Medya Siyaset Kültür

Yanıt Açıklaması: Gazetelerin ilk prototipleri diyebileceğimiz “el yazması haberler”in bu gereksinimi karşıladığı düşünülebilir. Pazar, fuar ve panayırlarda ekonomik canlılığı olan el yazması haberler bu dönemde gelişmiştir. Ekonomik gelişmeler ve fiyat bilgileri eklenerek yüz-iki yüz adet çoğaltılarak, talep eden tüccarlara yollanmaktaydı. 15. yüzyıla gelindiğinde, Avrupa’nın birçok kentinde el yazması haber özetlerine rastlanmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Alternatif medyanın temel yapısal özellikleri ise şöyle aktarılmıştır: 1. Küçük ölçekli ve farklılıklarına saygı gösterdiği, toplum içindeki (dezavantajlı gruplar gibi) özgün topluluklara yönelmek. 2. Devlet ve pazardan bağımsız olma. 3. Yatay ya da hiyerarşik olmayan bir biçimde yapılanmış, demokratikleşme ve çoğulculuk adına izleyicinin erişimine ve katılımına izin verme. 4. Kendi kendini temsil etmenin önemini vurgulayarak egemen olmayan söylem ve temsillerin taşıyıcısı olma.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti'nde sivil toplum alanındaki ilk gelişme 1808 “Sened-i İttifak” ile gerçekleşmiştir. “Ayanlar”, yerelde egemen olan ve toplumun ileri gelen ayrıcalıklı kesimini oluşturuyordu. Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa, İstanbul’a geldiğinde II. Mahmud’u padişah ilan etmişti. Ancak, bununla da yetinmeyip büyük ayanları İstanbul’a çağırmış “Sened-i İttifak” adı verilen belgeyi imzalatmıştır. Bu antlaşmaya göre, ayanlar devlete bağlı kalacak ve bölgelerinde herhangi bir isyana yönelmeyecekti. Buna karşı, Osmanlı devleti de ayanlar üzerinde herhangi bir girişimde bulunmayacaktı. “Ayan” kurumunun merkezi hükümet karşısındaki başarısı, 19. yüzyılda Osmanlı’da sivil toplumun hareketlendiğinin bir göstergesidir.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ boyunca, kamusal-özel kategorileri, Roma hukukunun tanımları çerçevesindekamusallık olarak gelenekselleştirilmiştir. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: TRT ile ilgili düzenlemelerde tarafsızlık ilkesi anayasalara girmiştir. 1961 Anayasası madde 121’de tarafsızlığı bir yayın ilkesi olarak getirmiştir. Ama, 1982 Anayasası’nda bu ilkeye “Türk Devletinin varlık ve bağımsızlığı, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğü, toplumun huzuru, genel ahlak, Cumhuriyet’in genel ilkeleri gibi ifadeler eklenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Edebi gazetecilik açısından “Gonzo Gazeteciliği”ne değinmek yararlı olacaktır. Gonzo gazeteciliği, yeni bir gazetecilik tarzıdır ve geç Amerikan yazarı Hunter S. Thompson’la anılmaktadır. Geniş ölçekli olarak, Tom Wolf ve Norman Mailer tarafından örnekleri verilen 1960’ların Yeni Gazeteciliği’yle uyumludur ve bu gazetecilik, hayal ürünü ve hayal ürünü olmayan yazıların tekniklerini kullanır. Gazeteciliği, bir roman gibi okunan yazılarla yapmaya gönüllüdür. Geleneksel standart gazeteciliğe karşı, Gonzo Gazeteciliği, yazarı anlatının merkezine alan, koyu, abartılı, saygısız, aşırı ve son derece öznel yazı tarzı özellikleri taşıyan bir gazeteciliktir.

