Haber Toplama Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Haber yazarken 5N-1K (Ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden ve kim) soruları yanıtlanmadığı takdirde haberde bilgi eksikliği oluşur.

Yanıt Açıklaması: Basın bildirisi, içeriğinde yaptırımı da içeren, haber kaynağının eylem ya da söyleme ilişkin görüşlerini yazılı olarak kamuoyuna aktarmak üzere oluşturduğu metindir. Basın duyurusu, davet niteliğinde olan eyleme ve söyleme ilişkin haber kaynağının yaptığı açıklamaları içeren metindir. Basın bülteni, tanıtıcı bilgi ve verileri içeren, haber kaynağını ilgilendiren konu ya da olaylar hakkında hazırlanmış metindir. Makale, herhangi bir konu üzerinde gözlem, araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılan yazılardır. Makaleler özellikle bilimsel konulardaki haberlerde muhabirin önemli kaynaklarından biridir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gezi Röportajı: Bir yöre ya da izlenilen bir rota üzerine elde edilen gözlemleri, sorunları, yeni insanları, halkları kitle iletişim araçları ile aktarmak için yapılan röportajlara gezi ya da izlenim röportajı denir. Bu röportaj türünün birinci karakteri röportajcının kendisidir. Röportaj türleri içinde röportajı yapan kişinin belirleyiciliğinin en yüksek olduğu başka bir anlatımla en öznel türdür. Bu tür röportajlar insanların başından geçen çeşitli maceraları, yaptıkları yolculuklar sırasında yaşadıklarını ve gözlemlerini içermektedir. Gazeteci önyargısız bir biçimde gördüklerini tüm çelişki ve sorunları ile yansız bir biçimde aktarmaya çalışır. Amaç bilinmeyeni halka göstermektir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Görsel kaynaklar, güvenlik kamerası görüntüleri, MOBESE kamerası görüntüleri, gazetecinin kendi çektiği fotoğraf ve görüntüleri kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gazeteci; kaynağını bilmediği bilgi ve haberleri yayınlamaz; kaynak açık olmadığında, yayınlamaya karar verdiği durumlarda da kamuoyuna gerekli uyarıları yapmak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Sıcak haber için yapılan söyleşiler gün içerisinde aniden gelişen haberlerdir. Gazeteci olay yerine giderek olayla ilgili kişilerden görüşler alır. Bu tür söyleşiler konuyu detaylandırmak ve aydınlatmak ve olayın nedenlerini ortaya koymak açısından önemlidir. Deprem sonrası, depreme ilişkin insanların izlenimlerine başvurmak sıcak haber için yapılan söyleşilere örnek verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Güzel bir fotoğraf, her zaman iyi bir haber fotoğrafı demek değild.r Haber fotoğrafı, haber metninin görsel kanıtıdır ve haber metnini fotoğrafla zenginleştirmelidir. Haberdeki metnin anlamına ters düşenb ir fotoğraf, ne kadar güzel olursa olsun, okuyucunun kafasını karıştırır. Bu yüzden, günümüz koşullarında çoğu zaman haberi yazan kişi ve haber fotoğrafını çeken kişi, bu sorunları ortadan kaldırmak ve işgören maliyetini düşürmek için aynı kişi olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yargıya ilişkin haberlerin haber kaynakları, Adalet Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Yüksek Seçim Kurulu’dur. Adalet Bakanlığı, adalete ilişkin politik süreçlere yönelik konularda haber kaynağıdır. Anayasa Mahkemesi, başvuru halinde yasaların anayasaya uygun olup olmadığını denetleyen kurum olarak kararlarıyla yargı muhabirlerinin önemli haber kaynaklarındandır. Aynı şekilde seçim dönemi içinde Yüksek Seçim Kurulu, aldığı kararların haber değeri yüksek olması nedeniyle yargı muhabirlerinin önemli haber kaynaklarındandır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin halka ve kamuoyuna karşı mesleki sorumluluğu, işverenine ve kamu otoritelerine karşı sorumluluğundan önce gelir ilkesi çağdaş gazeteciler derneğinin ilkeleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fotoğrafın anındalığı, taşıdığı bilginin iletiminde ve hatırlanmasında da önemli rol oynar. İnsanlar bilgilerinin yüzde 10'unu duyduklarından, yüzde 80'inden çoğunu ise gördüklerinden edinirler.

