Final Sınavı - Medyada Çalışma Hayatı

Soru 1:

BBC iktidardaki parti tarafından atanan bir idareciler heyeti tarafından yönetilir. Radyo ve televizyon sahiplerinden her yıl toplanan vergi sayesinde BBC’nin varlığını sürdürmesinin güvencesi parlamento tarafından verilmektedir. BBC gelirinin büyük bir kısmını aldığı reklamlardan karşılamaktadır. BBC; BBC 1 ve BBC 2 olmak üzere iki televizyon servisine yayın yapmaktadır. BBC ile ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) 1, 2 ve 3 B) 2, 3 ve 4 C) 2 ve 3 D) 3 ve 4 E) 1, 2 ve 4

Soru 2:

80’li yıllarda basın kuruluşlarının işleyişini salt piyasa koşullarına bırakan, Türk basınının da uyumlandığı düzen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Liberal düzen B) Neo-liberal düzen C) Kapitalist düzen D) Özgürlükçü düzen E) Sermayeci düzen

Soru 3:

Aşağıda 1938 tarihli Basın Birliği Kanunu ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Birliğe üye olmayanlar gazetecilik mesleğini icra edemezler. B) Gazeteci ile işveren arasındaki hukuki ilişkinin yazılı sözleşmeye dayanması koşulunu öngörmüştür. C) Kanun, gazete yöneticileri için yükseköğrenim zorunluluğu koymuştur. D) Basın Kartı Nizamnamesi düzenlenmiştir. E) Sendikal haklar, sözleşme ve kıdem tazminatı gibi bazı hususlar da düzenleme konusu yapılmıştır.

Soru 4:

Mesajın alınıp alınmadığını, derecesini ve bu mesaja olan tepkiyi bilmemizi sağlayan iletişim süreci öğesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Verici B) Alıcı C) İleti D) Kanal E) Geribesleme

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi sermayenin medyaya girişini iktisadi anlamda özendirecek nedenler arasında yer almaz?

A) Devletle ve sermayeyle ilişki engelleme B) Medyayı gerektiği yerde bir silah olarak kullanıp bir güç sahibi olma C) Toplumu ve parayı yönlendirme D) Çeşitli ihale ve kredilerde öncelik sağlama E) Medyayı kendi holdingleri için bir reklam unsuru olarak görme

Soru 6:

"Basın İş Kanununda “gazeteci” kavramı tanımlandığı hâlde, “işveren” kavramına ilişkin bir tanımlama yapılmamış, kanunun gazetecilerin işverenleri hakkında da uygulanacağı hükmü ile yetinilmiştir. Ancak işveren kavramına ilişkin bir tanımlamanın yapılmamış olması, bir eksiklik sayılmaz. Zira Kanunda tanımlanan gazeteci kavramına bağlı olarak, iş ilişkisinin çalıştıran tarafı olarak işveren kavramı; “Bir iş sözleşmesine dayanarak Türkiye’de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında veya radyo ve televizyon kuruluşlarının haber birimlerinde ve her türlü fikir ve sanat işinde ücret karşılığı gazeteci çalıştıran gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi” şeklinde tanımlanabilir (İnce, 1998; Taşman, 1998; Şakar, 2002; Narmanlıoğlu, 1994,)." Yukarıda yapılan tanıma göre aşağıda değinilen koşullara uygun şekilde gazeteci çalıştıranlar Basın İş Kanunu’na göre işveren sayılırlar. Bu şartlardan hangileri doğrudur? I. Çalıştırdığı gazeteci ile iş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması II. Gazeteciyi çalıştırdığı işyerinin Kanunda öngörülen işyerlerinden olması, III. Gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olma.

A) I ve II B) II ve III C) III D) II E) Hepsi

Soru 7:

Türkiye’de özel radyo ve televizyonlar ilk olarak kaç yılında başlamıştır?

A) 1980 yılı B) 1985 yılı C) 1990 yılı D) 2000 yılı E) 2005 yılı

Soru 8:

Osmanlı topraklarında yayımlanan ilk özel Türkçe gazete aşağıdakilerden hangisi olarak kabul edilir?

A) Vekayi-i Mısriye B) Takvim-i Vekayi C) Resmi Ceride D) Tercüman-ı Ahval E) Tasvir-i Efkar

Soru 9:

Farklı medya sektörlerinde aynı grup veya şirket çıkarlarının birikmesini ifade eden medya özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kurumsallaşma B) Yabancılaşma C) Tekelleşme D) Etkisizleşme E) Öyküselleşme

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi vilayet gazeteleri adı verilen ilk yerel gazetelerin özellikleri arasında yer almaz?

