Haber Toplama Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Kaynak ve muhabir arasında yaşanan bu ilişkiyi Gieber ve Johnson üç farklı şekilde belirtmiştir. Birinci Modelde kaynak ve muhabir arasında doğal bir mesafe vardır. İkinci model ise daha yakın bir iletişimi anlatır. Bu modele göre taraflar arasında bir işbirliği ve paylaşılan değer yargıları vardır. Üçüncü model anlam ve ilgi çerçevelerinin tam olarak örtüşmesini anlatmaktadır. Bu model kaynağın görüş ve düşüncelerinin muhabir tarafından özümsendiğini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Derlenmiş olan bazı tanımlara göre haber; 1. Bir kimse ya da bir yerdeki olaylar hakkındaki bilgilerdir, 2. Bir olayın raporudur, 3. Bir olgu üzerinde edinilen bilginin anlatımıdır, 4. Belirli yer ve zaman içinde gerçekleşmiş çeşitli olayların bilmeyenlere aktarımıdır, 5. Çevrede olup biten her şeydir, 6. Gazetecilerin yaptığıdır. 7. Gerçeğin toplumsal kurgusudur, 8. Gerçek olan bir şeyin özetidir, 9. Herhangi bir konudaki yeni bilgilidir. (Her türlü güncel bilgidir) aynı zamanda 1. Basılabilecek her şey haberdir. 2. Haber toplumu ilgilendiren olay, fikir ya da sorundur. 3. Bir konunun özet olarak periyodik yayınlarda, gazetelerde, radyolarda ve televizyonlarda sunulmasıdır. 4. Haber yeteri kadar insanın okumak isteyeceği şeydir. 5. Bir grup okuyucunun ilgisini çeken ve zamanında duyurulan her şey haberdir

Yanıt Açıklaması: İmtiyaz sahibi olarak adlandırılan kişi, sahibi olduğu gazete, haber ajansı ya da süreli yayının öncelikle isim hakkına, daha sonra yayın organının faaliyetlerini sürdüreceği binalara, makinelere kısacası işletmenin tümüne sahiptir. İmtiyaz sahibi gazetenin en üst düzeydeki yöneticisidir. Yayın organının kimliğine de imtiyaz sahibi karar verir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Muhabirin haber kaynağı ile yaptığı görüşmeler kimi zaman röportaj kimi zaman söyleşi ya da mülakat olarak isimlendirilir. Birbiri ile sıkça karıştırılan bu kavramlar muhabirin amacına göre farklı biçimlerde yapılır. Röportaj, görüşme, mülakat, söyleşi ve sohbet kavramları birbiri ile sıkça karıştırılan ancak küçük farklarla birbirinden ayrılan kavramlardır. Söyleşi, belli bir haber konusu hakkında, haber kaynağı kişi ya da kişilerle, belirli bir sürede, kamuoyunu bilgilendirmek için yapılan soru-cevap şeklindeki görüşmelerdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: önemlilik durumu kişiden kişiye ya da kitle iletişim aracının yayın politikasına göre değişebilmektedir.  Önemlilik değeri ile vurgulanmak istenen konular arasında da bir önem sıralaması olduğudur. Bu nedenle bir önceki gün dünyada ve Türkiye’de bir çok önemli olay olabilir ancak ertesi gün her gazete başka bir manşet ile çıkabilir. Bu farklılık medya kuruluşlarının ideolojik anlayışlarının farklılığından kaynaklandığı gibi gazetecilerin haber değeri konusundaki öznelliğinden de kaynaklanabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Haberin yapısı bakımından haber kaynakları: • Resmi kaynaklar • Özel kaynaklar • Haber ajansları • Diğer haber organları' dır

Yanıt Açıklaması: Eşik bekçileri, gündemi ele alırken haber değerlendirme ölçütlerinden yararlanmaktadır. Haber değerleri, zamanlılık, önemlilik, insani ilgi, ilginçlik, çarpıcılık, yakınlık olarak sıralanmaktadır. Zamanlılık, enformasyonun ne zaman gerçekleştiğini içermektedir. Haberde zamanlılık ilkesini belirleyen dört öğe; yenilik, anilik, güncellik ve geçerliktir.

