Medyada Çalışma Hayatı

Yanıt Açıklaması: Yatay (horizantal integration) birleşme/bütünleşmede bir gazete sahibi yine bir gazeteyi satın alırsa bu durum yaşanmaktadır. Burada sadece kendi faaliyet alanında kalma durumu söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Özel girişimci sistemde siyasal iktidar ile yayın kanalları arasındaki ilişki yasalarla çizilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yönetim kademesi açısından erkek egemen bir sektör. Kadının adı yok. Kadın her türlü zorluğa meslek aşkı sebebi ile dayanıyor. Atamalarda kadının cinsiyeti, evli ve çocuk sahibi olması karşısına hep bir engel olarak çıkıyor. Mobbinge maruz kalarak kariyer yapması engelleniyor. Kıyafeti yönünden de hiç farketmiyor başörtülü olduğu için tepki alan da var başı açık olduğu içinde. Köşe yazarlarına bakıldığında, erkeklerin kadınlara oranla bariz bir sayısal üstünlüğü olduğu görülmekte, dolayısıyla kadınların çalışma ortamında ikincil konuma itildiği görülmektedir. Basında yönetim kademesine bir kadın olarak çok zordur, yükselen pek çok kadın gazeteci de yükselirken kendi kimliklerini geri plana atmak zorunda kalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yerel gazetelerin birçoğunun satış geliri yetersizdir. Bunda satışların ve abonelerin sayı olarak düşük oluşu yanında, gazete birim fiyatının düşük tutulması da etkendir. Esasen, satıştan gelir elde etme birincil amaç olmaktan çıkmıştır. Çalışanların koşullarını da doğrudan etkileyen gelir durumu genellikle resmî ilanlara bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: BBC'nin 24 saat boyunca pop ve rock müzik yayını yaptığı rado kanalı BBC Radyo 1'dir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: O tarihte Türkiye Gazeteciler Sendikası adını almış olan İstanbul Gazeteciler Sendikası, gazetecilik iş kolunda ilk toplu sözleşmeyi 1 Şubat 1964’te Cumhuriyet ve Milliyet gazetelerinde imzalamıştır (Şakar, 2002)

Yanıt Açıklaması: Yayın kanallarının doğrudan ya da dolaylı olarak devletin elinde bulunduğu ve kamu yararına yayın yapılan sistemler kamu hizmeti yayın sistemi olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: a

Yanıt Açıklaması: Gazeteci sayılmanın ilk koşulu, Türkiye’de yayınlanan gazete veya sürekli yayınlar ya da haber ajanslarında çalışmasıdır. Öte yandan Türkiye’de yayınlanan bir süreli yayında çalışan gazeteci hakkında Basın İş Kanunu hükümlerinin uygulanabilmesi için Türk vatandaşı olma koşulu aranmamaktadır. Türkiye’de yayınlanan herhangi bir gazete, süreli yayın, haber ajansı ya da özel radyo ve televizyonda bir iş sözleşmesi ile değil eser ya da yayın sözleşmesi ile çalışan serbest gazeteciler hakkında Türk Borçlar Kanunu uygulanır. Basın İş Kanununun, uygulanacağı işyerlerini sınırlı olarak belirlemiş olması nedeniyle internet üzerinden yayın yapan internet haber sitelerinde çalışan kişiler hakkında Basın İş Kanunu hükümleri uygulanamaz (Sümer, 2013).

Yanıt Açıklaması: Siyasal sistem içindeki çıkar dengeleri ve ülke çapında dağıtımı yapılan gazetelerin ve izlenebilen TV kanallarının birkaç kişinin elinde toplanması, tek bir kişiye ekonomik bağımlılık dolayısıyla çalışanları olduğu kadar, kamuoyuna ulaşan mesajları etkilemekte, dolayısıyla medya kurumlarının yapısı haberlerin kamuoyuna yansımasında giderek daha belirleyici olmaktadır. Ekonomik çıkar çevreleriyle griftleşen medya patronlarının çıkarlarının haberler üzerindeki belirleyiciliği, kimi zaman oto sansür, kimi zaman haberin hiç yayımlanmaması ya da yayımlanma, yer alma biçimini etkileyecek şekilde ortaya çıkabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Basın İş Kanunu Öncesinde Yürürlüğü Giren Kanunlar 1864 yılından 5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun kabul edildiği 1952 tarihine kadar, esasen basının görevleri, basın özgürlüğü veya bu konuda yasak ve sınırlamalar ihtiva eden çeşitli kanunlar vardır. Dolaylı olarak gazetecilere yönelik hükümler de içeren bu kanunlar, şu şekilde sıralanarak açıklanabilir: • 1864 tarihli Matbuat Nizamnamesi, • 1876 tarihli Kanuni Esasi, • 1908 tarihli II. Meşrutiyet Anayasası, • 1909 tarihli Matbuat Kanunu, • 1924 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, • 1926 tarihli Borçlar Kanunu, • 1931 tarihli Matbuat Kanunu, • 1938 tarihli 3511 Sayılı Basın Birliği Kanunu’dur. • 1864 Tarihli Matbuat Nizamnamesi

