Haber Toplama Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Anayasanın bu üç Maddesine bakıldığında açıkça görülmektedir ki millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı olarak usulünce belirtilmişbilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi gibi noktalar öncelikli sınırlar olarak çıkmaktadır. Bu sınırlamalar içinde yer alan başlıkların bazılarını ülkenin kendi dinamikleri içinde değerlendirmek olanaklıyken bazılarını da evrensel sınırlar olarak kabul etmek gerekecektir. Örneğin suçların önlenmesi, cezalandırılması, Devlet sırrı olan konular, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının korunması gibi başlıklar dünyanın her yerinde kabul gören sınırlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Haber fotoğrafçısı olaylara görgü tanıklığı yapmanın yanı sıra tarihe de tanıklık eder. Çünkü haber fotoğrafları insanlık tarihini belgeler. Haber fotoğrafları tarihin görsel parçalarıdır. Fotoğrafların arşivlenerek bir araya getirilmesi, tarihin örsel olarak yazılması anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Basılı.

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçenekleri RTÜK'ün görev ve yetkileri kapsamında yer almaktadır. "Resmî ilanlarla, kamu kurum ve kuruluşlarına ait reklamların, vasıfları Genel Kurulca tespit edilen yayın organlarında, fikir ve içtihat farkı aranmaksızın yayınlanmasına aracı olmak" Basın İlan Kurumu'nun görevidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: "Gazetecinin halka ve kamuoyuna karşı mesleki sorumluluğu, işverenine ve kamu otoritelerine karşı sorumluluğundan önce gelir." ilkesi, Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin ilkelerindendir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Fotoğrafik görüntü üretimindeki optik, mekanik, elektronik ve kimyasal süreçler, yaşanılan deneyimlerdeki gerçeğin, aslına uygun bir şekilde yansıtılmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Basın bildirisi, içeriğinde yaptırımı da içeren, haber kaynağının eylem ya da söyleme ilişkin görüşlerini yazılı olarak kamuoyuna aktarmak üzere oluşturduğu metindir. Basın duyurusu, davet niteliğinde olan eyleme ve söyleme ilişkin haber kaynağının yaptığı açıklamaları içeren metindir. Basın bülteni, tanıtıcı bilgi ve verileri içeren, haber kaynağını ilgilendiren konu ya da olaylar hakkında hazırlanmış metindir. E-bülten, internette düzenli olarak belirli abone kitlesine gönderilen, bir kurum, kuruluş ya da ürün veya hizmetle ilgili haber içeriğinden oluşan elektronik postadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: William Henry Fox Talbot tarafından fotoğrafa kazandırılmış bir özelliktir. “Talbot’un kalotipinin en değerli özelliği, dagerrotip kadar detaylı bir görüntü olmamasına rağmen, ilk defa tek bir negatiften sınırsız sayıda pozitif baskı alınmasını sağlayan negatif/pozitif sistemidir”.

Yanıt Açıklaması: Çocuklarla ilgili suçlarda ve cinsel saldırılarda sanık, tanık ya da mağdur (maktul) olsun, 18 yaşından küçüklerin açık isimleri ve fotoğrafları yayınlanmamalıdır. Çocuğun kişiliğini ve davranışlarını etkileyebilecek durumlarda, gazeteci, bir aile büyüğünün veya çocuktan sorumlu bir başkasının izni olmaksızın çocukla röportaj yapmamalı veya görüntüsünü almaya çalışmamalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Basını kısıtlayarak halkın bilme, ifade ve haber alma hakkını sınırlama öncelikle basın yasalarıyla başka bir anlatımla sansür ile gerçekleşmektedir. İktidarın uydusu olması yolunda basına uygulanacak baskı ve yaptırımlar ifade özgürlüğünü de engellemektedir. Bu nedenle halkın haber alma hakkının yasalarla ya da baskıcı başka yollarla kontrol altına alma çabalarının önüne geçmek ve dışarıdan bir etkiye açık hale getirmemek için basının kendi kendini denetleme çabaları ön plana çıkmaktadır. Basın ancak bu şekilde toplumsal sorumluluğunu yerine getirebilecek, böylece gazetecilik mesleğinin saygınlığı korunacak, mesleki ayrıcalıkların kötüye kullanılması önlenecek, iktidarlar tarafından basına yapılabilecek müdahaleler ortadan kalkacak, özdenetim ile yasalardaki boşluk ve eksikliklerden doğabilecek sorunlar önlenecektir.