Yanıt Açıklaması: Uygunluk: Tahmin edilebilirlik ve izleyici talebi öğelerini de içinde bulunduran bu ölçüt resmi ve dini bayramlar, kutlamalar, anma günleri, spor karşılaşmaları gibi izleyicinin beklentilerinin ve olacağını önceden kestirebildiği olayların dikkate alındığı değerdir. Ülkemizde neredeyse her hafta veya gün özel bir durumu temsil etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Taraflardan biri ha^kimiyeti ele geçirmiştir. Muhabirler, haber kaynaklarını, giderek mesleğin bir parçası olarak görmeye, onun eğilimlerine göre hareket etmeye ve haberleri onun bakış açısından algılamaya başlarlar. Kaynak medyada yer almak isteği ile muhabir ve gazete ile ilişki içerisine girmek istemektedir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin sezgileri kuvvetli olmalıdır. Gazetecilikte haber kokusu almak diye bir deyim vardır. Bu deyim, sezgisel kavrayışın ifadesidir. Muhabirin bir etkinlikten özel haber çıkacağına dair içgüdüsüdür.

Yanıt Açıklaması: Manipülasyon Modeli, medya sahipliği ve medyanın kontrolü üzerine kapsayıcı bir modeldir. Medya ve gazeteciler medya sahiplerinin çıkarları üzerinde doğrudan rol alan aktörler olarak görülmektedir. Gazeteciler, medya sahiplerinin çıkarlarına hizmet etmek üzere medya sahipleri tarafından tutulmuş haberleri seçen ya da eleyen ideologlardır. Tiffen ile Cohen ve Young, Manipülasyon Modeli’ni kabul etmemekte, ideolojik teorilerin oldukça geniş kapsamlı algılandığını, gazeteci ve editörlerin güdülenmesinde ideolojinin yanlış yorumlandığını, gündelik gazeteci pratiklerinin mutlaka hesaba katılması gerektiğini belirtmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Haber metinleri, haber girişi ve haber gövdesi olarak iki kısma ayrılır. Giriş cümlesinde 5N1K formülünün öğeleri, gövdede de geriye kalan detay bilgiler işlenmelidir.

Yanıt Açıklaması: Gezi röpottajı insanların başından geçen çeşitli maceraları, yaptıkları yolculuklar sırasında yaşadıklarını ve gözlemlerini içermektedir.Röportajı yapan kişi daha çok tanık söyleşisi kullanır. Uzman röportajı da olanak bulunduğunda ya da röportaj yapan gerekli gördüğünde kullanılan yöntemlerdir.

Yanıt Açıklaması: Çıkar ilişkisi: Medya içeriğinde yayın kuruluşunun bağlantılı olduğu sermaye girişimi, siyasi parti ve dini grupların yansımaları görülebilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bütün bu değerler gazetecilerin kendi mesleklerine ilişkin haber merkezinde gerçekleşen iş üretimi ile ilgili bilgi birikimidir. Haber değerleri olayların nitelikleridir ya da başka bir anlatımla gazetecilik mesleğine özgü olayın kitle iletişim araçlarında yer almasında etkili, nispi olarak var olmasına salık verilen özelliklerdir. Farklı haber değerlerinin bir olay/konuda bulunması o olayı yayınlanabilir nitelikte kılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İmtiyaz sahibi öncelikle sahip olduğu kurumun isim hakkına ve her şeyine sahip olan kişidir. Yayın organının kimliğine imtiyaz sahibi karar verir. Haber toplama sürecinde imtiyaz sahibinin önemi siyasi, politik, ekonomik denge açısından gazetenin durduğu pozisyonu belirlemesinden kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Haber malzemesinin getiriliş sırasıyla eşik bekçileri haber kaynağı, muhabir, ilgili servis şefi, haber müdürü, yazı işleri sekretaryası, yazı işleri müdürü ve son karar verici olarak da genel yayın yönetmenidir.

Yanıt Açıklaması: Olay yerinde gözlem iyi haberciliğin temellerinden biridir. Muhabirler olayları mümkün olduğunca kendileri gözlemlemek isterler; böylece olayları hedef kitlelerine doğru biçimde anlatabilirler. İyi muhabirler olay yerinde bütün duyularını kullanırlar. Haberi izler, dinler, koklar, hatta haberin tadına bakıp olayı hissederler, böylece bunların tümünü seslendikleri kitle ye aktarabilirler.

Yanıt Açıklaması: Kişiye odaklı söyleşiler doğrudan insana, yaşam biçimine ya da kişilik özelliklerine odaklıdır. Bir kişinin karakteristik özellikleriyle tanıtılmasına portre söyleşi denir.

Yanıt Açıklaması: Haberin aktörleri haber toplama sürecinin ilk etabını oluşturur. Haberin aktörlerine göre haber toplama süreci başlamakta ve devam etmektedir. Haberin aktörleri ise etkilenen, etkileyen, izleyen, değerlendiren ve karar veren olarak beş boyuttadır.Doğru cevap D'dir.