş zamansız olabilme D) Kitlesizleştirme E) Etkileşim

Soru 12:

Haberin kaç kişiyi ilgilendirdiği haberin hangi değeri ile ilişkilendirilir?

A) Önemlilik B) Ünlülük C) Zamanlılık D) Yakınlık E) İlginçlik

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi medyanın işleyişi ve medya yoluyla topluma enformasyon aktarılması sonucunda oluşan sorunlarla ilgilidir?

A) İletişim teknolojisi B) Medya etiği C) Teknolojik yöndeşme D) Yeni iletişim E) Yeni medya

Soru 14:

Hangisi ingilizce adı Organization of News Ombudsmen olan ve kısaca ONO olarak anılan Haber Ombudsmanları O¨rgütünün maaşlarından biri olamaz?

A) Gazetecilik mesleğinin, habercilik alanında yüksek etik standartlar kazanmasına ve bu standartları sürdürmesine yardımcı olmak, bu sayede mesleğin hizmet ettiği insanların gözündeki güvenilirliğini arttırmak. B) Haber ombudsmanları ya da okur temsilcileri için ilkeler belirlemek ve bunları geliştirmek C) Haber ombudsmanlığının yaygınlaşmasını kısıtlamak D) U¨yeleri arasında deneyim, bilgi ve fikirlerin paylaşılması için bir platform sağlamak E) Yayıncılar, editörler, basın konseyleri ve diğer meslek kuruluşlarıyla bağlantılar kurmak, belirli çıkar grupları için sözcü sağlamak ve medya soruşturmalarına yanıt vermek.

Soru 15:

Aşağıdaki durumlardan hangisinde kişilerin rızası alınmadan haber yapılabilir?

A) Yolsuzluk B) Cinayet C) Tecavüz D) Doğal felaket E) Aldatma

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi habercilerin haber kaynağı konusunda dikkat etmesi gereken konulardan birisidir?

A) Haberin araştırılmadan sunulmasıdır B) Haberin internetten alınmasıdır C) Haberin yalan olmasıdır D) haber kaynağının taraflı olabileceğidir E) Haberin para karşılığı yapılmış olmasıdır

Soru 17:

Etik davranışlar medya çalışanları kapsamında ele alındığında, aşağıdakilerden hangisi etik olarak görülen davranış kurallarından değildir?

A) Şiddete karşı duruş sergilememe B) Tarafsızlık C) Objektiflik D) Dürüstlük E) Doğruluk

Soru 18:

Bir sivil toplum örgütü olan KADER’in kadınların siyasete katılım oranının düşüklüğüne dikkat çekmek ve katılımı arttırmak amacıyla hazırladığı bir kampanya tanıtım afişinde üç ayrı siyasi parti liderinin birlikte poz vermiş gibi gösterildiği bir fotoğraf kullanılmıştır. Fotoğrafı oluşturulması için öncelikle kampanyayı hazırlayan ajans çalışanlarının fotoğrafları çekilmiş daha sonra da bu fotoğraflardaki yüzlerle siyasi parti liderlerinin yüzleri bilgisayar ortamında photoshop programı kullanılarak değiştirilmiş ve liderler birbirlerine sarılmış olarak poz vermiş gibi gösterilmiştir. Aslında olmayan bir görüntü bilgisayar ortamında sıfırdan yaratılmıştır. Kampanyada kullanılan afişle ilgili bir siyasi parti lideri şikayette de bulunmuş; konu mahkemeye taşınmıştır. Yukarıdaki örnek olayda yeni teknolojinin getirdiği içerik üretimi sorunlarından hangisi vurgulanmaktadır?

A) görüntü manipülasyonu B) zaman sıkıştırıcı C) klonlama D) sosyal medyanın amacı dışında kullanımı E) bilgi yanılsaması

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi basında tekelleşmenin bir sonucudur?

A) Gazetelerin tirajlarının düşmesi B) Basında çalışan sayısının azalması C) Gazetelerin basılı olarak dağıtımının zorlaşması D) Basında tek sesliliğin başlaması E) Gazete okuma oranının düşmesi

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi medya etiğinin tarihsel gelişimi içinde üçüncü dönemi oluşturan 19. yüzyıl gelişmelerindendir?

A) Gazeteciler devlet yetkililerini haberlerinin halk için sakıncalı olmadığına ikna etmeye çalışmıştır. B) Gazeteciliğin “ilkel” bir dönemidir. C) Düzenli bir şekilde yayımlanmaya başlayan gazetelerin “basın”ı oluşturduğu bir dönemdir. D) Gazeteler ekonomik çıkar kaygılarıyla örgütlenmeye ve kapitalist piyasa yapılanmasının bir parçası olmaya başlamıştır. E) Gazeteler kendilerini “kamunun bekçisi” ve “kamusal özgürlüğün koruyucusu” olarak görmüştür.