Medyada Çalışma Hayatı

Yanıt Açıklaması: Spiker kendisine verilen metni değiştirmeden, metne anlamı değiştirecek herhangi bir müdahalede bulunmadan, düzgün bir diksiyonla seslendiren, sunucu ise dinleyicinin hayal gücünü harekete geçirmek, programın etkisini arttırmak ve dinleyiciyi o radyo kanalında tutabilmek için yeteneğini ortaya koyan kişidir. Radyonun yayın akışı ya da metin ne kadar iyi olursa olsun sunucunun performansı yeterli değilse istenen etkiyi yakalamak mümkün olmayacaktır. Sunucunun özellikle canlı yayınlarda dinleyicileri ve konuşmacıları yönlendirme yeteneğine sahip olması gerekir. Hızlı düşünen, doğaçlama yeteneği bulunan, yeni gelişen durumlar karşısında çabuk toparlayabilen, dinleyiciyle sağlıklı bir bağ kurabilen sunucular radyo yayıncılığı açısından idealdir. Sorudaki boşluklara sırasıyla “spiker ve sunucu” gelmelidir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesi zamana bağlı devamlı bir sözleşmedir. İş sözleşmesi her iki tarafa birtakım haklar ve borçlar yüklemektedir. Tarafların sahip oldukları haklar ve borçlar, alım satımda olduğu gibi bir kez ifa edilmekle sona ermemektedir. Gazetecinin iş görme borcunu yerine getirmesi, buna karşın işverenin ücret ödeme borcunu yerine getirmesi iş sözleşmesinin türüne göre, kısa veya uzun devamlı bir süre içinde olmaktadır. Dolayısıyla iş sözleşmesinin belirli ya da belirsiz süreli oluşu ya da sürekli ya da süreksiz olması iş sözleşmesinin devamlı bir sözleşme olma niteliğini etkilemez. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kıdem tazminatı, basın iş sözleşmesi kanunda öngörülen hâllerden biri ile sona eren ve kanunda öngörülen asgari sürenin üstünde çalışmış olan gazeteciye, işveren tarafından ödenen ve miktarı gazetecinin çalışma süresi ve ücretine göre belirlenen paradır. Kıdem tazminatının alacaklısı gazeteci, borçlusu ise işverendir.

Yanıt Açıklaması: Gazeteler ya da televizyonların yurtiçi ve yurtdışı muhabirlerinden oluşan, haberleri olay yerinden haber merkezlerine ulaştıran bir iletişim ağı bulunmaktadır. An­cak hiçbir yayın organının ülkenin ya da dünyanın bütün güncel olaylarını takip etmesi ya da kapsaması mümkün değildir. Bu aşamada devreye, medya kuruluşlarına yazılı ya da görüntülü haber servisi yapan haber ajansları girmektedir. Bir haber ajansı, çok sayıdaki medya kuruluşunun hizmetinde bir çeşit gazeteciler ortaklığıdır.

Yanıt Açıklaması: İletişim olgu ve sürecinde değişmez olarak kabul edilen temel ögeler: verici, alıcı, mesaj, kanal ve geribeslemedir

Yanıt Açıklaması: Basın İş Kanunu gazeteciye yıllık ücretli izin hakkı da tanımıştır. Günlük bir gazetede çalışan bir gazeteciye, en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla yılda dört hafta tam ücretli izin verilir.

Yanıt Açıklaması: Kitle iletişiminde etkin rol oynayan kitle iletişim araçları; gazeteler, dergiler, radyo ve televizyon olarak sıralanabilir. Bu araçlar, insanlara yakın ve uzak çevrelerinde olup bitenler hakkında haber vermekte, dünyayı tanımlamaya çalışmakta, diğer yandan insanların eğlence, eğitim gibi gereksinimlerini de karşılamaktadır.  Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Bir kişinin Basın İş Kanunu kapsamında gazeteci sayılabilmesi ve hakkında Kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için gerekli bir diğer koşul, İş Kanunu’ndaki işçi tarifi dışında kalmaktır. Bir gazete, süreli yayın veya özel radyo ve televizyonlarda haberle ilgili olan işler dışındaki işlerde çalışan ve bu nedenle Basın İş Kanunu kapsamına girmeyen kişiler hakkında ise 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanır (Şuğle, 2001). Bu durumda bir gazetenin yazarı, muhabiri hakkında Basın İş Kanunu; aynı gazetenin matbaa çalışanları, arşiv görevlileri, güvenlik görevlisi hakkında ise 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanır. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası

