Haber Yazma Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Haber, akademik ya da edebi^ bir metin değildir ve hedef kitlesi büyük ölçüde toplumun genelidir. Bu nedenle, toplumu oluşturan tüm bireylerin anlayabileceği biçimde yalın cümleler kurulması gerektiği açıktır. Dolayısıyla, haber yazarken sıcak, sevecen, olabildiğince kısa, kolay yazılan ve söylenen, yaygın, halk dilindeki sözcükler tercih edilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Haber dilindeki ayrıntıdan başlayan renkli anlatım nedeniyle piramit tekniğine “renkli yazım tekniği” adı da verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Birbiriyle ilişkili çok parçalı olaylar bütününü haberleştirmek için uygun bir yöntemdir. Bölümleme tekniğinde her olay ayrı bir bölüm gibi ele alınır ve tek başına bir habermiş gibi girişi, gövdesi ve sonucu olan bir metin hâlinde yazılır. Haberin parçalarını birleştiren haberin başlığıdır. Bu tür başlıklara “şemsiye başlık” denir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Örneğin: ... bölge toplantısı 11-14 Temmuz günleri arasında gerçekleştirilecek. ... karşılaşma bugün (10 Haziran) oynanacak. ... 14 Temmuz’da sona erecek. ... 14 Temmuz Çarşamba günü oynanacak. Belirli bir gün ve ayı bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar: 29 Kasım 1956 Salı günkü... 18 Aralık 1999’da göreve başlayan... Geçtiğimiz Mayıs ayında... Önümüzdeki Çarşamba günü...

Yanıt Açıklaması: Bir cümlede sadece bir fikre yer verilmelidir. Cümleler olabildiğince kısa ve öz anlatımlar içermelidir. Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Muhabir kendi fikirlerini haber metnine katmamalı ya da karıştırmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniği ile yazılan haberlerde öncelikle olayla ilgili olarak “okuyucuyu ilgilendiren” en önemli unsurun ne olduğu bulunmalıdır. Yangının nedeni nerede ne zaman gerçekleştiği, nasıl olduğu ters piramit tekniğinde önce verilmesi gereken bilgiler arasındadır. Aynı mahallede bir önceki hafta da yangın çıkması ise geçmiş bilgisi olarak kabul edilebileceği için haber giriş paragrafında bulunmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Çapraz kontrol, haberin odak noktasını belirleme, bilgi toplama, haber planını oluşturma denetim ve doğrulama aşamasından önce tamamlanmış olması gereken noktalardır. Eksik bilgi denetimi ise denetim ve doğrulama aşamasının bir parçasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kronolojik dizi tekniği; gelişimi belirli bir zaman dilimi için olan ve sonucu bu gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkan bir olayın zamansal gelişimine bağlı kalarak haberleştirilmesidir. Teknik çoğunlukla muhabirin olaya aktif tanıklığını gerektirir. Bu tekniğin sıkça kullanıldığı tür, spor haberciliğidir. Özellikle de spor karşılaşmalarının aktarımında sıklıkla tercih edilir

Yanıt Açıklaması: Habercilik mesleği her zaman “şüpheli” olmayı gerektirir. Bu nedenle, haberci çoğunlukla bir haber kaynağından elde ettiği bilgiye “kesin doğru” gözüyle bakmaz ve o bilgiyi başka haber kaynaklarından doğrulatmaya çalışır. Çünkü söz konusu bir tek haber kaynağının söylediği bilginin doğruluğu ve güvenilirliği, yazılacak haberin de doğruluğunu ve güvenilirliğini etkileyecektir. Haber kaynaklarının ise sizi yönlendirmeye çalışmayacağını kimse garanti edemez. Bu nedenle, iyi bir habercinin elde ettiği bilgileri farklı kaynaklardan ve mümkünse zıt kaynaklardan doğrulatması gerekir. Kimi zaman “çapraz kontrol” söz konusu olabilir. Bu da elde edilen bilginin iki zıt ya da farklı haber kaynağına sorulup doğrulatılması anlamına gelir. Doğruluk kontrolü yapılamayan bilgiler için “haber kaynağının ifadesine göre” ya da “bir başka kaynaktan doğrulatılamayan bilgiye göre” gibi ifadelerin haber metninde kullanılması yerinde olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Haber yazmanın ilk aşamasını “düşünme” oluşturur. Herhangi bir olay ya da durum karşısında haber yazmadan önce düşünmek ve haber yazılacak unsurun; eş deyişle haberin odak noktasının ne olduğunu keşfetmek gerekir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Editörler belirli sayfa ya da bölümlerin hazırlanmasından sorumlu, yönetici konumundaki, künyede de isimleri yer alan kişilerdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu teknikte haber giriş paragrafı, zaman sırasıyla oluşturulmuş gövde paragrafları ve muhabir tarafından gerekli görüldüğü durumlarda sonuç paragrafından oluşur. Haberin ilk paragrafı özetleyici giriş tekniği türündedir.

Yanıt Açıklaması: Odak noktası çoğunlukla haberin kamuoyu tarafından “değerli” ya da “önem­li” olarak algılanan boyutuna işaret eder.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniği muhabirlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde İç Savaş dö neminde; yani 1850’lerde, telgrafla haber geçmek için geliştirdikleri bir tekniktir.

Yanıt Açıklaması: Belirtisiz ad tamlamasında, tamlayanda herhangi bir ek yoktur; tamlanan ad, “-i” eki almıştır. Bu tür tamlamalarda, tamlayan ile tamlanan arasına hiçbir sözcük giremez. - “Bayram özel indirimi” yerine, “Özel bayram indirimi” yazılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Bölümleme tekniğine uygun haberler genellikle editoryal süreçte; yazı işleri odasında ya da haber toplantısında ortaya çıkar. Muhabirlerden gelen haberleri değerlendiren editörler, aynı konuda gelen birbirinden farklı haberleri tek bir şemsiye başlık altında bir araya getirerek, haberleri birleştirebilir. Bu sayede; masa başında, bölümleme tekniğiyle yeni ve birden çok haberi kapsayıcı bir tek haber oluşturulmuş olur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniğinde haberin bütün ağırlığı ya da haber değeri taşıyan en önemli bilgi; özet bir şekilde en başta, giriş bölümünde verilir. Bu nedenle ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Kronolojik dizi tekniği kullanılarak yazılan haberlerde genellikle özetleyici giriş tekniği kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk dört seçenek trafik, son seçenek ise bir yangın haberi ile ilgilidir. Cevap E'dir.