A) Valinin yönetiminde, merkeze bağlı, resmî nitelikli gazetelerdir. B) Özgürlükçü bir ortamda ortaya çıkmışlardır. C) Gazetelerin çalışanları devlet memurlarından oluşmuştur. D) Temel amacı, İmparatorluğun çeşitli bölgelerinde başlamış olan ayrılıkçı akımlara karşı mücadele etmektir. E) Yönetimle ilgili sorunlar nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Soru 11:

Televizyon yayını esnasında ekrana gönderilecek her tür yazı, grafik, altyazı gibi unsurlardan sorumlu teknik personel aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teknik yönetmen B) Teknisyen C) Grafiker D) KJ operatörü E) Kurgucu

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan, şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortakların sorumluluğu belirli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirkettir?

A) Anonim Şirket B) Komandit Şirket C) Kollektif Şirket D) Şirketler Topluluğu E) Adi ortaklık

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi Milli Mücadeleye destek veren gazetelerden biri değildir?

A) Sebilürreşat B) İstikbal C) Açıksöz D) Aydede E) Öğüt

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi medya sahibi olma amaçlarından biri değildir?

A) Medya sahipliğini elinde bulunduran sermaye sahibinin kamuoyunu etkileme, yönlendirme, yönetme fonksiyonuna sahip olması B) Medya dışında kalan iş alanlarındaki yatırımlarda kuvvetli olmak, rekabet avantajını diğerlerine göre büyük oranda ele geçirmek C) Siyasete girmeden önce güç elde etmek D) Uç fikri ve bilgiyi topluma ulaştırmak ve yansıtmak, popüler kültür vasıtasıyla rant sağlamak ve popüler kültürü paraya çevirmek E) İdeolojiler kurabilmek, geliştirebilmek ve istenen ideolojik alt yapıyı kurmak

Soru 15:

Türkiye’de ilk defa şehirlerarası naklen canlı yayın gerçekleştirilen televizyon aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ankara Televizyonu B) İstanbul Televizyonu C) İzmir Televizyonu D) Bursa Televizyonu E) KonyaTelevizyonu

Soru 16:

TRT yönetim kurulunu oluşturan 9 üyeden kaçı üniversiteler, konservatuvarlar, tiyatro ve operacılar tarafından seçilmektedir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Soru 17:

I. Sendika kurabilmek II. Haftalık tatil ve yıllık ücretli izin hakkı III. İşverenin gazeteci ile yazılı iş sözleşmesi yapma zorunluluğu III. Sosyal sigortalardan yararlanmak Yukarıda numaralandırılmış ifadelerden hangisi/hangileri Basın İş Kanunu’nda değişiklik yapan 212 sayılı Kanun ile gazetecilerin elde ettikleri haklardır?

A) I ve II B) I – II – III - IV C) Yalnız II D) III ve IV E) I – II – IV

Soru 18:

Cumhuriyet’in ilk yıllarında izlenen basın politikası hakkında aşğıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Bazı gazete sahip ve yöneticileri siyasete taşınarak milletvekili yapılmıştır. B) Cumhuriyet gazetesi, İstanbul’da cumhuriyet rejiminin en yetkili sözcüsü olmuştur. C) Sol yayınlara Kemalist çizgiye ters düşmemek kaydıyla sınırlı izin verilmiştir. D) Kağıt ve resmi^ ilan gibi yöntemlerle basın kontrolü sağlamlaştırılmıştır. E) Dini yayınlar Cumhuriyet' e karşı muhalefet etmişlerdir.

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi medyada tekelleşmenin sonuçlarından biri değildir?

A) “Karacan, Simavi” gibi gazetecilikten gelen ailelerin hızla alandan çekilmesine yol açmıştır.“Karacan, Simavi” gibi gazetecilikten gelen ailelerin hızla alandan çekilmesine yol açmıştır. B) Küçük ölçekli gazetelerin ayakta duramaz hâle gelmelerine yol açmıştır. C) Holdinglerin dikey, yatay ve çapraz tekelleşmeye dönük adımları alana yeni giriş koşullarını kolaylaştırmıştır. D) Küçük basın işletmelerinin el değiştirmelerine yol açmıştır. E) Küçük basın işletmelerinin büyük grupların hakimiyetine girmelerine yol açmıştır.

Soru 20:

I. Dünya Savaşı’ndan sonra özellikle ..... iletişiminin önemli bir duruma gelmesi, birçok ticari şirketin radyo vericisi kurma isteğini ortaya çıkarmıştır. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Telsiz B) Telefon C) Telgraf D) Mektup E) Faks