Haber Toplama Teknikleri

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçeneklerinde belirtilen ilkeler Çağdaş Gazeteciler Derneği İlkeleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1851 yılında Londra’da kurulan Reuters, 151 ülkede, 24 dilde, günde 2 milyon kelimeyi aşan ve genellikle de ekonomi ağırlıklı haber servisi yapmaktadır. Doğru Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kurumlar haber kaynakları olabilmekle birlikte bir araştırma yöntemi değildirler.

Yanıt Açıklaması: Basın Konseyi, bir köprü görevi üstlenerek basın sektörüyle ilgili bütün taraflar arasındaki iletişimi kurmayı amaçlayan, sadece uyarma, kınama ve üyelikten çıkarma gibi ceza mekanizmasına sahip olsa da sahip olduğu saygınlıkla bir yaptırım mekanizması olmaya aday bir kuruluştur. Bu özellikleriyle basın konseyi sektördeki çalışanların, ürünün, gazetenin ve sektörün üstlendiği kamusal sorumluluğun düzeyini ve niteliğini yükseltmeyi amaçlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Geçmişte bir sorumluluk, bir misyon alanı olan gazetecilik teknolojinin yeni olanaklarıyla bir kariyer alanına dönüşmüştür. Bununla birlikte medyayı daha üretken hale getiren yeni teknolojilerin bilginin üretilmesi, toplanması ve dağıtılması kolaylaştırdığı için haberin bir mal gibi büyük kârlar karşılığı alınıp satılabileceğinin keşfini gerçekleştirmiştir. Haberin ticari potansiyelinin keşfi büyük sermayenin medyaya akmasına neden olmuştur. Özellikle sermayenin gücü ve yönlendirme potansiyeli düşünüldüğünde, haberin kamusal değerini ve önemini koruyarak toplumsal çıkarlara hizmet etmesini sağlamak giderek önem kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fotoğraf tarihçisi John Szarkowski sadece fotoğrafa özgü beş özellik tanımlar ki, bu özellikler bir haber hakkında bilgi toplarken ve fotoğraf çekerken oldukça önemlidir: • Nesnenin kendisi: Fotoğraf gerçekte varolanı ele alır. • Detay: Fotoğraf nesnelerin gerçek bilgilerine eşittir. • Çerçeve: Fotoğraf, tasarlanmış değil, seçilmiş olandır. • Zaman: Fotoğraflar zaman kayıtlarıdır ve zamanın belirli bölümlerini tanımlar. • Farklı bakış açısı: Fotoğraflar dünyanın yeni görünümlerini sunar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Fotoğraf tarihçisi John Szarkowski, sadece fotoğrafa özgü beş temel özellik tanımlar ki bu özellikler bir haber hakkında bilgi toplarken ve fotoğraf çekerken oldukça önemlidir: Nesnenin kendisi: Fotoğraf gerçekte var olanı ele alır. Detay: Fotoğraf nesnelerin gerçek bilgilerine eşittir. Çerçeve: Fotoğraf, tasarlanmış değil, seçilmiş olandır. Zaman: Fotoğraflar zaman kayıtlarıdır ve zamanın belirli bölümlerini tanımlar. Farklı bakış açısı: Fotoğraflar dünyanın yeni görünümlerini sunar.

Yanıt Açıklaması: Habercilik ve habercilik etiği ile ilgili olarak öncelikle habercinin temel uğraşı olan haberin ne olduğunu anlamak gerekmektedir. İnsanların bilme isteğiyle ilişkili olarak haber, “yeni olan her şey”, “dün bilmediğimiz olaylar”, “okurların bilmek istedikleri her olay”, “ilginç olan her durum” vb. gibi birçok şekilde tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Haber izlemek, seçmek, araştırmak, düzeltmek (ayıklamak) yazmak (biçimlendirmek, kurgulamak) ve de yayımlamak haber üretiminde bir eylem dizisidir ve haberci her eyleme kişiliğini koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: İMTİYAZ SAHİBİ: İmtiyaz sahibi olarak adlandırılan kişi, sahibi olduğu gazete, haber ajansı ya da süreli yayının öncelikle isim hakkına, daha sonra yayın organının faaliyetlerini sürdüreceği binalara, makinelere kısacası işlet- menin tümüne sahiptir. İmtiyaz sahibi gazetenin en üst düzeydeki yöneticisidir. Yayın organının kimliğine de imtiyaz sahibi karar verir. Eskiden gazeteler küçük işletmeler olarak faaliyet göstermekteydi ve gazete sahibi de genellikle gazetecilik yapmış, sektörün içinden gelen kişilerden oluşmaktaydı. Teknolojinin gelişmesi, iletişim ortamının hızlı bir yapıya bürünmesi, enformasyonun hızla tüketilmesi, enformasyonun maddi bir değere kavuşmasına neden oldu. Bilginin ve bu bilginin dağıtılması sürecinin ekonomik karşılık bulması ve bu bilgiyi toplayıp, sunup, dağıtacak sürecin yüksek maliyetli teknolojilere ihtiyaç doğurmasıyla gazeteler küçük işletme niteliğini kaybetti. Büyük sermaye grupları medya sektörüne yatırım yaparak, gazetecilik sektörünün ulusal ve küresel çapta büyük işletmelere dönüşmesine neden olmuştur. Bir başka deyişle, gazeteci kimliğindeki imtiyaz sahipleri, işadamı kimliğine sahip imtiyaz sahiplerine dönüşmüştür.

