Seçmeli Ara Sınav - Haberciliğin Temel Kavramları

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi Özgürlükçü Kuram'ın iki temel ilkesinden biri olan serbest dolaşım ilkesinin özelliklerinden birisi değildir?

A) Ön denetim ya da sansür uygulamaya hakkı olmaması anlamına gelmektedir. B) Olay, bilgi ya da habere serbestçe ulaşma ve bilgiyi elde etme özgürlüğü temin edilmelidir. C) Bilgiye ulaşmak isteyenler için olanaklar eşit biçimde açık bulundurulmalıdır. D) Medya, yerleşik siyasi güce her zaman bağlı olmalıdır. E) Elde edilen bilgi ya da yazılan haberlerin kitle iletişim araçları tarafından iletilebilme özgürlüğü olmalıdır.

Soru 2:

Türk basınında ilk sansür kaç yılında uygulanmaya başlamıştır?

A) 1858 B) 1864 C) 1867 D) 1876 E) 1908

Soru 3:

Haberin son olayları ve gelişmeleri içermesine ne ad verilir?

A) Zamanlılık B) Yakınlık C) Önemlilik D) İlginçlik E) Nadirlik

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi haber olay türlerinden söylem haberlerine örnek oluşturmaz?

A) Tören haberleri B) Basın toplantıları C) Konferanslar D) Açık oturumlar E) Bilimsel toplantılar

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi haberin 15-20 sözcükle özet olarak ifadesini ve haberin okunmasını sağlayacak ilgi çekici anlatımları içeren metni tanımlamaktadır?

A) Ana başlık B) Ara başlık C) Spot D) Alt başlık E) Haber girişi

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi özgürlükçü anlayışın serbest-özel girişim ilkesi ile çelişir?

A) İletişim/yayın kuruluşları herhangi bir ön izin / yetki belgesi alma koşuluna bağlı olmaksızın kurulabilmelidir. B) İletişim alanında meslek seçmek için herhangi bir ön koşul bulunmamalıdır. C) Herhangi bir şeyin istek dışında yayınlanması için zorluk ya da baskı olmamalıdır. D) Basının görevi aynı zamanda devlete hizmet etmektir E) Yasalarla sınırları önceden belirlenmiş özel yaşamın gizliliği, vatana ihanet, yurt güvenliği gibi kutsal konular dışında resmi görüş ve hükûmetlere yönelik karşı düşünce açıklama, eleştiri, aktarım sonrasında da bir suç kavuşturmasına konu olmamalıdır.

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi değişen toplumsal, ekonomik ve siyasal ortamabağlı olarak Basının Dört Kuramı’na iki yeni kuramın eklenmesi gerektiğini“Altı Normatif Medya Kuramı” açıklamasıyla ifade etmiştir?

A) Denis McQuail B) Henry Luce C) Robert M. Hutchins D) John Stuart Mill E) John Milton

Soru 8:

Aşağıdaki kavramlardan hangisi sözün şekillenmiş ve ortak anlam üretecek şekilde çizgilerle gösterme sistemini tanımlar?

A) Yazı B) Sembol C) Simge D) İşaret E) Piktogram

Soru 9:

Haber fotoğraflarının alt yazılarında aşağıdakilerden hangisinin yer alması istenmez?

A) “Şunu yaparken görülüyor” ifadelerinden kaçınmalı B) Fotoğraf yazısı haberin özeti niteliğini taşımalı C) Fotoğraftaki kişinin anlık görünüşüne bakarak “mutlu/üzgün” yorumunu yapmamalı D) Fotoğrafı açıklayıcı, bilgilendirici yazı yazmalı E) Fotoğraftaki kişilerin kim oldukları verilmeli

Soru 10:

Ana başlığın üzerinde ya da satır boşluklarına göre sağ ve sol yanında yer alan, ana başlığı tanımlayan, açıklayan özellikte ve çoğunlukla da 5-10 sözcüklü bir cümle halinde sunulan genellikle ince, zayıf yapılı, beyaz karakterli ya da dişi karakterli harflerle dizilen başlıklara ne ad verilir?

A) Alt başlık B) Sür manşet C) Manşet D) Üst başlık E) Ana başlık

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi haberde objektifliği bozan durumlara örnek değildir?

A) Haberin düşünceye ve sezgiye dayalı yazılması B) Haberin açık olması C) Haberin anlaşılır olması D) Haberde kesin ve tutarlı bilgilere yer verilmemesi E) Haberin nesnel gerçeğe dayandırılması

Soru 12:

Batı toplumunda 17. ve 18. yüzyıllarda gelişen ve akılcı düşünceyi eski, geleneksel, değişmez kabul edilen varsayımlardan, önyargılardan ve ideolojilerden özgürleştirmeyi ve yeni bilgiye yönelik kabulü geliştirmeyi amaçlayan düşünsel gelişimi kapsayan döneme hangi ad verilmiştir?

A) Aydınlanma Çağı B) Rönesans C) Reform D) Monarşi E) Klasik Kapitalist Demokrasisi

Soru 13:

Aşağıdaki haber girişlerinden hangisi diğerlerinden farklıdır?

A) Paraşüt yere çakıldı, genç turist hayatını kaybetti. B) Elektrik direğinde korkutan yangın C) İşsiz sayısı her geçen gün artıyor. D) THY, bir günde 1360 sefer gerçekleştirdi. E) Taksicilere yeni standart

Soru 14:

Ortaçağ’da düzenli haber yayan ve dünyanın en eski gazetesi olarak kabul edilen gazete hangisidir?

A) Eski Roma’daki Acta Diurnalar B) Sicilya’daki haber mektupları C) Yunanlılardaki duvar yazıları D) Çin’de yayımlanan Tio Pao E) İtalya’daki Gazetta

Soru 15:

Osmanlı Devleti’nde Türkçe olarak çıkan ilk gazete aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tercüman B) Takvim-i Vekayi C) Tercüman-ı Ahval D) Muhbir E) Sabah

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Basının Dört Kuramı olarak bilinen normatif kuramlardan değildir?

A) Otoriter Kuram B) Özgürlükçü Kuram C) Toplumsal Sorumluluk Kuramı D) Sovyet-Totaliter Kuram E) Yapısal Kuram

Soru 17:

Avrupa’da XIII. yüzyılda sosyal, siyasal, ekonomik ve askeri gelişmeleri kolay yoldan halka ileten yayımlar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Haber mektupları B) Duvar ilanları C) Kilise yayımları D) Acta Diurnalar E) Senato kayıtları

Soru 18:

"Bir kelime ya da deyime karşılık gelen basit resim ya da şekil" tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Papirüs B) Ori C) Efimerit D) Parşömen E) Piktogram

Soru 19:

Haber için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Haber, gerçek olmalıdır. B) Haber, dedikoduya dayanmalıdır. C) Haber, söylentilere dayanabilir. D) Haber, ispatlanmamış bilgilerden yapılabilir. E) Haber, doğruluğu ispatlanmadan da yapılabilir.

Soru 20:

"Bu yayın anlaşıyında en önce, hiyerarşide ilk sırada yer alan kurum ya da kişinin haberi, ardından hiyerarşi sırasına göre diğerlerinin haberlerine yer verilir." Yukarıda bahsedilen anlayış seçeneklerin hangisinde bulunmaktadır?

A) Oy oranı B) Ayrılan süre C) Protokol haberciliği D) Flaş haber E) Gündem yaratma