Yanıt Açıklaması: Muhabirin karşısına birini alarak yüz yüze yaptığı söyleşilerdir. Yüz yüze yapılan söyleşiler telefonla ya da internetle yapılan söyleşilere oranla daha avantajlıdır. Muhabir soruyu sorduğu anda konuğun tepkisini gözlemleyebilir. Böylece ne zaman gergin ya da rahat olduğunu, sorulara hangi samimiyetle cevap verdiğini bilebilir. Verilen yanıt kadar konuğun yanıt verme biçimi de önemlidir. Konuğun duruşu, ses tonu, yüz ifadesi, vücut dili, mimikleri duygu ve düşüncelerine dair önemli ipuçları verir. Bu nedenle en çok tercih edilen söyleşi türü yüzyüze yapılan söyleşilerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Levie ve Lentz, metinle kullanılan fotoğrafların etkilerini konu alan araştırmalarında, fotoğrafların metnin işlenişine nasıl yardım ettiğini üç maddede özetlemektedirler: Dokunaklı ve duygusal bir tepki uyandırmak, anlamaya ve akılda tutmaya yardım etmek ve metinde sunulan bilgiyi arttırmak.

Yanıt Açıklaması: Gündemdeki bir konu hakkında konu ile ilgili kişi ya da kişilerle görüşülerek bilgi alınması konuya odaklı söyleşi ile gerçekleştirilir. Muhabirin amacı bilinmeyen bazı olayları gün ışığına çıkarabilmek için konu ile ilgili uzmanlardan ya da konunun içerisinde yer alan kişilerleden görüş alarak Soruşturmacı gazetecilik için yapılan söyleşi gerçekleştirir.

Yanıt Açıklaması: Haber üretme sürecindeki en büyük sınırlılık zaman faktörüdür.

Yanıt Açıklaması: Tom Ang ve Harold Evans, gazete haberlerinin sunumunda fotoğraf kullanılmasının nedenlerini yedi maddede açıklar. Bunlar: İnanılırlık, tanımlama, orada olma duygusu, başka şeyler çağrıştırma, durağanlık, biçem ve tutarlılıktır.

Yanıt Açıklaması: "Gazeteci; bilgi ve haber alma, yorum yapma ve eleştirme özgürlüklerini ne pahasına olursa olsun savunur." ifadesi gazetecinin temel görevleri ve ilkeleri nden biridir.

Yanıt Açıklaması: Basın ahlakı konusunda ülkemizde yazılmış en kapsamlı metin Gazeteciler cemiyeti tarafından hazırlanmış olan Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bir konuyu göstererek anlatmanın kitle iletişim araçlarında yaygınlaşması, doğal olarak fotoğrafı haberin ayrılmaz bir parçası durumuna getirmiştir. Bir haberin sunumunda fotoğraf kullanılmasının habere çeşitli yararları vardır. Ancak bu yararlara geçmeden önce, haber fotoğrafının ne olduğunu ele almak gerekir. Tim Gidal’in haber fotoğrafçılığı tanımında, “Fotojurnalizm, kelimenin kendisinden de anlaşılacağı gibi, haberciliğin görsel açılımıdır”. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Gazeteciler için siyasiler, devlet yetkilileri, sivil toplum kuruluşları “güvenilir ve sürekli” haber kaynaklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Her demokratik ülkede olduğu gibi Türkiye’de de Basın Özgürlüğü Anayasa metninde yer almıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 25. Maddesi şöyle demektedir: “Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz”.