Yanıt Açıklaması: Noam Chomsky’ye göre, yaygın medya araçları, insanları genel ilgi alanlarına çekerek izleyiciyi çok da sıkmayan/zorlamayan konuları gündem olarak sunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kültürel yayınlar kapsamında en önde akla gelenler müzik programları, belgeseller gibi programlardır. Kamu hizmeti yayıncılığında ise; örneklerin çoğunda gözlemlenebilecek olan eğitim amaçlı yayınlardır. Ama, bu tür yayınların hedef kitlesi belirli ve sınırlıdır. Bu tür yayınlara okul televizyonları verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Habermas,19. Yüzyılın ilk yıllarından başlayarak kitleselleşen gazetelerin ikili bir işlev üstlendiğini belirtmiştir. 1) Gazeteler, yeni siyasal yapıya uygun biçimde özel alanın sorunlarını kamusal tartışma konusu haline getirerek politize olmuştur. 2) Sarı gazetecilik örnekleri vererek bütünüyle apolitikleşmiştir. Sarı gazetecilik, kitlesel  yüksek tirajlı ve ucuz bir fiyatla satışa sunulan gazeteleri tanımlamaktadır. Habermas, gazeteciliğin zaman içerisinde aldığı biçimi ve basının durumunu eleştirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Asya’nın dört kaplanı olarak tanımlanan Güney Kore, Tayvan, Hong Kong ve Singapur son yıllarda dnya ekonomisi sisteminde güç kazanmıştır. Endonezya, Malezya, Tayland ve Filipinler ise Güney Doğu Asya’nın yavru kaplanları olarak bilinen ve ekonomik açıdan güçlenen ülkelerdir. Bu bağlamda, sözü edilen ülkeler, yeni dünya düzeninin hiyerarşisi içinde dördüncü bir iktisadi güç olama yönünde ilerlemektedir.

Yanıt Açıklaması: “Hesap verme yükümlülüğü” kamu hizmeti yayıncılığının yayın ilkeleri arasında bulunmamaktadır. Şıklarda yazılmayan 5. ilke ise ”çoğulcu bir temsil”dir.

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyılda da güvenlik nedeniyle sansürler devam etmiştir. İrlanda’da 1939 ve 1945 yılları arasında posta sansürü postaların açılıp içinin kontrol edilebilmesine olanak sağlamıştır. Cezayir Savaşı dönemi, basın özgürlüğü ile ilgili bu uzun mücadeleye karşın, sansürün nasıl çalıştığının önemli bir örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Liberal-çoğulcu yaklaşımda medya Yasa- ma, Yürütme ve Yargı’dan sonra 4. Güç olarak kabul edilmektedir. Medya, demokratik sistemin sürmesi- nin ve vatandaşların sürece katılımının “garantörü” olmaktadır. Bu kabulün, basın özgürlüğü mücadele- si döneminde basına yüklenen işleve yönelik algıla- maya dayandığını belirtmek mümkündür. Medya, denetim ve gözetim işlevlerini yerine getirecektir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles, hem siyaset yapmayı hem de bir siyasi yapı içinde bulunmayı erdem sayar. Siyaset, agorada yurttaşların bir araya gelmesi ile icra edilir. Agora, yurttaşların siyasal, dini ve ticari nedenlerle bir araya gelebildiği bir tür kent meydanıdır. Meka^n ve siyaset iç içe geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yöndeşme sözcüğünün yerine Türkçe'de ilk olarak yakınsama sözcüğü kullanılmıştır. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sarı gazetecilik, kitlesel, yüksek tirajlı ve ucuz bir fiyatla satışa sunulan gazeteleri tanımlamaktadır. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın 1996 yılında oluşturdukları yapılanma “Şanghay Beşlisi” olarak da anılmaktadır. Bu örgüt, 2001’de Özbekistan’ın katılımıyla üye sayısını altıya çıkarmıştır. Endonezya ise “Güneydoğu Asya’nın Yavru Kaplanları” olarak bilinen bir ülkedir.

Yanıt Açıklaması: Friedrich August von Hayek’in "asgari devletçi sivil toplum yaklaşımı"na göre, sivil toplum düzeni şu şekilde olmalıdır: Baskı gruplarına hizmet olanakları elinden alınmış bir hükümet, Gücü, sadece toplumun kendiliğinden olma kurallarını onaylamakla sınırlandırılmış bir yasama organı, Evrensel geçerliliği olan adalet kurallarına uyulmasını gözleyecek bir zor gücü anlamında devletin varlığı.

Yanıt Açıklaması: Fred Siebert, Theodere Peterson ve Wilbur Schramm’ın eseri “Basının Dört Kuramı” (Four Theories of Press) 1956 yılında yayımlanmıştır. Bu kitaba göre yayın politikaları ile ilgili dört yaklaşım vardır. Bunlar, otoriteryan, liberteryan, sosyal sorumluluk ve totaliter Sovyet sistemidir.

Yanıt Açıklaması: İletişim alanında yapılan yasal düzenlemeler; Kitle iletişim araçlarının sahiplik yapısını, ?medya politikalarını, ?medya içeriklerinin denetlenmesi veya otokontrolünü, medya profesyonellerinin çalışma koşullarını, medya profesyonellerinin örgütlenme yapılarını, basın özgürlüğü ve diğer iletişim özgürlüklerinin tanımlanması ve sınırlandırılmasını belirler.