Haber Yazma Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Kronolojik dizi tekniği; gelişimi belirli bir zaman dilimi için olan ve sonucu bu gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkan bir olayın zamansal gelişimine bağlı kalarak haberleştirilmesidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1912 yılında Kuzey Atlantik Okyanusunda batan ve tarihin en büyük deniz felaketlerinden biri olarak geçen Titanik gemisinin telsiz operatörüne The New York Times gazetesinin ödediği 1000 dolarlık çek paralı haberciliğin başlamasını sağlamıştır. Soruda verilen örnek, Titanik olayı gibi paralı gazeteciliğe örnek gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: 1. İlk okuma 2. Yazım yanlışlarının denetimi 3. Okunurluk ve anlaşılabilirlik denetimi 4. Fazlalıkların denetimi 5. Eksik bilgi denetimi 6. Yanlış bilgi denetimi 7. Yorumsuzluk/tarafsızlık denetimi 8. Etik ve hukuk kurallarına uygunluk denetimi 9. Son okuma 10. Geri bildirimin takip edilmesi

Yanıt Açıklaması: Ambargo: Önceden görme - Off the record: Gazeteci, kendi çabasıyla elde etmedikçe, bir kaynağın verdiği bilgi veya belgenin yayımlanma tarihi konusundaki isteğe uymalıdır. Gazeteci, röportaj, haber, yorum veya görüntü, yayın şekli ne olursa olsun, hazırlığını yayın organındaki sorumlular dışında, kaynağı da dâhil kimseye denetlettirmekle yükümlü değildir. Gazeteci, açıklanmaması kaydıyla (off the record) verilen bilgiyi ve sarfedilen sözleri yayınlamamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Verilen haber cümlesinde nasıl ögesi bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: 5N1K haber öğeleri ne, nerede, ne zaman, neden, nasıl ve kim sorularından oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Muhabir kendine haberde yanıtsız bırakılmış sorular soruyorsa bu durum eksik bilgi denetimi yaptığını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal haber ajansları: Yurt genelinde yaygın olarak il ve ilçelerdeki ücretli çalışan ya da haber başı (telif) ücret alan muhabirleri aracılığıyla topladıkları haberleri, en kısa zamanda, görüntüleriyle birlikte abonelerine ulaştırmakla ilgilenirler.

Yanıt Açıklaması: Söyleşiye küçük bir selamlaşma ve sohbetle başlanabilir. Görüşmenin başında doğrudan konuya girmemek ortamın yumuşatılması adına önemlidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecilik uygulamalarında röportaj türleri denildiğinde ise “renkli haber” tanımından hareketle şu sınıflandırma dikkati çeker (Tokgöz, 2003): 1. Haber röportaj: Haberi oluşturan olaya bağlıdır. 2. İlgi çekici (duygusal içerikli) röportaj: Okuyucu, izleyici ya da dinleyiciyi duygusal yönden etkilemeyi amaçlar. 3. Biyografik röportaj: Röportaj yapılan kişiyi tanıtır. 4. Tarihsel röportaj: Doğum, evlenme, yıl dönümü, temel atma ve açılış törenleri, kentler, sanat eserleri, tiyatrolar, yıkıntılar, buluşlar ya da keşifler gibi tarihî olayları konu alır. 5. Açıklayıcı ve yorumlayıcı röportaj: Görünenin ötesini, sahne arkasını aktarmaya çalışır. 6. Bir şeyin nasıl yapıldığını gösteren röportaj: Yol gösterir, yöntem ve teknikleri tanıtır. Nasıl yemek yapılır, çiçeklere nasıl bakılır vs. 7. Macera ve kişisel hikâye röportajı: Anıları konu alır. Seyahatler, savaşlar vs. 8. Yerel bir durumu anlatan röportaj: Yerel bir toplumdaki konuları kapsar. Son olarak haber ve röportaj ayrımına ilişkin olarak şunu da eklemek gerekir: Neredeyse her gazeteci röportaj yapar ve Binyazar’ın (1975) da ifade ettiği gibi “röportaj, önünde hesap verilen bir sınav tahtası gibidir”.

Yanıt Açıklaması: Bir paragraf içerisinde herhangi bir cümle başında yeni paragraf başı yapılması gerekiyorsa, bunu belirtmek için paragraf başı “?” işareti konur.

Yanıt Açıklaması: Anındalık/hızlılık ve canlılık

Yanıt Açıklaması: Yetkili ya da ilgili bir kimsenin, bir konu ya da çeşitli konular üzerinde açıklamada bulunmak için kitle iletişim araçlarında görevli kimselerle yaptığı toplantı ise “basın toplantısı” diye adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Büyük Türk gezgini Evliya Çelebi 1611-1682 yılları arasında yaşamıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnternet editörü: İnternetteki haber siteleri için, haber ajansları ile diğer sitelerden haber derleyen ve bu haberleri düzenleyerek yeniden kurgulayan ve sitede yayıma koyan kişidir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecilikte “mülakat” bir yazı türü olarak ele alındığında, “bir kaynağa sorular yönelterek alınan yanıtların aktarılması” anlamına gelir. Oysa röportaj yazmak için görüşme yapma, soru sorup yanıt alma zorunluluğu yoktur. Hiç görüşme yapmadan ya da gerektiğinde birden çok kişiyle görüşerek de röportaj yazılabilir. Mülakat yazıları genellikle kısa yoldan açık bir anlatımla konuşulanları ortaya koyarken, röportaj yazısında renkli bir anlatım ve süslü bir üslup kullanılabilir ve ayrıntılara girilebilir. Röportajda en önemli özellik; betimleme, tanıtma ve tasvir bakımlarından inanç uyandırmaktır. Röportajın duygusallıkta ve anlatımda son derece ölçülü olması bir zorunluluk olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Alman dil bilimcilere göre ise cümleler, kelime sayısına göre üç anlaşılırlık kategorisinde sıralanmaktadır. Buna göre 1-13 arasında kelimeli cümleler “çok kolay anlaşılan" cümle olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde ise “söyleşi” için şu üç karşılık verilir: “1. Arkadaşça, dostça karşılıklı konuşma, hasbihâl, sohbet, 2. Belli bir konuda alanla ilgili kişilerin katıldığı bilgilendirme toplantısı, 3. Bir bilim veya sanat konusunu, konuşmayı andıran biçimde inceleyerek anlatan edebiyat türü, sohbet.”

Yanıt Açıklaması: E seçeneği dışındaki seçenekler yanlış bilgi denetimi sürecinde dikkat edilmesi gereken unsurları oluşturmaktadır. Haberde kulaktan dolma söylentilere kesinlikle yer verilmemelidir. Bir başka deyişle, haber metni herhangi bir kuşkuya ihtimal vermemelidir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin görev ve ilkeleri arasında bilgiyi belli bir durumun, olayın ve şahsın çıkarlarına göre kullanmak yer almamaktadır.