Yanıt Açıklaması: Gazeteciler her hizmet yılı sonunda işverenin sağladığı kârın emeklerine düşen nispi karşılığı olarak asgari birer aylık ücret tutarında ikramiye alırlar. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık unsuru: Genel olarak bağımlılık işçinin belirli veya belirsiz bir süre, işverenin talimatına göre ve onun denetimine bağlı olarak çalışmasını ifade eder (Sümer, 2013). Bir başka ifade ile işçinin, işverenin yönetim, denetim ve gözetimi altında onun talimatlarına uymak ve hatta onun cezalandırma yetkisini de kabul etmek suretiyle iş görmesidir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde gazete, radyo, televizyon, internet, dergi gibi kitle iletişim araçlarının tümünü ifade etmek için medya kavramı kullanılmaktadır. Medya, kitle iletişiminde gerekli araçlarla bu hizmeti sunan yapının bütününü ifade ettiği gibi bu iletişimin gerçekleştiği ortamın kendisini de ifade etmektedir. Bu kavramın kullanımı yabancı ülkelerde daha eskilere dayanmakla birlikte Türkiye’de özel radyo ve televizyonların yayın hayatına başladığı 1990’lı yılların başında gerçekleşmiştir. Medya kavramının kullanımında, özel televizyonlarının yayına başlaması, gelişmesi ve dünyadaki küreselleşme eğilimi ile kültürel etkileşim etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Yazı işleri bünyesinde bulunan diğer birimlerden biri redaksiyon servisidir. Bu birimde, yayınlanmaya uygun olarak gelmeyen haberlerin yeniden yazımı gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: 1952 tarihli 5953 sayılı Basın İş Kanunu

Yanıt Açıklaması: Kamera ekibiyle birlikte stüdyoda görev alan stüdyo şefi ana kumandadan başa takılan bir düzenek (intercom) yoluyla talimat alır ve simgesel el hareketleri kullanarak ekran önündeki spikeri/sunucuyu yönlendirir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: 1961 tarihinde çıkarılan 212 sayılı kanunla Basın İş Kanunu ile basın çalışanlarına bazı haklar tanınmasına dönemin patronları tepki göstermiş, Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul ve Yeni Sabah gazetelerinin sahipleri üç gün gazete çıkarmamışlardır. Bu gazetelerde çalışan gazeteciler ise Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın desteğiyle bu üç gün boyunca Basın adlı bir gazete yayınlamışlardır. Bugün bu yasanın değiştirildiği 10 Ocak tarihi de Çalışan Gazeteciler Günü olarak kutlanmaktadır. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda yapılan tanıma göre aşağıda değinilen üç koşula uygun şekilde gazeteci çalıştıranlar Basın İş Kanunu’na göre işveren sayılırlar. Bu şartlar şunlardır: • Çalıştırdığı gazeteci ile iş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması • Gazeteciyi çalıştırdığı işyerinin Kanunda öngörülen işyerlerinden olması, • Gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olma

Yanıt Açıklaması: Yazı işleri, haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel birimdir.

Yanıt Açıklaması: Medya kuruluşlarının haber ajanslarından haber hizmeti alabilmesi için abonelik bedeli ödemesi gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yazı işlerini oluşturan her seksiyonda editörler ve sayfa sekreterleri bulunmaktadır. Editörler, gazetenin kendi kaynaklarından ve ajanslardan gelen haberler arasından gazeteye girecek kadar önemli olanları seçmekle işe başlar. Yine editörlerin önemli görevlerinden biri, farklı uzunluklarda gelen haberleri anlamında herhangi bir farklılaşmaya yol açmadan kısaltmak ve gazetede ayrılan alana sığdırmaktır.