Haber Toplama Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Levie ve Lentz, metinle kullanılan fotoğrafların etkilerini konu alan araştırmalarında, fotoğrafların metnin işlenişine nasıl yardım ettiğini üç maddede özetlemektedir. Bunlar; Dokunaklı ve duygusal bir tepki uyandırmak, anlamaya ve akılda tutmaya yardım etmek ve metinde sunulan bilgiyi arttırmaktır.

Yanıt Açıklaması: C¸ağdaş Gazeteciler Derneği C¸ağdaş Gazeteciler Derneği 1978 yılında kurulmuş olan bir diğer gönüllü kuruluştur. Dernek varlık nedenini tüzüğünün ikinci maddesinde şöyle açıklamaktadır: “Toplumsal gelişmelerin en belirleyici unsurlarından düşünce özgürlüğünün ayrılmaz bir parçası durumundaki basın özgürlüğünün Türkiye’de tam olarak yerleşmesi, böylece, tüm halkın haber alma hakkının hiçbir baskı ve sınırlamaya tabi olmaksızın gerçekleşmesi; gazetecilerin mesleki ve sosyal değerlerini arttırıcı önlemlerin alınması, bu yolda gerekli çabanın gösterilmesi, derneğin tek ve belirleyici amacıdır” . Dernek tüzüğünde faaliyet alanlarına ilişkin olarak sıraladığı maddeler için basın ahlakına ilişkin doğrudan bir atıf yapmasa da Basın O¨zgürlüğü’ne ilişkin hassasiyetini açıkça belirtmektedir. Buna ek olarak gazetecilerin korunmasına yönelik olarak yürüttüğü çaba mesleğe saygınlık kazandırmak, gazeteciyi patron baskısından, rekabetin getirdiği olumsuzluklardan koruma yönünde bir eylem olarak dikkati çekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Fotoğrafın çoğaltılabilirlik özelliği William Henry Fox Talbot tarafından kazandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mario Garcia, haber fotoğrafçılarından bir gazete sayfasında kullanılmak üzere, bir haberle ilgili olarak beş farklı fotoğraf istenmesi gerektiğini savunmaktadır: Bunlar; 1. Sayfada büyük kullanılmak üzere olayı bütün hatlarıyla gösteren bir fotoğraf. 2. Bir detay fotoğrafı (olaydan ya da sahneden öykünün tümünü temsil eden bir detay). 3. Yatay bir fotoğraf (okurun ilgisini soldan sağa doğru yönlendirir) 4. Dikey bir fotoğraf (okurun ilgisini yukarıdan aşağıya doğru yönlendirir). 5. Değişik bir bakış açısı şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Daire Tipi Söyleşi: İlginç ve farklı bir soru ile başlayan söyleşi sonunda da benzer bir soru ile biter. Bu tip söyleşilerde söyleşinin ilk konusuna geri dönülür ve dairesel bir bağ kurulur. Örneğin, bir oyuncu ile yapılan söyleşide ilk soru, “Oyunculuğa nasıl başladınız?” olabilir. Söyleşi sırasında oyuncunun hayatıyla ve oynadığı filmlerle ilgili sorular sorulur. Söyleşinin son sorusu yeniden ilk konuya yönelik olur. Gazeteci son olarak, “Siz oyunculuğa çok küçük yaşlarda başladınız. Küçük yaşlarda oyunculuk eğitimi sizce nasıl verilmeli?” sorusunu yönelterek, ilk sorusuyla dairesel bir bağlantı kurar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Neşir kelimesi anlam olarak yayım, dağıtma anlamına gelmektedir. Söz konusu cümlede başılmış eserlerin yayımı anlamında ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Güzel bir fotoğraf, her zaman iyi bir haber fotoğrafı demek değildir. Haber fotoğrafı, haber metninin görsel kanıtıdır ve haber metnini fotoğrafla zenginleştirmelidir. Haberdeki metnin anlamına ters düşen bir fotoğraf, ne kadar güzel olursa olsun okuyucunun kafasını karıştırır. Bu yüzden birlikte yayınlanan haber ve fotoğrafların aynı doğrultuda olmaları için fotoğrafçı ve muhabirin işbirliği gerekir. Bundan dolayı, “Bir gazetedeki fotoğrafların kalitesini arttırmak için temel öge, fotoğrafçının başlangıcından itibaren habere dahil edilmesidir . Eğer olanaklıysa haberi toplarken fotoğrafçı, muhabire eşlik etmelidir”

Yanıt Açıklaması: Fotoğrafın habercilik açısından en önemli özelliklerinden birisi, fotoğrafik görüntünün gerçekliği temsil gücünden kaynaklanan bele niteliğidir. Fotoğraflar gerçekliği belgelemek için kullanılırlar.

