Medyada Çalışma Hayatı

Yanıt Açıklaması: Radyonun işlevleri de göz önünde bulundurulduğunda bir çalışma alanı olarak radyoda çalışanlar şu şekilde sıralanabilir: 1. Sunucu ve Spiker 2. Radyo Müdürü ya da Yönetici 3. Program Müdürü 4. Yapımcı 5. Teknik Yönetmen KJ operatörü, televizyon yayınında haberlere ait KJ (altyazı)’leri alır ve bilgisayara kaydeder.

Yanıt Açıklaması: İletişim olgu ve sürecinde değişmez olarak kabul edilen temel ögeler: Verici, alıcı, mesaj, kanal ve geribeslemedir. Doğru cevap A ’ dır.

Yanıt Açıklaması: Demokratik hakların gelişim sürecine paralel olarak, bugünkü anlamda kabul edilmiş olan sendikal hakların oluşum ve gelişim süreçlerinde 1917 yılında Rusya’da yaşanan sosyalist devrimin ve sonrasında 1919 yılında kurulan Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) büyük etkisi olduğu kabul edilmektedir (Güneş, 2013). Bu olaylar sayesinde siyasal karar alma mekanizmalarınca önemli bir güç olarak kabul edilmeye başlanan kitlenin ve bu kitleyi oluşturan çoğunluğu çalışan olan bireylerin çalışma hayatına yönelik talepleri ve beklentileri yüksek sesle ifade edilmeye başlanmıştır. Bu gelişmeler gelişen demokrasilerde sendikaların sivil toplumda kabul görmesini ve beraberinde sendikal hakların hem sivil hem de siyasal süreçlerde önem kazanmasını hızlandırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yapımcı, programın akışı içerisinde yer alacak görüntülerin ne zaman yayına gireceğini, uzunluğunu ve programdaki konumunu da kapsayan anahtar yayın kararlarını alır. Ayrıca yabancı programların yayın haklarını satın alır, programlar hakkında fikir üretir. Programın bütçesini belirler, o doğrultuda malzeme alımının gerçekleşmesini sağlar, program ekibini belirler Yapımcı, çekimlerden sorumlu, kameraları, grafikleri ve cihazları idare etmeyi de içine alan teknik işlerden sorumlu yönetmenle de birlikte hareket eder.

Yanıt Açıklaması: Geribesleme (feedback): İletişim sürecinde, iletişimin eksiksiz gerçekleşebilmesi için koşullardan biri de alıcının mesaja verdiği tepkinin kaynak tarafından öğrenilmesi anlamına gelen geribeslemedir. Bu ögenin var olmadığı durumlarda iletişimin tek yönlü olduğu söylenebilir. Dolayısıyla mesajın alınıp alınmadığını, derecesini, bu mesaja olan tepkiyi bilmek mümkün olmamaktadır. Yukarıda bahsedilen dört öge (verici, alıcı, ileti, kanal) bir iletişimin oluş- ması için zorunlu ögeler iken beşinci öge olan geribesleme, etkili bir iletişim için olmazsa olmazdır.

Yanıt Açıklaması: “Bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra 20 Haziran 1952’de çıkarılan 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun ile 1936 yılında çıkarılan 3008 sayılı iş yasası kapsamına girmeyen fikir işçilerinin hakların düzenlenmesi yapılmış ve basın çalışanları iş hayatlarında önemli haklar elde etmişlerdir” (Soner, 2003, s. 340). Bu yasa gazetecilerin ve basın çalışanlarının mesleki düzeydeki beklentilerini karşılayacak ya da bu beklentilere katkı yapacak birçok detayı içermektedir. Yasayla birlikte gazeteciler sendika kurabilme hakkını elde etmiş, sosyal sigortalardan yararlanmaya başlamış ve basın çalışanlarını mesleki anlamda güvence altına alan işverenle sözleşme yapabilme hakkını da elde etmişlerdir (Uzun, 2009).

Yanıt Açıklaması: Kaşeli muhabir bir ya da birden çok gazeteye bağlı olarak çalışan aynı zamanda yaşadığı yerde yerel muhabir olarak da görev yapan, hazırlayıp gönderdiği ve yayınlanan haber başına pirim ya da telif usulüyle ücret alan kişidir. Yaşadığı çevrede gazetesinin ilgisini çekebileceğini varsaydığı her türlü olayı haber hâline getirmekle görevlidir. Kaşeli muhabirin belli bir konuda uzmanlaşması, çalışma alanı geniş olduğu için mümkün değildir, aksine her konudan bir miktar anlamak zorundadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gazetecilerin mesleki ve sosyal haklarının diğer işçilere göre daha farklı ve özel bir şekilde düzenlenmesinin nedenlerini üç başlık altında incelemek mümkündür: • Gazeteciliğin diğer iş kollarına göre farklı çalışma tarzı, • Gazetecilik mesleğinin toplum içindeki yeri, • Basın özgürlüğü