Yanıt Açıklaması: Gazeteciler, özellikle de yazı işleri çalışanları, basın - yayın işletmesinin işleyişini belirleyen, etkileyen önemli kararlardan haberdar edilmeli ve gereğinde kararların alınmasına katılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Tek bir anda çekilen bir haber fotoğrafı bütün olayı özetlemelidir. Daha da önemlisi bu anın tekrarı da yoktur. Fotoğrafçılıkta bu ana, Henri Cartier-Bresson tarafından “sonuca götüren an” adı verilmiştir. John Szarkowski’ye göre Henri Cartier-Bresson’un sonuca götüren anı; biçim, tasarım, kompozisyon, ışık, konunun öğeleri ve olayın hepsi fotoğrafçı için hassas ve görkemli bir anda bir araya gelerek bir bütünü oluşturduğu andır” (Chapnick, 1994, s. 236). Yani tek bir fotoğraf karesinde bir olayın tamamının en güzel şekilde anlatılabilmesi, deklanşöre basmak için seçilen anla olanaklı duruma gelmektedir. Dünya tarihindeki önemli olayların tek bir fotoğraf karesinde özetlendiği fotoğraflara ikonik fotoğraf adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Telefon Söyleşisi Yüz yüze söyleşilerin yapılamadığı durumlarda başvurulan yöntemlerden biridir telefonla söyleşi. Örneğin uzaktan yapılan röportajlar (telefon, uydu, kablo, dijital hatlar vb. yoluyla) genellikle yüzyüze görüşmenin mümkün olmadığı durumlarda tercih edilir. Bu tür söyleşilerde soruların açık bir biçimde düzenlenmesi gerekir. Kaynak kişinin tepkileri görülmediği için yeni soruların geliştirilmesi için çok uygun bir söyleşi türü değildir. Karşılıklı bir etkileşim söz konusu değildir. Ortamla ilgili tespitler yapmak ve kaynak kişi hakkında ayrıntılı gözlemlerde bulunmak da mümkün olmaz. Telefonla söyleşi sırasında muhabirin söyleşi sürecini kontrol etmesi de güçtür. Kaynak isterse söyleşiyi kısa kesip telefonu kapatabilir. Telefon söyleşisi ayrıntılı ve uzun bir söyleşi için uygun değildir.

Yanıt Açıklaması: Zamansal ve mekansal boyut sınırı fotoğrafçıları, insanların alışkın oldukları kesintisiz görüşü, haber fotoğrafının iki boyutlu fotoğraf karesine sığdırmaya zorlar. Bu yüzden fotoğrafta yansıtılmak üzere, bir olaydan mekansal olarak seçilen örneklemin doğruluğu büyük önem taşır. Yanlış yerden alınan bir kesit, haber fotoğrafının iletisini tamamıyla değiştirebilme olasılığına sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Fotoğraf tarihçisi John Szarkowski fotoğrafa özgü beş özellikten söz etmektedir. Bunlar; nesnenin kendisi, detay, çerçeve, zaman ve farklı bakış açısıdır.

Yanıt Açıklaması: Çıkar gruplarının belli bir içerik için lobi (ya da karşı lobi) yapmaları, bu grup ya da kurumların medyanın kapsamına girebilmek için olaylar yaratmaları veya gündelik yaş amla ilgili yasaları uygulayan hükümet, yasa yapıcı meclis “medya örgütleri dış ından gelen etkiler” olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Fotoğrafı çekmek için gözle görülür nesneler gerekir. Fotoğrafın özelliği, nesnenin kendisinin bulunmadığı ortamlarda, nesneyi tanımlamak için kullanılabilecek en mükemmel ortam olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Haber kaynağı olarak bilim insanının taşıması gereken bazı özellikler vardır: (1) Gazeteci zamanla yarıştığı için kolay ulaşılabilir olmalıdır. (2)Konusunda uzman olmalıdır. (3) Üsten bir bakış açısına sahip olmamalı, sorulara kasılmadan ve sıkılmadan cevap vermelidir. (4) Bilimsel konuların karmaşıklığını basitleştirerek, halkın ve muhabirin anlayabileceği şekilde aktarabilmelidir. (5) Açıklamaları konunun özünden çıkmadan, muhabirin sahip olmak istediği bilgiyi vermelidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Haber röportajda iki önemli aşama bulunmaktadır. Bunlardan ilki seçilen konu ile ilgili ön araştırmanın yapılmasıdır. Haber arşivinin taranması, konunun gelişim sürecinin açığa çıkarılması, etkilerinin ve olası sonuçlarının belirlenmesi, konunun taraflarının saptanması ön araştırmanın unsurlarıdır. Ön araştırma ile konuyla ilgili uzmanlar belirlenir. İkinci aşama ise konu hakkında konuşulacak uzmanın seçimi ve konuşulacak konuların belirlenmesi sürecidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bugün medyada gözlenilen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenler şunlardır: Yoğunlaşma, Sağlıklı bir habercilik eğitiminin olmaması, Sansasyonel habercilik, Haber metinleri ve görüntülerindeki şiddet, cinsellik, ırkçılık gibi unsurların çok öne çıkarılması, Dilin bayağılaştırılması, Kurgulanmış yalan habere artan eğilim, Haber kaynaklarına ve okuyuculara karşı sorumsuzluk, Para karşılığı kaynağa ulaşma, Kişisel öfke ve kızgınlıkların haber sayfalarına yansıması, O¨zel hayata, kişi onur ve şahsiyetine saygısızlık, Para kazanma hırsı, Haber kaynaklarına aşırı yakınlık, taraflılık, Haber sektörü çalışanları arasındaki ücret dengesizliği, Haber Sektörü çalışanlarının iş güvencesinden yoksunluğu, Promosyon olarak sıralanmaktadır.