Haber Yazma Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Haberin en önemli unsurları haberin giriş cümlesinde özetlenir. Haberin odak noktası giriş cümlesinde ifade edilir. Ters piramit tekniğiyle yazılmış haberlerin aşamaları; Özetleyici giriş, Ayrıntılar (açıklama ve diğer bilgiler), geçmiş hakkında bilgi, sonuç.

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçeneklerinde yer alan haber ögeleri, soru kökünde verilen haber için bilgi anlamında yetersiz kalmaktadır. Soruda verilen haberin bölümünde ayrıntılarla birlikte kazanın sonucu da yer almaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yazılı kitle iletişim araçlarında kullanılan ve haberi niteleyen türdeki fotoğraf, illüstrasyon, karikatür, tablo, şekil ya da grafik gibi unsurlara “görsel unsurlar” adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konuları listeleme tekniğinin tercih edilmesinde önemli bir etkendir.

Yanıt Açıklaması: Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Bir olay bu unsurlardan ne kadarına, hangi ölçüde sahipse o olayın haberinin de “değerli” bulunduğu söylenebilir. Meydana gelen olayda bu haber değerlerinden hangisi daha ön planda ise haber, o nokta üzerine odaklanır ve odaklanılan haber değerine “haberin odak noktası” adı verilir. Olayı haber yapan en önemli şey, odak noktasıdır.

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçeneklerinde belirtilenler bölüme tekniğiyle haber yazırken dikkat edilmesi hususları ifade etmektedir. A seçeneği, haberi Wall Street Journal tekniğiyle yazarken dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Haber metninde girişten sonra, ayrıntıların işlenmeye başlandığı ve diğer öğelerle detaylara yer verildiği bölüme haberin gövdesi denir. Uygulanan haber yazma tekniğine göre üsluba uygun biçimde paragraflar halinde habere ilişkin diğer bilgi ya da ayrıntılar “gövde” bölümünde verilir.

Yanıt Açıklaması: Piramit tekniğinde haber, şu sırayı izler: Giriş, ilk belirti, kronolojik anlatım, düğüm, sonuç. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Haber metni ancak denetim ve doğrulama aşaması tamamlandıktan sonra yayıma hazır hâle gelir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Haber metninde aktarılacak bilgilerin en öz şekilde; doğrudan ve dolaylı aktarmalar dengeli bir şekilde dağılarak yazılması daha uygun olacaktır. Uzman gazetecilerin bu konudaki tavsiyesi her bir paragrafta “bir doğrudan, iki dolaylı anlatım” yapılması şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Olayda ölü ya da yaralı olup olmadığı ve adlarının ne olduğu sorusu genellikle trafik kazası haberlerinde atlanılmaması gereken en önemli sorudur.

Yanıt Açıklaması: Haberin ilk basamağı her zaman zihinde başlayan düşünme ve tasarlama ile oluşturulmalıdır. Zihinde odak noktası hedeflenmemiş bir haberi yazmak ve sonunu getirmek pek de kolay değildir. O hâlde ilk aşama “düşün ve bir odak noktası bul” şeklinde özetlenebilir

Yanıt Açıklaması: Giriş cümlesinin önemi nedeniyle haberin bu cümlede başladığı ve bittiği de söylenir. Dolayısıyla haberin en önemli bölümü olan giriş bölümünün yazılması, haberin tamamının yazılmasından daha zordur. En iyi girişi bulabilmenin en iyi yolu, tekrar tekrar düşünmek ve yazmaktan geçer.

Yanıt Açıklaması: Ters piramit tekniği muhabirlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde İç Savaş döneminde; yani 1850’lerde, telgrafla haber geçmek için geliştirdikleri bir tekniktir.

Yanıt Açıklaması: Wall Street Journal, Amerik Birleşik Devletleri’nde yayımlanan ancak etkinliği dünya çapında olan bir gazetedir. Böylesine geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmasındaki önemli nedenlerden biri, kendine özgü bir tarz yaratmasıdır. Wall Street’in yarattığı farklılığın yapı taşlarından belki de en önemlisi, haber dilidir. Bu tekniğe uygun bir haber yazabilmek için muhabirin öncelikle şunlara dikkat etmesi gerekir: Haber yazma aşamasında da şu adımlar izlenmelidir: • Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmalıdır. Örneğin oda ya da ofis gibi kapalı bir ortam ise buraya ait detaylar; açık alanda ise coğrafi konumu, doğal ortam gibi detaylar atlanmamalıdır. • Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşılmalıdır. • Olayın aktörleri ve tanıklarının görüşlerini almalıdır. • Olayın bütün boyutlarını çözmeli her boyutu için yeterince bilgi topladığından emin olmalıdır. • Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapılmış olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde yaklaşık olarak gazete haberlerinin yüzde 80’i ve haber ajanslarından gelen haberlerin de neredeyse tamamının ters piramit tekniği ile yazıldığı söylenebilir. Internette yayınlanan haberlerin büyük bölümü için de bu tekniğin kullanıldığı görülmektedir. Okumayı kolaylaştırıp tekrarı önleyen, merakı tatmin eden, sayfa düzenini, haberi kesme ve genişletmeyi kolaylaştıran ve haber yazımını hızlandıran ters piramit tekniği, bütün haber türleri ve iletişim araçları için uygulama olanağına sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Editörler belirli sayfa ya da bölümlerin hazırlanmasından sorumlu, yönetici konumundaki, künyede de isimleri yer alan kişilerdir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cevap: Yayın organlarında yayınlanacak ya da çöpe atılacak ha­berleri belirleyen kişilere genel olarak “eşik bekçileri” denilmektedir

Yanıt Açıklaması: Bir yayın organında redaktör yazılmış bir metin üzerinde gereken düzeltmeleri yaparak yazıyı yayıma hazır duruma getiren kişiye denir.

Yanıt Açıklaması: Wall Street Journal tekniği, pek çok habere ama özelliklede karmaşık haberlere uygulanabilecek, onlar› anlaşılır kılacak bir yazım yöntemidir. Ekonomi, sağlık ve bürokrasi konularının haber hâline getirilmesinde sonucun gerçek hayattaki örnekleriyle ilişkilendirilerek anlatılmasını sağladığı için işlevsel bir yöntemdir. Doğru cevap B'dir.