Medyada Çalışma Hayatı

Yanıt Açıklaması: Kadrolu çalışanların çok sınırlı bir bölümü 212 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında istihdam edilmekte; büyük bir bölümü ise İş Kanunu kapsamında, ya da “telif ”li çalışma olarak istihdam edilmektedirler. Diğer bir esneklik uygulaması, “free-lance muhabirlik ve yazarlık” kurumunun geliştirilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Vekayi-i Mısriye

Yanıt Açıklaması: Medyada çalışma koşullarına bakıldığında kadın çalışanların genellikle alt düzeye yoğunlaştıkları, daha tepe yöneticilerin de ağırlıklı olarak erkeklerden oluştuğu görülmektedir. Kadınların görece daha hafif işlere yönlendirildikleri gazete işletmelerinde, başarıya ulaşan pek çok kadın gazetecinin de kendi kimliklerini koruyarak değil, adeta erkeksileşerek başarıya ulaştıkları görülmektedir. Köşe yazarlarına bakıldığında, erkeklerin kadınlara oranla bariz bir sayısal üstünlüğü olduğu görülmekte, dolayısıyla kadınların çalışma ortamında ikincil konuma itildiği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1864 yılında yürürlüğe giren Matbuat Nizamnamesi yayını izne bağlaması, gazeteyi kapatmak gibi cezalar içermesi nedeniyle basını sıkı bir idari denetim ve cezai bir yaptırım içine almıştır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Geribesleme

Yanıt Açıklaması: Bir cinsiyetin, genellikle erkekliğin, diğerinden üstün olduğunu savunan görüş ve ideolojidir.

Yanıt Açıklaması: BBC’nin radyo şebekesi 5 kanaldan yılda 35 bin saat radyo yayını yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Resmî ilanları adil bir şekilde dağıtmak ve siyasi müdahaleleri önlemek üzere 1961 yılında Basın İlan Kurumunun kurulması, sonraki dönemlerde yerel basın için yaşamsal önemde bir gelir kaynağı oluşturmuştur. Resmî ilan desteği sayesinde yerel gazete çıkarmak görece kolaylaştığı için yerel basında sayıca bir artış meydana gelmiştir

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi sonrasındaki kötü çalışma koşulları, devletin doğrudan işçi-işveren ilişkilerine karışmasına yol açar. Bu alanda çıkarılan ilk çalışma yasaları daha çok, çocuklar ile gençler ve kadınlar gibi özel olarak korunma gereksinimi içinde bulunan çevrelere yönelir. 1890 yılında Berlin Konferansı’nda çocukların işe alınma yaşları ve çalışma sürelerinin sınırlanması ile işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin olmak üzere, dilek niteliğinde ortak kararlar alınır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Fazla mesaiye kalma,işçinin (gazetecinin) yetersizliğinden kaynaklanan hallerden biri değildir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Basında gitgide yayılım gösteren esnek çalışma biçimleri de medya çalışanlarını tehdit eden yeni bir oluşum olarak göze çarpmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yayın sistemleri özel girişimci olan ülkelerin ekonomik sistemleri liberal ekonomiye dayanmaktadır. Bu nedenle sistem, liberal ekonominin en yoğun olduğu ABD ile bu ülkenin siyasal, ekonomik etkisinde olan Latin Amerika ülkelerinde uygulanmakta, bu bakımdan da “Amerikan sistemi” olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ülke genelinde il ve ilçelerde yayımlanan yerel gazetelerin sayısı Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı verilerine göre 2000’i aşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sayfa sekreterleri de editörler gibi gazete sayfalarının oluşumunu sağlayan görevlilerdir ancak onlar işin teknik kısmından yani mizanpajından sorumludur. Sayfa sekreterleri, editör ve yardımcıları tarafından belirlenen ve gazeteye girmesine karar verilen haberlerin sayfanın hangi kısmında, hangi büyüklükte, hangi harf karakteriyle ve nasıl bir görsel malzemeyle desteklenerek gireceğine karar veren kişilerdir.

Yanıt Açıklaması: Türk basın çalışanları için sendikal örgütlenmenin başlangıcı olarak kabul edilen Matbuat-ı Osmaniye Cemiyeti’nin kuruluş amacı gazetecilerin haklarını korumak ve her yerde temsil edilebilmelerini sağlamak olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Basın sektörü, özellikle 80’li yılların başlarından itibaren hem teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, hem de basının büyük bir sanayi kolu hâline dönüşmesiyle birlikte büyük holdinglerin etkisi altına girmiş ve kısa sürede tekelleşmenin etkilerini en yoğun düzeyde yaşamıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 2002 yılında Sabah Grubu gazeteleri satın alarak Türkiye’ye ismini duyuran daha çok maden ve enerji sektöründeki yatırımlarıyla bilinen Turgay Ciner’e ait Ciner Grubu, Sabah ve ATV’yi bırakmak durumunda kaldıktan sonra medya alanında yatırımlarına devam etmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cevap seçeneği dışındaki tüm seçenekler işletme yapılarının holdingleşmesi ve otosansürün gelişmesinin etkileri arasında görülmektedir. Ancak böyle bir basın sektöründe gazetecilik bağımsız ve demokratik değil tam tersine bu gazetecilik, demokratik hayatın bir aracı olmaktan çok, onu yaşatabilen sınıfların menfaatlerini yansıtmakta ve onlara hizmet etmektedir

Yanıt Açıklaması: Doğan grubu medyada büyük bir güç olduktan sonra özellikle 2007’den sonra AKP hükümetinin ikinci kez iktidara gelmesiyle yapılan düzenlemelerle gazete ve televizyonda tiraj, reyting ve reklam pazar payını kaybetmeye başlamıştır. Doru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmeti yayın sisteminde yayın olanakları, istasyonları, şebeke vericileri sınırlı tutulmaktadır. Stüdyo ve stüdyoda bulunan teknik donanım devletin ya da merkezi hükümetlerin elinde ya da denetimindedir. Doğru cevap B şıkkıdır.