Haber Yazma Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Haber yazmanın dördüncü aşaması, bir haberin doğruluğuna verilen öneme de at- fen “denetim ve doğrulama” şeklinde ifade edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Alt Başlık: Alt başlıklar ya da başka bir tanıma göre sayfa spotlarının genellikle ana başlığı açıklaması beklenir. Bunlar tam bir cümle yapısında, haberin özeti ya da girişi niteliğinde de olabilmektedir. Bir ifade tam bir cümle yapısında olduğunda, bunu üst başlık ya da alt başlık olarak kullanmak da mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Ara Başlıklar / Spot başlıkları: Haber metninin içinde paragrafların arasında kimi zaman okuyucuyu rahatlatmak, uzun haber metinlerinde okuyucunun aradığını bulmasını sağlamak, haberdeki farklı unsurları birbirinden ayırmak, tekdüzeliği ortadan kaldırmak ve haberde görsel bir başlık dengesi kurmak gibi amaçlarla ara başlıklar kullanılır. Ara başlıklar, bir haber paragrafını 2-3 sözcükte tanımlayan, genellikle tam bir cümle yapısında olmayan yardımcı bir başlık türüdür. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Haber yazılırken dikkat edilmesi gereken aşamalar şunlardır: Elde ettiğiniz bütün bilgileri gözden geçirin. Eğer elde ettiğiniz bilgilerin eksiksiz olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle bir yazı planı çıkarmalısınız. Bunun için haberinizin odak noktasını hatırlamalısınız. Haber yazma tekniğinizin hangisi olacağına karar verin. Haberde kullanılmasını düşündüğünüz alt konu ya da temaları belirleyin Ardından plana uygun olarak yazma eylemine başlayın Yazma işleminin ardından haberinize uygun birden fazla başlık önerin Habere eşlik edecek görsel malzemelerin nasıl kullanılacağına karar verin.

Yanıt Açıklaması: Özetleyici giriş tekniğinde haberin en önemli unsurları haberin giriş cümlesinde özetlenir. Haberin odak noktası giriş cümlesinde ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Teknik çoğunlukla muhabirin olaya aktif tanıklığını gerektirir. Muhabirin tanıklığının mümkün olmadığı durumlarda ise tanıkların ifadelerine dayanan ve gelişimi farklı kaynaklara doğrulatılmış bir haber yapım sürecini zorunlu kılar. Bu tekniğin sıkça kullanıldığı tür, spor haberciliğidir. Özellikle de spor karşılaşmalarının aktarımında sıklıkla tercih edilir. Genellikle 24 saatlik bir dilim içinde gerçekleşen olayların aktarımında bu teknik tercih edilir. Günümüz kitle iletişim araçları gazete haricinde anlık haber verme kapasitesine sahip olduklarından kronolojik dizi tekniği, 24 saati aşan durumlar için çoğunlukla işlevsel değildir. Olayın önemli anlarının belirli bir zaman dizgesi ışığında anlatılması esasına dayanan bu yöntem günümüzde haber siteleri tarafından sıklıkla kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniği ile yazılmış haberleri diğer haber yazma teknikleri ile yazılmış haberlerden ayırmanın en pratik yolu, haberin özetinin girişte verilip verilmediği, haberin en önemli bilgilerinin girişte bulunup bulunmadığı ve haberin devamında ayrıntıların giderek azalan önem sırasına göre yer alıp almadığı sorularına dikkat etmekten geçer.