Yanıt Açıklaması: Kimlik veya özel durum: Açık kamu yararı olmadıkça ve olayla doğrudan ilgisi, bağlantısı bulunmadıkça, bir insanın davranışı veya işlediği suç, onun ırkına, milliyetine, dinine, cinsiyetine, cinsel eğilimine, hastalığına veya fiziksel, zihinsel özürlü olup olmamasına dayandırılmamalıdır. Kişinin bu özel durumu, alay, hakaret, önyargı konusu yapılmamalıdır. Müessese C¸ıkarı: Gazetecinin bir basın - yayın organındaki işlevini "Hak ve Sorumluluk Bildirgesi"ndeki hakları, sorumlulukları ve görevleri belirler. Gazeteci, bu mesleki çerçeve ile yayın organının çizgisi dışında, müessese çıkarı söz konusu olsa dahi, hiçbir faaliyete gönüllü olarak veya zorla katılmamalıdır. Kaynak gösterme: Gazeteci, başta haber ajansları olmak üzere, bir meslektaşının ve herhangi bir yayının sunduğu bilgileri kullandığında mutlaka kaynağı belirtmelidir. Taraf olma: Gazeteci ve yayın organı, her ne nedenle ve her ne biçimde olursa olsun, taraf oldukları bir olaydaki konumlarını kamuoyuna açıkça belirtmelidir. Yayın organı yahut yorumcu, siyasi, ekonomik ve toplumsal tercihlerinin doğrultusunda yayın yapabilir. Bu durumda bu tavır açıkça ortaya konulmalı, ayrıca yorum ile haber - olay ayrımı kesin biçimde yapılmalıdır. O¨zel hayat: Asıl olan kamu yararıdır. O¨zel hayatın gizliliğinin geçersiz sayılabileceği başlıca durumlar şöyle sıralanabilir: Büyük bir suç yahut yolsuzluk üstüne araştırma ve yayın Toplumu kötü etkileyici bir tutumla ilgili araştırma ve yayın Toplumun güvenliğinin veya sağlığının korunması İlgili kişinin sözleri yahut eylemleri sonucu halkın yanılmasının, yanıltılmasının veya yanlış yapmasının engellenmesiBu durumlarda dahi, özel hayatın kamuya açılan kesiti mutlaka konuyla doğrudan ilgili olmalı veya ilgili kişinin özel hayatının onun kamusal faaliyetini de etkileyip etkilemediği gözetilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Bir şirketin aynı alanda birden fazla yayın organına sahip olması medyada yatay yoğunlaşma olarak adlandırılmaktadır. Örneğin bir şirketin aynı anda farklı gazetelere sahip olması yazılı basında o şirketin yatay olarak yoğunlaştığını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Edward Steichen da, Beloff’un belirttiği tanıma ek olarak, “fotoğrafın sadece tek bir dili konuşan insanlarla değil, dünya üzerindeki her bireyle eşit olarak iletişim kurabilen bir araç olduğunu ve hiçbir çeviriye ihtiyaç duymayan tek evrensel dil olduğunu belirtmiştir”.

Yanıt Açıklaması: Anadolu Ajansı, Kurtuluş Savaşı sırasında Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla 6 Nisan 1920 yılında kurulmuştur. Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Gazetecilerin ardyörelerinin ve demografik özelliklerinin, çalışma koşulları ve profesyonel değerleri haberlerin seçimini ve içeriklerini, açık ya da üzeri örtülü biçimde etkilemektedir.

Yanıt Açıklaması: Habercilikte özel hayatın gizliliği ile ilgili asıl olan kamu yararıdır. Özel hayatın gizliliğinin geçersiz sayılabileceği başlıca durumlar şöyle sıralanabilir: (1) Büyük bir suç yahut yolsuzluk üstüne araştırma ve yayın, (2) Toplumu kötü etkileyici bir tutumla ilgili araştırma ve yayın, (3) Toplumun güvenliğinin veya sağlığının korunması, (4) İlgili kişinin sözleri yahut eylemleri sonucu halkın yanılmasının, yanıltılmasının veya yanlış yapmasının engellenmesi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir. Bilim insanı lisans eğitimi nerede yaptığı, bilim insanının güvenilir olup olmadığını anlamak için gazetecinin kendisine sorması gereken sorulardan biri değildir?.

Yanıt Açıklaması: Mario Garcia, haber fotoğrafçılarından bir gazete sayfasında kullanılmak üzere, bir haberle ilgili olarak beş farklı fotoğraf istenmesi gerektiğini savunmaktadır: Sayfada büyük kullanılmak üzere olayı bütün hatlarıyla gösteren bir fotoğraf Bir detay fotoğrafı (olaydan ya da sahneden öykünün tümünü temsil eden bir detay) Yatay bir fotoğraf (okurun ilgisini soldan sağa doğru yönlendirir) Dikey bir fotoğraf (okurun ilgisini yukarıdan aşağıya doğru yönlendirir Değişik bir bakış açısı: Bu fotoğraf ısmarlanmaz ancak foto muhabirinin yeteneği doğrultusunda diğer basılı kitle iletişim araçlarına üstünlük sağlamak amacıyla öykünün farklı bir boyutta algılanmasını sağlayacak, farklı bir fotoğraftır.

Yanıt Açıklaması: Vatandaşlar haber kaynağı olarak gazeteciye üç türlü katkı sağlar: İlki günlük hayattan fikirler noktasında, ikincisi habere konu olan olayın kahramanı, üçüncüsü de habere konu olan olayın aktarıcısı olarak. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Niteliğine göre haber kaynakları: • Gerçek kişiler • Sanal kişiler • Kamu tüzel kişiler • Özel tüzel kişiler

Yanıt Açıklaması: Haberin aktörleri; etkilenen, etkileyen, izleyen, değerlendiren ve karar veren olarak beş boyuttadır.

Yanıt Açıklaması: Nesnenin kendisi: Fotoğraf gerçekte varolanı ele alır.