Yanıt Açıklaması: BBC, iç ve dış kaynaklı her haberin doğruluğunun yayınlanmadan önce araştırılması gerektiğini Batı’da ölçü ha^line getiren bir kurumdur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çok partili hayata geçilmesiyle CHP sözcüsü Ulus ve DP yanlısı Vatan gazetesi dönemin etkili gazeteleri durumuna geliyorlardı. DP iktidara gelince Ulus gazetesi zayıflarken, demokratların Zafer, Türk Sesi, Son Havadis ve Son Posta gazeteleri gelişiyorlar ve büyük ilan geliri kazanıyorlardı. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: TRT 1 Mayıs 1964’te kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: BBC; BBC 1 ve BBC 2 olmak üzere iki televizyon servisine yayın yapmaktadır. BBC 1, toplumun daha geniş kesimlerine seslenen bir kanal olarak popüler ve hafif programlara daha fazla yer vermektedir. BBC 2 ise toplumun sanat, edebiyat, kültür konularıyla daha çok ilgilenen aydın kesimine yönelik programlara daha geniş yer vermektedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: UNESCO’nun hazırladığı Mc Bride Raporu’nda şu ibarelere yer verilmiştir: “Enformasyon özgürlüğünün temel kriterlerinden birinin kaynakların çoğulculuğunda yattığı söylenebilir. Siyasal sistem ne olursa olsun, bu kaynakların hâkim grupların elinde temerküz etmesi, özgürlüğün çarpıtılmasına yol açar. Bireylerin kamusal konularda tercihlerini sağlam temellere oturtabilmeleri için enformasyon ve görüş kaynaklarının büyük bir çeşitliliğe sahip olması gerekir. Bununla birlikte iki noktaya dikkat edilmelidir; Birinci olarak, bilinçli bir çarpıtmayı zorlaştırsa bile, kaynak çeşitliliği enformasyonun geçerliliğini garanti altına alamaz. İkinci olarak çeşitlilik her zaman çoğulculuğa -özellikle görüş çoğulculuğu- ile eşanlamlı değildir. İletişim ağları ve yayın araçları da kaynaklar kadar çeşitli ve birbirinden bağımsız olmalıdır. Yoksa çeşitlilik yalnızca görünümden ibaret kalır.” Buna göre çeşitliliğin her zaman çoğulculukla -özellikle görüş çoğulculuğu- ile eşanlamlı olduğunu söyleyen şık yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Kamu sahipliğindeki medya kuruluşlarının reklam almamasının en önemli nedeni, yayın üzerinde reklam verenin ya da başka çıkar gruplarının herhangi bir etkisinin olmasını engellemektir.

Yanıt Açıklaması: 1881 tarihli Fransız Matbuat Kanunu’ndan esin­lenerek hazırlanan ve dönemin siyasi havasının etkisi ile özgürlükçü nitelik taşıyan 1909 tarihli Matbuat Kanunu, özgür bir basın yaratmak amacını gütmektedir.  Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Milliyet’i 1979’da satın alarak basın sektörüne giren işadamı Aydın Doğan 1994 ekonomik krizinden büyüyerek çıkmış ve Erol Simavi’den Hürriyet’i satın alarak yazılı medyanın en büyük ismi hâline gelmiştir. Doğan Grubu 1993 yılında Doğuş Grubuyla ortaklaşa kurdukları Kanal D ile televizyon yayıncılığını da başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: 80 sonrası Türk basınında en belirgin şekilde göze çarpan unsurlar, ulusal ve hatta uluslararası holdinglerin basın alanına yönelmesi ve bu gelişmeyle beraber gündeme gelen tekelleşme olduğu söylenebilir. Tekelleşmenin en önemli sebebi artan maliyetlerdir.