Haber Yazma Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Haberde adı geçen kişilerin unvan, ad ve soyadlarına haberin giriş bölümünde bir kere, eksiksiz olarak yer vermek gerekir. Ancak bu ifadeden önce bay ve bayan gibi sözcüklere yer verilmemelidir. Haberde adı geçen kişilere Ayşe teyze demek yerine o kişilerin adlarının mutlaka soyadları ile birlikte yazılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde haber yazımında; olup biten eylemler için, eylemin sözün söylediği andan önce yapıldığını, söyleyeni kesin inancıyla tam olarak anlattığı, “di’li geçmiş zaman” kipi tercih edilmektedir. Devam eden olaylar için ise şimdiki zaman ya da geniş zaman kipleri kullanılmaktadır. Zaman içinde gelişecek olaylar için ise gelecek zaman kipi kullanılmaktadır. Genellikle haber ya da olayın geçmişi hakkında verilen bilgilerde ise “-miş’li geçmiş zaman kipi” tercih edilmektedir. Bu doğrultuda ‘Festival her yıl yapılmaktadır’ cümlesinin haber diline uygun hali ‘festival her yıl yapılıyor’ olabilir.

Yanıt Açıklaması: Birbiriyle ilişkili olayları bir araya getiren habere ait başlığa şemsiye başlık denir.

Yanıt Açıklaması: En yaygın yeniden yazım, haber girişlerinde yapılır. Bazen muhabirlerin haberi farklı bir açıdan görmesi ya da gerçek ya da daha değerli yönünü görememesi nedeniyle girişlerin yeniden yazılması ve habere yeni bir bakış açısının kazandırılması gerekebilir. Haberdeki daha ilginç ya da daha önemli bir boyut haberin girişi yeniden yazılarak daha ön plana çıkarılabilir.

Yanıt Açıklaması: Ana Başlık: Her haberin ana ya da temel bir başlığı bulunur. Ana başlık, haber metninin üzerinde bulunan ve genellikle haberi özetleyen ya da tanımlayan türde bir ifadedir. Tam bir cümle yapısında olmayıp genellikle 3-5 sözcükten oluşan bir tümce yapısındadır. Genellikle kalın görünüşlü harflerden oluşturulur ve üst veya alt başlıklardan daha büyük puntoludur.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır. Ardından da olayın ayrıntılarına değinilir. Konuyla ilgili yapılan açıklamalar, ileri sürülen deliller, ortaya çıkan durumlar, olayın geçmişine ilişkin bilgiler sıralanır. Bunlar da yine muhabirin karar vereceği önemlilik sırlaması içerisinde sunulur. Sonuçta ise bir haber sonlandırma ifadesi yer alır.

Yanıt Açıklaması: Haber dilinde iki ayrı anlatım biçimi görülür: Doğrudan (dolaysız) aktarma­ ve   dolaylı anlatım.

Yanıt Açıklaması: Piramit tekniği, bir ayrıntıdan başlayarak olayı anlatmayı ifade eder. Piramit tekniğiyle yazılacak olaylar genellikle kısa haberlerdir. Çünkü bu tür olaylarda başından sonuna “kronolojik anlatım” tercih edilebilir. Yani meydana gelen olaylar, oluş sırasına göre verilebilir. Eğer uzun bir haber piramit tekniğiyle yazılırsa, muhtemeldir ki okuyucu haberin sonunu beklemezse, ne olup bittiğini tam olarak anlayamaz. En önemli ya da en değerli haber unsurunu içeren ayrıntı en başta verilir. Wall Street Journal tekniğinde bir kişiye, bir an'a ya da bir olaya odaklanan giriş cümlesiyle başlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 5N1K, bir haber metninde yanıtı aranan "ne", "nerede", "ne zaman", "neden", "nasıl" ve "kim" sorularına karşılık gelir ve en temel haber yazma formülü olarak bilinir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan (dolaysız) aktarma­: söylenenlerin biçimsel bir değişikliğe uğramadan, haber kaynağının söylediği biçimde değiştirilmeksizin, olduğu gibi, “tırnak içinde” aktarıldığı anlatım türüdür. Konuşmanın en değerli, can alıcı ve dolaylı anlatımla aktarılması pek de mümkün olmayan kısımları doğrudan anlatım yüklemleriyle aktarılır. Örneğin “dedi, şunları dedi, şu açıklamada bulundu, şöyle konuştu, şu bilgiyi verdi, şunları kaydetti” gibi yüklemlerin başında ya da sonunda tırnak içinde konuşan kişinin sözlerine yer verilir.

Yanıt Açıklaması: Piramit tekniğinin uygun bulunmadığı durumlarda uygulanır. Eşdeğer bilgilerin haber yapılması durumunda kullanılır. Detaylar önem sırasına göre sıralanır. Haberi anlamlı bir çerçeveye oturtmak için kullanılır. Paragraflar bağlayıcı cümlelerle birbirine bağlıdır. Bu nedenle metinden bir paragrafın çıkarılması üslup ve anlamda da sorunlar yaratabilir.

Yanıt Açıklaması: Gazetelerin ilk sayfasında logonun hemen altında iri puntolu harflerle yazılan başlıklara manşet denir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Haber metninde kullanılacak yabancı kelimeler varsa bunlar açıklanmalı haberi okuyan ya da dinleyenler sözlüğe bakmak zorunda kalmamalıdır. Anlamı bilinmeyen sözcükler kesinlikle kullanılmamalıdır. Yazımı konusunda tereddüt edilen ya da şüpheye düşülen sözcükler kesinlikle kullanılmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Zıtlık ifade eden bir haber girişi yapılmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Haber yazma kuralları içinde en eskisi ve en çok kullanılanı ters piramittir. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Başlıkların genel olarak haberi okutmak için okuyucuyu isteklendirmesi, ilgi ve dikkatini çekmesi, haber unsurlarını içermesi, kısa ve anlaşılır olması, haber metniyle çelişmemesi, haberin özünden uzaklaşmaması, abartılı olmaması, yanlış anlaşılmaya yol açmaması, boş söz içermemesi ve habere yorum getirmemesi beklenir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yazılı kitle iletişim araçlarında kullanılan ve haberi niteleyen türdeki fotoğraf, illüstrasyon, karikatür, tablo, şekil ya da grafik gibi unsurlara “görsel unsurlar” adı verilir.