Yanıt Açıklaması: Fransız Le Monde gazetesinin yöneticileri meslek ahlakı ile ilgili temel meslek ilkelerini şöyle açıklamaktadırlar: • Ekonomik bağımsızlık, • Kurumsal bağımsızlık, • Haberde doğruluğun önemi ve hassasiyeti, • Zamana karşı doğruyu savunmak, • Hataların kabulü, • İç tartışma, • Kolektif çalışma, • İyi niyet, • Dürüstlük, • Uzmanlık • Yetenek

Yanıt Açıklaması: Yazı ve fotoğrafın bir arada kullanımı, gerçekten haber fotoğrafçılığının temel ilkesi ve en önemli özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: Haber içeriklerinde haberi üreten kurumun yapısı en önemli etkenlerden birisidir. Bununla birlikte hedef kitlenin kimliği, toplumun yaşam biçimi, gelenekleri, olayın niteliği, haberin kaynağının kimliği, haberin yayılmasını isteyenin ya da istemeyenin çıkarı, tutumu, ne tür bilginin verildiği ve neyin gizli tutulduğu, ekonomik durumun halk üzerindeki baskısı haberi etkileyen güçlerdir.

Yanıt Açıklaması: Her demokratik ülkede olduğu gibi Türkiye’de de Basın Özgürlüğü Anayasa metninde yer almıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 25. Maddesi şöyle demektedir: “Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.” Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sadece yazıdan oluşan bir gazete sayfası, inandırıcılık yönünden zayıf kalır. C¸ünkü sözcükler, görsel olarak algılanan bir olayın yazıya çevirimidir. Her türlü çeviride bir anlam kayması olasılığı vardır. Haberi yazan kişi olayı kendince sözcüklere döker ve algılayan kişi de, bu kodlamayı açımlarken yine bir yorumlama yapar. Bu durum, olayın aktarılırken anlamının da değişime uğrama riskini içinde barındırır.

Yanıt Açıklaması: Medyada yaşanan etik sorunlar genel olarak üç ayrı yolla denetim altına alınmaya çalışılmıştır. Bunlar; yasalarla ve yasal kuruluşlarla denetim, gönüllü kuruluşlarla denetim ve öz denetimdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İletişim alanında çalışanların özellikleri, kişisel ve mesleki birikimleri, bireysel tutumları ve mesleki rolleri “medya çalışanlarından kaynaklanan etkiler” altında sınıflanmaktadır. Zamana karşı yarıştan kaynaklanan kısıtlılık, yayındaki yer ve zaman gereklilikleri, haber yazımının basmakalıp yapısı, haber değerleri, tarafsızlık ve muhabirlerin resmi kaynaklara bağlılıkları “medyanın tekdüzeliğinden kaynaklanan etkiler” olarak incelenmektedir. Temelde bir ticari işletme olan medya kuruluşlarının bu özelliklerinden dolayı içerik üzerinde “örgütsel etkiler ”den söz edilmektedir. Çıkar gruplarının belli bir içerik için lobi (ya da karşı lobi) yapmaları, bu grup ya da kurumların medyanın kapsamına girebilmek için olaylar yaratmaları veya gündelik yaşamla ilgili yasaları uygulayan hükümet, yasa yapıcı meclis “medya örgütleri dışından gelen etkiler” olarak ifade edilmektedir. Medyanın faaliyet gösterdiği ortamda egemen olan “ideolojinin yarattığı etki” medyanın kapsamını çeşitli yönlerle etkilemekte ve bu beş ana kategoriyi oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Portre röportajda amaç, görüşülen kişinin yaşam öyküsü, sosyal çevresi, hobileri, çalışmaları gibi pek çok öğeyi sorgulayarak kişiliğini tanıtmaktır. Bu röportaj türünde, röportajı yapanın anlatımı, yorumu ve gözlemleri ön plana çıkar.

Yanıt Açıklaması: Yargıya ilişkin haberlerin haber kaynakları, Adalet Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Yüksek Seçim Kurulu’dur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Denetleme Kurulu: Yönetim Kurulunca hazırlanan ve Genel Kurulca kabul edilen talimata uygun olarak Federasyonun mali işlemlerini Genel Kurul adına denetler ve denetleme raporunu hazırlar.