Vergi Yargılaması Hukuku

Yanıt Açıklaması: Vergi uyuşmazlıklarının bağımsız bir yargı kolu içinde çözümlenmesi gerektiği görüşü kısaca şu gerekçelere dayanmaktadır: Başlangıçta idare hukukundan doğan uyuşmazlıklar da adli yargıda çözülüyordu. Yargılama sürecinde bilirkişiye olabildiğince az başvurulmasına ve her davanın bilirkişisinin hakimin kendisinin olmasına dikkat edilmelidir. Bu da ancak bağımsız bir vergi yargısının kabul edilmesiyle sağlanabilir. Sosyal hayatın ilerlemesiyle birlikte kamu hizmetlerinin artması, çok sayıda idari uyuşmazlığın çıkmasına yol açmaktadır. Bağımsız bir vergi yargı sisteminin kurulması, vergi uyuşmazlıklarının çözümü üzerine daha fazla eğilme ve kararların daha sağlıklı ve hızlı verilmesini sağlayacaktır. Cevabımız E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aynı kişiyi ilgilendiren birden çok işleme karşı tek dilekçe ile dava açılabilmesi için bazı şartların gerçekleşmesi gerekir: Bunlar, Dava konusu olacak işlemler arasında maddî veya hukukî yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunması, İşlemler hakkında açılacak davada aynı mahkemenin görevli olması, İşlemlere karşı açılacak davada süre yönünden uygunluk bulunması, Davalı yönünden uygunluk bulunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kanun, uzlaşmaya başvurabilmek için bazı şartların varlığını aramaktadır. Bunlar, • İkmalen, re’sen veya idarece vergi tarh edilmiş ve/ya da ceza kesilmiş olması, • Vergi zıyaına yol açılmasının kanun hükümlerine yeterince nüfuz edilememesinden kaynaklanması, • Vergi Usul Kanunu’nun 369’uncu maddesinde düzenlenen yanılma durumunun var olması, • Vergi Usul Kanunu’nun vergi hatalarına ilişkin 116, 117 ve 118’inci maddelerinde belirtilenler ile bunlar dışında her türlü maddî hatanın var olması, • Ceza kesilmesini gerektiren nedenin, yargı kararları ile idarenin anlaşmazlık konusu olayda görüş farklılıklarının mevcut olmasından kaynaklanmış olmasıdır (VUK. Ek m. 1). Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Vergi yargılaması hukukunda, avukat olmayan vekil tarafından dava açılması, ilk incelemede dikkate alınması gereken bir husustur. Şirketler ve/ya da ferdî işletmeler ya şirketi/ işletmeyi temsile yetkili olmayan bir çalışanları ve/ya da meslek mensupları aracılığıyla dava açma yoluna gidebilmektedir. Oysa, davanın ya işlemin muhatabı olan gerçek kişinin ve/ya da tüzel kişinin temsilcisi tarafından bizzat ya da avukat olan vekili tarafından açılması gerekmektedir. Davanın, dava açma ehliyeti olan kişinin avukat olmayan vekili tarafından açılması hâlinde, otuz gün içinde bizzat veya avukat aracılığıyla dava açılmak üzere dilekçenin reddine karar verilmesi gerekir (İYUK.m.15-1-d).

Yanıt Açıklaması: Vergi uyuşmazlıklarında ilk derece mahkemesi olan vergi mahkemeleri, bölgelerin coğrafî durumları ve iş hacmi göz önünde tutularak, Adalet Bakanlığınca kurulur ve yargı çevreleri tesbit olunur (BİMK.m.2/1).

Yanıt Açıklaması: Dava hakkı: Bir sübjektif hakkın mahkemeler aracılığıyla ileri sürülmesi yetkisine dava hakkı denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Vergi Yargılama Hukuku'nun işlevleri ve açıklamaları şu şekildedir: Uyuşmazlıkları sona erdirme işlevi; vergi yargısı organlarının önlerine getirilen uyuşmazlıklar hakkında verdikleri kararlarla uyuşmazlıkları sona erdirmesini ifade eder. Menfaatler dengesini kurma işlevi; vergi yargısı organlarının görmekte oldukları bir uyuşmazlık hakkında karar verirken, daha fazla vergi toplanması biçiminde ortaya çıkan kamu menfaati ile ekonomik insan eğilimi gereği daha az vergi ödemek isteyen kişilerin menfaati arasındaki dengeyi hukuk çerçevesi içinde kurmaları ve bunun devamını sağlamalarını ifade eder. Hukuki güvenlik sağlama işlevi; vergi yargısının, herkesin bağlı olacağı hukuk kurallarını önceden bilmesine, tutum ve davranışlarını buna göre düzenlemesine olanak vermesini ifade eder. Vergi adaletini sağlama işlevi; vergi yargısının, eşit durumda olanlara eşit muamele yapılması anlamına gelen vergi adaletinin sağlanmasına olanak vermesini ifade eder. İçtihat yaratma işlevi ise; vergi yargısı organlarının, önlerine gelen uyuşmazlıklar hakkında verdikleri kararlar yoluyla esasen karmaşık ve ayrıntılı bir nitelik taşıyan mali mevzuatın boşluklarını doldurmasını ifade eder. Cevabımız B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Vergi uyuşmazlıklarının çözümünün kendine göre uzmanlık istemesi, bu uyuşmazlıkların adlî yargının dışında çözümlenmesini gerektirmemelidir. Çünkü, adlî yargıda vergi dışında uzmanlık isteyen çok çeşitli konulara ilişkin uyuşmazlıklar da çözümlenmektedir. Kaldı ki, gerekli olması hâlinde mahkemenin bilirkişilere başvurması ve/ya da adlî yargı içinde sadece vergi uyuşmazlıklarına bakmakla görevli mahkemelere yer verilmesi de mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Vergi davası, yetkili mahkemeye açılır. Yetkili mahkeme, dava konusu işlemi tesis eden vergi dairesinin bulunduğu yer mahkemesidir (İYUK.m.37).

Yanıt Açıklaması: Vergi dairesi başkanlıkları ile vergi daireleri dava açabileceği gibi, il özel idareleri ve belediyeler de dava açabilmektedir. Ancak, vergi dairesi başkanlıkları ile vergi daireleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen tutarları aşan davalarda Gelir İdaresi Başkanlığının (il özel idareleri ile belediyeler, valilerin) muvafakatini almadan vergi mahkemesi kararları aleyhine temyiz yoluna gidemezler (VUK.m.377/IV).

Yanıt Açıklaması: Hukukî Güvenlik: Herkesin bağlı olacağı hukuk kurallarını önceden bilmesi, tutum ve davranışlarını buna göre düzenlemesi demektir.

Yanıt Açıklaması: Yürütmenin durdurulması taleplerinin reddi veya kabulü kararlarına karşı, bir defaya mahsus olmak üzere, kararın tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde itiraz edilebilir. Doğru cevap A'dır.