Haber Yazma Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniği ile yazılmış bir şampiyona haberinde en önemli bilgiler ilk paragraflarda verildiği için sondan başlayarak istenilen paragrafları atmak haberin anlatım yapısını bozmaz. Dolayısıyla haberin ayrıntılarına ilişkin bilgiler haberden çıkarıldığında haberi yeniden yazmak gerekmez.

Yanıt Açıklaması: “Acaba gördüğüm ya da duyduğum bu olayı en yakın arkadaşıma anlatsam, söze nasıl başlardım, ona ilk önce ne söylerdim?” İşte bu soru, özetleyici giriş yazmanın anahtarını oluşturur. Bu soruya verilecek yanıtla, yaşanan olayı özetleyen bir giriş de bulunabilir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Haber yazma süreci, temel olarak dört aşamadan geçerek tamamlanır. Bir olay karşısında önce düşünülür. O olayın haber olup olamayacağına karar verilir. Haber olabileceğine karar verilirse, odak noktasının ne olacağı belirlenir. Bu odak noktası çerçevesinde haber zihinde tasarlanır. Ardından bilgi toplama aşamasına geçilir. Bu aşamada elde edilen bilgiler çerçevesinde gerekirse odak noktası değiştirilebilir. Yeterli bilgilere erişildikten sonra haberin yazılması aşamasına geçilir. Taslak metin tamamlandıktan sonra son aşamaya gelinir. Bu aşamada da denetim ve doğrulama işlemleri tamamlanarak haber yayına hazır hâle getirilir.

Yanıt Açıklaması: Sonuç olarak ters piramit tekniği ile haber yazmanın en pratik yolu özetleyici bir girişte bulunmak ve olaya ilişkin haber unsurlarını önemlilik sıralaması içerisinde en önemliden daha az önemliye doğru sıralamaktan geçer.

Yanıt Açıklaması: Haber dilindeki ayrıntıdan başlayan renkli anlatım nedeniyle piramit tekniğine “renkli yazım tekniği” adı da verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Haber metninde girişten sonra, ayrıntıların işlenmeye başlandığı ve diğer ögelerle detaylara yer verildiği bölüme “haberin gövdesi” denir. Uygulanan haber yazma tekniğine göre üsluba uygun biçimde paragraflar hâlinde habere ilişkin diğer bilgi ya da ayrıntılar “gövde” bölümünde verilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsurun ne olduğuna odaklanmak gerekir. İşte bu noktaya; eş deyişle haber değeri taşıyan unsura, “haberin odak noktası” adı verilir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan (dolaysız) aktarmada söylenenler biçimsel bir değişikliğe uğramadan, haber kaynağının söylediği biçimde değiştirilmeksizin, olduğu gibi, “tırnak içinde” aktarılır. Dolaylı anlatımda ise muhabir, haber kaynağının söylediklerini; özü ve anlamını bozmadan kendi cümleleriyle, dönüştürerek ya da özetleyerek aktarır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Haber yazmanın ilk aşamasını “düşünme” oluşturur. Herhangi bir olay ya da durum karşısında haber yazmadan önce düşünmek ve haber yazılacak unsurun; eş deyişle haberin odak noktasının ne olduğunu keşfetmek gerekir. Bir haberi değerli ya da önemli kılmak için haber değeri taşıyan unsurun ne olduğuna odaklanmak gerekir. İşte bu noktaya, eş deyişle haber değeri taşıyan unsura haberin odak noktası denir.

Yanıt Açıklaması: Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Okur/İzleyici Adresli Giriş: Haberin girişinde doğrudan doğruya o haberi okuyan, dinleyen ya da izleyen kişilerin habere katılmalarını sağlayan ya da onlara seslenen cümle ya da cümleler bulunabilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak haber dilini ve anlatımını etkileyen unsurlar; haberin yayınlanaca­ğı kitle iletişim aracının türü, haberin konusu, niteliği, hedef kitlesi, ne zaman ya­yınlanacağı, en önemli unsurun ne olacağı ve habere ayrılan yer ya da süre ile bağ­lantılı olarak değişir

Yanıt Açıklaması: Sıfır (0) yazıyla yazılır. Bir (1) yazıyla ya da rakamla yazılabilir. Diğer sayılarda rakam kullanılır. Binli haneler yazı ve rakamla karışık yazılabilir. Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir.

Yanıt Açıklaması: Haber metninin kamuoyunda olabildiğince çok sayıda kişinin ilgisini çekebilecek nitelikte olup olmadığı ve okuyucunun bu haberi okuduğu takdirde elde edeceği ya da sağlayacağı doyum, kazanım ya da tatminin ne olacağı sorusu gözden uzak tutulmamalıdır. Haber yazmanın ilk basamağı düşün ve bir odak noktası bul şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Soru kökünde bilgisi verilen haber yazma tekniği dörtgen (kare/blok) tekniğidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon haberciliği büyük ölçüde görüntüye dayanırken, yazılı kitle iletişim araçlarında metin ön plandadır ve görüntü; eğer kendisi haber değilse, genellikle “haberi destekleyen unsur” olarak tanımlanır. Portre fotoğraf: Genel olarak insanların yüzünün göründüğü fotoğraflardır. “Fotoğraf altı” yazıları genellikle fotoğrafa ya da habere ilişkin bir ya da iki cümleden oluşan kısa ifadeler içerir. Kimi zaman bu yazılara başlık atıldığı da görülür. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Denetim ve doğrulama aşamasında dikkat edilmesi gerekenler: İlk okuma yazma, yazım yanlışlarının denetimi, okunurluk ve anlaşılırlık denetimi

Yanıt Açıklaması: Wall Street Journal tekniğine uygun bir haber yazabilmek için muhabirin öncelikle şunlara dikkat etmesi gerekir: • Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmalıdır. Örneğin oda ya da ofis gibi kapalı bir ortam ise buraya ait detaylar; açık alanda ise coğrafi konumu, doğal ortam gibi detaylar atlanmamalıdır. • Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşılmalıdır. • Olayın aktörleri ve tanıklarının görüşlerini almalıdır. • Olayın bütün boyutlarını çözmeli her boyutu için yeterince bilgi topladığından emin olmalıdır. • Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapılmış olmalıdır. "B" seçeneği Kronolojik Dizi Tekniği'ne aittir.

Yanıt Açıklaması: Birden fazla önemli olay içeren haber konularının yazımında en kullanışlı tekniklerden biri listelemedir. Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konuları listeleme tekniğinin tercih edilmesinde önemli bir etkendir.

Yanıt Açıklaması: Bilgi toplama aşamasında dikkat edilmesi gereken önemli bir unsur da haberde kullanılacak görsel malzemelerin elde edilmesidir. Başka bir deyişle konuyla ilgili görüntülerin, fotoğrafların çekilmesi ya da çeşitli kaynaklardan elde edilmesi ya da kullanılabilecek grafik, şekil ya da illüstrasyon gibi diğer görsel malzemelerin temin edilmesi gerekir.