Yanıt Açıklaması: Gazeteciliğin Diğer İş Kollarına Göre Farklı Çalışma Tarzı Teknolojik gelişmeler pek çok sektörü olduğu gibi basın sektörünü de etkilemiştir. Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler basın sektöründe yazılı basın gazeteciliğine ilave olarak radyo- televizyon gazeteciliği ile İnternet gazeteciliği adı altında iki yeni gazetecilik türünün ortaya çıkmasına yol açmıştır

Yanıt Açıklaması: Günümüzde gazete, radyo, televizyon, İnternet, dergi gibi kitle iletişim araçlarının tümünü ifade etmek için medya kavramı kullanılmaktadır. Medya, kitle iletişiminde gerekli araçlarla bu hizmeti sunan yapının bütününü ifade ettiği gibi bu iletişimin gerçekleştiği ortamın kendisini de ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Basın İş Kanun’un uygulanacağı işyerleri sınırlı olarak sayılmıştır. Buna göre gazete, mevkute veya haber ve fotoğraf ajansları ile özel radyo ve televizyon kuruluşlarının haberle ilgili birimleri iş yeri kavramı çerçevesinde değerlendirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: “Biçimsel Basın Özgürlüğü” hür ve demokratik toplumda basının kamuoyu oluşturma, siyaset yapabilme görev ve yetkileri olmasının gereği, basının bir kurum olarak işletme araç ve gereçleriyle birlikte korunması olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecilik mesleğinin toplum içindeki yeri

Yanıt Açıklaması: Basın iş sözleşmesi kanunda öngörülen hâllerden biri ile sona eren gazetecinin, kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmesi için ayrıca, basın iş sözleşmesinin mesleğe ilk giriş tarihinden itibaren en az beş yıl sürmüş olması gerekmektedir. Beş yıllık sürenin başlangıcı gazetecinin mesleğe ilk giriş tarihidir.

Yanıt Açıklaması: 1931 tarihli Matbuat Kanunu’nun çalışma yaşamına ilişkin önemli hükümleri şöyle sıralanabilir (Topuz, 1996): • Kanun, gazete yöneticileri için yüksek öğrenim zorunluluğu koymuştur. Gazete ve dergilerin başyazarları, genel yayın müdürleri ve yazı işleri müdürlerinin yüksek okul bitirmeleri gerektiğini, ancak kanunun yayınlandığı dönemde diploması olmayıp da bu görevlerde bulunan kişilerin yüksek öğrenim zorunluluğu dışında bırakıldığını hüküm altına almıştır. • Kanun, gazete ve dergide çalışan bütün muhabir, yazar, fotoğrafçı, ressam ve idare memurlarının adlarının hükümete bildirilmesini istemiştir. Söz konusu düzenleme, gazetede çalışan herkesi kontrol altında tutabilmek amacıyla konulan idarî bir tedbirdir.

Yanıt Açıklaması: “Biçimsel Basın Özgürlüğü” ise hür ve demokratik toplumda basının kamuoyu oluşturma, siyaset yapabilme görev ve yetkileri olmasının gereği, basının bir kurum olarak işletme araç ve gereçleriyle birlikte korunması olarak ifade edilmektedir (Dönmezer, 1976)

Yanıt Açıklaması: TÜRKİYE’DE GAZETECİLERE YÖNELİK HUKUKİ DÜZENLEMELER Türkiye’de gazetecilerin çalışma hayatına yönelik hukuki düzenlemeler 1864 tarihine kadar uzanmaktadır. Ancak bu konuda ilk kanuni düzenleme 1952 tarihli 5953 sayılı Basın İş Kanunu’dur.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin kurulması ile birlikte gazeteci ücret alacağına karşılık iş görme borcu altına girmekte, işveren ise işin görülmesini isteme hakkına karşılık ücret ödeme borcu altına girmekte, taraflardan her biri diğerinin edimine karşılık borç yüklenmektedir. Dolayısıyla iş sözleşmesi, taraflardan her ikisinin de sözleşmenin başlangıcından itibaren birbirlerine karşı hem alacaklı ve hem de borçlu olduğu iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İletişim en yalın tanımıyla bilgi, düşünce ve davranışların aktarılması sürecidir.

Yanıt Açıklaması: İletişim sürecinde, iletişimin eksiksiz gerçekleşebilmesi için koşullardan biri de alıcının mesaja verdiği tepkinin kaynak tarafından öğrenilmesi anlamına gelen geribeslemedir.