Yanıt Açıklaması: Haber yazımında dikkat edilmesi gereken cümle yapısına ilişkin kimi noktalar şöyle sıralanabilir: Haber cümleleri doğru, kısa ve kolayca anlaşılır olmalıdır. Bir cümlede sadece bir fikre yer verilmelidir. Cümleler olabildiğince kısa ve öz anlatımlar içermelidir. Cümleler dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Cümleler duru, yalın ve açık olmalıdır. Muhabir kendi fikirlerini haber metnine katmamalı ya da karıştırmamalıdır. Haber metninde geçen “benim, ben, bana, bizi, bizim” gibi sözleri, haber kaynağına gönderme yaparak kullanmalıdır. “Şok oldular”, “iğne atsan yere düşmez” gibi sıradan tanımlamalardan kaçınılmalıdır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniğinde haberin bütün ağırlığı ya da haber değeri taşıyan en önemli bilgi özet bir şekilde en başta, giriş bölümünde verilir. Bu nedenle ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Bölümleme tekniğiyle haber hazırlamak için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır: Bu teknikte yazılmış örnek bir haber metni aşağıda sunulmaktadır.  • Farklı olayların ortak noktalarını anlamak gereklidir. • Genel haberin içinde yer alacak her bölüm kendi içinde ortak noktayı yans›tacak bir flekilde yeniden yazılır. • Bölümler, zaman, protokol ya da önem sırasına göre arka arkaya dizilir. • Haberin çerçevesini okura doğru yansıtacak kapsayıcı bir başlık yazılır. • Haberin çerçevesini doğru koyan bir özetleyici giriş paragrafı yazılır. • Her bölüm için bir ara başlık kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Haberin giriş metninde bir kaynaktan alıntılama yapılmıştır. Bu da bizi Wall Street Journal tekniğine götürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Haber metninde girişten sonra, ayrıntıların işlenmeye başlandığı ve diğer ögelerle detaylara yer verildiği bölüme “haberin gövdesi” denir.

Yanıt Açıklaması: Bu tekniğin sıkça kullanıldığı tür, spor haberciliğidir. Özellikle de spor karşılaşmalarının aktarımında sıklıkla tercih edilir.

Yanıt Açıklaması: Haber yazma sürecinin ikinci aşaması bilgi toplamadır.

Yanıt Açıklaması: Bir ana,bir kişiye yada bir olaya  odaklanan giriş cümlesiyle başlar. Olay içinde yer alna tüm kişilere ulaşılmasına gerekir. Kare tekniğiyle bazı benzerlikleri vardır. Giriş ve sonuç paragrafları birbirini tamamlar niteliktedir. Olayın haberleştirilmesi için  arşiv taraması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Olayın geçmişini vurgulayan türdeki girişlerde önce geçmişte yaşanan olay hakkında bilgi verilir, ardından yeni gelişme ifade edilir. Örnek haber girişleri şu şekildedir: • Küresel krizle birlikte artışa geçen ve şubat ayında yüzde 16,1 ile rekor kıran işsizlik oranı (NE?) haziranda yüzde 13’e geriledi (Referans, 18 Eylül 2009). • Temmuz ayında İsveç kara sularında kaçırılan ve geçen hafta Rusya’nın düzenlediği operasyonla ele geçirilen ArticSea gemisini (NE?), İsrail istihbarat servisi Mossad’ın (KİM?) kaçırttığı (NE?) öne sürüldü (Hürriyet, 24 Ağustos 2009). • Irak’ın başkenti Bağdat’ta geçtiğimiz hafta düzenlenen ve 95 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırılardan birinin (NE?) Saddam Hüseyin dönemindeki polis şeflerinden Wissam Ali Kazım İbrahim (KİM?) tarafından örgütlendiği (NE?) ortaya çıktı (Hürriyet, 24 Ağustos 2009).

Yanıt Açıklaması: Piramit tekniği daha çok güncel olmayan, yeterli zamana sahip okura seslenen, haberin yayımlanacağı yer ya da süreye ilişkin bir kısıtlama bulunmayan yayın organlarında daha çok kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Haber yazma kuralları içinde en eskisi ve en çok kullanılanı ters piramittir. Tekniğin bu uzun ömrünün ardında sihirli bir formül yatar. Çünkü bu teknikte habere yönelik bilgilerin, hedef kitlenin ilgisine göre, en önemliden daha az önemliye doğru sıralanması öngörülür. Söz konusu önemlilik sıralaması nedeniyle bu tekniğe, ters dönmüş bir piramit şeklini andırdığından ters piramit adı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniğinin yapısı; özetleyici giriş, ayrıntılar: açıklama ve diğer bilgiler, geçmiş hakkında bilgi ve sonuç bileşenlerinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Haber kaynağının söylediği sözleri cümle yapısını değiştirerek, dönüştürerek ya da özetleyerek aktarma biçimi; dolaylı aktarmadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.