Medya ve Etik

Yanıt Açıklaması: Amerikalı Gazeteci Charles Anderson Dana, “Bir köpeğin adamı ısırması haber değildir, ancak bir adam bir köpeği ısırırsa haberdir” diyerek haberin ilginçliğiyle ilgili en bilinen tanımı yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yeni iletişim teknolojilerinin içerik üretiminde ve sunumunda kullanılmasıyla yaşanan bir diğer sorun ise görüntüyle oynama ve/veya görüntü manipülasyonudur. Sayısal olarak kaydedilmiş bir fotoğrafın ya da görüntünün bilgisayar ortamında özel yazılımlar kullanılarak değiştirilmesi, düzeltilmesi ve yeniden düzenlenmesi olarak tanımlanan görüntü manipülasyonu medya etiği bağlamında doğruluk ve güvenilirlik ilkelerinin çiğnenmesine neden olmaktadır. Görüntü manipülasyonunda fotoğrafta veya görüntüde olmayan birini ya da bir nesneyi ekleme, fotoğrafta veya görüntüde olan birini ya da bir nesneyi çıkarma gibi yöntemler kullanılmaktadır. Görüntü manipülasyonunda ayrıca görüntüyü karartıp açma, iki objeyi birleştirme, birinin yüzünü başka bir yüzle değiştirme, önemli olduğu düşünülen bir bölümü daha belirgin hale getirme, arka planı değiştirme gibi düzeltme ve yeniden düzenleme yöntemleri de kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Toplumdan topluma, toplum içindeki farklı gruplara, bu grupların farklı dinsel, cinsel, etnik kimliklerine göre değişen, yazılı olamayan, insanlar arasında uyulması gereken kuralları işaret eden ahlak ise toplum içinde kişilerin benimsedikleri, uymak zorunda bulundukları davranış biçimleri ve kuralları ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Medya sahiplerinin diğer ticari faaliyetleri veya prestij için medya sektörüne girmiş olmaları etik sorunlara kapı aralayan bir başka konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Sahibini tanınır kılma, toplumun çeşitli güç odakları ile bağ kurmanın aracı olma ve böylece diğer faaliyetleri için sahibine öncelik, kolaylık sağlama medyanın sahibine sağlaması beklenen hizmetler arasındadırlar.

Yanıt Açıklaması: Gazetelerin gelir kaynağını belirleyen şey gazetenin satışından elde edilenden ziyade reklâm ve ilanlardan kazanılandır.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Geniş kitlelere hitap eden; gündelik yaşamda gazete, televizyon, radyo, dergi, internet gibi görsel, yazılı, işitsel basın yayın organları, kitle iletişim araçları en kısa adıyla medya olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çek defteri gazeteciliği haber kaynaklarından para ödeyerek bilgi alma anlamına gelir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Günümüz Türkiye’sinde basında etik ilkeler bağlamında oluşturulmuş olan kurallara bakıldığında, 2 önemli kurum karşımıza çıkmaktadır. Bu iki kurum, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ile Basın Konseyi’dir. Basın Konseyi, “Basın Meslek İlkeleri”ni (http://basinkonseyi.org.tr/lang_tr/pressOccupationPrinciples.asp) 1988’de, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti “Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi”ni (http://www.tgc.org.tr/bildirge.html) 1998’de yayımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Özellikleri verilen sorun "çek defteri gazeteciliği"dir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da feodal yapının ortadan kalması, kentlerin gelişmesi, ticaretin yaygınlık kazanması ve hatta denizaşırı bir niteliğe ulaşması liberal düşünce ile desteklenip birleşince sonuçta Batı’daki gelişme çizgisinin temeli de atılmış olmaktaydı. Bu gelişmede, ticaretle uğraşan kapital birikimi sağlayan burjuva sınıfının kaçınılmaz ölçüde katkısı bulunmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin objektif olabilmesi için haber taraflarına eşit mesafede olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yeni iletişim teknolojilerinin neden olduğu bir diğer sorun başkasına ait içeriğin izinsiz ve kaynak göstermeden kullanımı olan aşırmadır. Aşırma elbette yeni iletişim teknolojilerinin doğuşuyla beliren yeni bir sorun değildir ancak yeni iletişim teknolojilerinin içeriğin toplanmasına ve işlenmesine getirdiği teknolojik olanaklar sayesinde eskisinden daha da kolay hale gelmiştir. Yeni iletişim teknolojilerini kullanarak içeriği birkaç saniye içinde çok basit komutlarla kopyalamak mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: John Stuart Mill, Jeremy Bentham’ın görüşlerini geliştirerek bu görüşlere derinlik kazandıracak düşünsel temeller de eklediği bilinmektedir. J. S. Mill, Bentham’ın erdemin, en geniş kitleye en büyük mutluluğu götürmek olduğu biçiminde açıkladığı ilkeye, ahlaki boyutu eklemiştir.

Yanıt Açıklaması: Dezenformasyon bilinçli ya da bilinçsiz olarak kamuoyunu yanlış bilgilendirmek, yanıltmaktır. Dezenformasyon basın etiğinin ihlaline yol açmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli meslek gruplarının, mesleklerinin icrası sırasında uymak zorunda oldukları kurallar yasalarla, yönetmeliklerle, sık sık da yazılı ilkelerle belirlenmiştir. Bunların dışında yazılı olmayan, ancak yılların deneyimleri sonucu oluşturulan ve uyulan meslek kuralları vardır. Meslek etiği bu kurallardan oluşur. Organize olmuş her meslekte, etik kuralın amacı kötülükleri ve olumsuzlukları ortadan kaldırmaktır. Etik kural dizisi toplumu belirli bir iş hakkında bilgilendirirken davranış kuralları hakkında da bilgi verir. Böylece saygınlığını arttırır. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Matbaanın bulunması ve kullanılması 1450’li yılların hemen başında Johannes Gutenberg tarafından kıta Avrupa’sında gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecilikte mesleki bilgilerin paylaşılması, etik ölçütlerin belirlenmesi, meslek üyeleri arasında dayanışma ve yardımlaşmanın gerçekleştirilmesi, çalışma koşullarının iyileştirilmesi yolunda bazı birliklerin kurulmasına, ilk kez 1874 yılında, İsveç Basın Birliği'nin oluşturulmasıyla başlanmıştır.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Basının toplum içindeki varlığının “kamunun bekçisi” ve “dördüncü güç” olarak kavramsallaştırılması çerçevesinde sansürden ve hükümet müdahalesinden uzak kalındığında özgür basının olabileceği ve basının toplumsal sorumluluğunu yerine getirebileceği söylemleri medya etiği tartışmalarının vurgusunu oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: Tabloidleşme haberin ve program içeriklerinin magazinelleşmesi, sansasyonelleşmesidir.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir veya birden fazla kişinin, nesnenin fotoğraf karesinde birden fazla kez gösterilmesi olarak açıklanan yönteme Klonlama denilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.