Maliye Politikası 1

Yanıt Açıklaması: Enflasyonist dönemlerde paranın satın alma gücünün azalmasına bağlı olarak borçların reel değeri de azalmaktadır. Böyle dönemlerde borçlular avantajlı olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Devlet açısından da enflasyonun etkileri olmaktadır. Eğer devlet para basmak yoluyla harcamalarını finanse ederse tıpkı vergi almak gibi kendisine kaynak yaratmış olur.Enflasyon vergisi olarak tanımlanan bu durum gerçekten de para tutanların üzerine konulmuş bir vergi gibidir. C¸ünkü bu kesimlerin elinde tuttukları paranın satın alma gücü düşerken devletin gelirleri artmış olur. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Gerek kamu harcamalarının gerekse kamu gelirlerinin otomatik istikrar gücüne sahip olması için gelirdeki değişiklikleri yakından izlemesi gerekmektedir. Kamu harcamaları açısından gelir arttığında harcamaların otomatik olarak düşmesi, gelir azaldığında otomatik olarak artması gerekmektedir. Oysa kamu harcamalarının çoğunluğu otonom olup, gelirdeki değişikliklerden etkilenmezler. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Stagflasyonun olduğu bir ekonomide iki temel sosyal maliyet ortaya çıkmaktadır. Birincisi, fiyat istikrarsızlığının ortaya çıkardığı sosyal maliyetler ki bunlar arasında kaynak tahsisinin bozulmasına bağlı olarak kaynakların etkin kullanılamaması, gelir dağılımının bozulması, ödemeler dengesinin olumsuz etkilenmesi, tasarruf hacminin etkilenmesi sayılabilir. İkincisi ise işsizliğin neden olduğu maliyetler olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlar arasında üretim hacminin azalması, büyüme hızında yavaşlama, sosyal transferlerin artması, yoksulluğun artması, insanların yaşam kalitesinin düşmesi ve bunlara bağlı olarak diğer dolaylı etkiler sayılabilir. Görülmektedir ki stagflasyon ile hem enflasyonun ve hem de işsizliğin ortaya çıkardığı ekonomik ve bunlara bağlı sosyal sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunlar toplumun bütün kesimlerini az veya çok etkilemektedir. O nedenle iki temel ekonomik sorunu çözmek için uygulanacak politikalar önem arz etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak yükselmesidir.

Yanıt Açıklaması: Gelirler politikası kapsamında, enflasyonu oluşturan ve artıran faktörleri ortadan kaldırmak ya da etkilerini en aza indirmek üzere en hafiften başlayarak oldukça sert, çeşitli önlemler söz konusudur. En hafif önlem ücret ve fiyat artış eğilimi içinde olan firmaları ikna etmektir.

Yanıt Açıklaması: Enflasyonla mücadele amacıyla vergilerin artırılması için, vergi artışı nedeniyle tüketimin azalması gerekmektedir. Oysa gelir üzerinden alınan vergiler kısmen ya da tamamen tasarruflardan da ödenebilmektedir. Bu da gelir vergisinin etkinliğini azaltmaktadır. Gider vergileri ise doğrudan mal ve hizmetlerin fiyatlarını artırdıkları için tüketimi kısmada daha etkili olabilmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Eğer %2-3 gibi makul bir enflasyon oranı tutturulabilirse yatırımların ve dolayısıyla istihdamın artacağını savunan görüşler vardır. Gerçekleşen enflasyon oranının beklenen enflasyon oranın üzerine çıktığı dönemlerde, borcun reel değeri aşınacaktır. Bu da borçlu lehine alacaklı aleyhine bir durum yaratacaktır, borç verenlere zarar verecektir. Enflasyon fiyatlama sistemini bozacak, bazı kesimlerin satın alma gücünü azaltacak, gelir dağılımını bozacak, hâkim olan belirsizlik duygusu ise, insanların birbirine güvensizliğini ve sosyal huzursuzlukları artıracaktır, azaltmayacaktır.

Yanıt Açıklaması: Maliyet enflasyonu: Üretim maliyetlerinin artması sonucu olarak fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artıştır. Maliyet enflasyonu ise bir ekonomide üretim maliyetlerinin artması sonucunda fiyatların artması durumudur. Örneğin, enerji maliyetlerindeki bir artış üretim maliyetlerini artıracağı için fiyatların da artmasına neden olabilecektir. Ancak talep enflasyonu ile maliyet enflasyonu arasındaki ayırım gerçek hayatta bu kadar kesin değildir. Herhangi bir şekilde üretim maliyetleri arttığında bunun fiyatlar genel düzeyinde sürekli artışlara neden olabilmesi için toplam talebin de yeteri kadar güçlü olması gerekmektedir. Aksi durumda maliyet artışları fiyatlarda bir kerelik ayarlama yapılmasıyla sonuçlanacaktır.

Yanıt Açıklaması: Enflasyon Vergisi: Devletin para basması sonucunda kişilerin elinde tuttukları paranın değerinin azalması sonucunda, kişilerin reel balanslarını (ellerinde tuttukları paranın gerçek değerini) korumak için tüketimlerini azaltmalarıdır. Devlet açısından da enflasyonun etkileri olmaktadır. Eğer devlet para basmak yoluyla harcamalarını finanse ederse tıpkı vergi almak gibi kendisine kaynak yaratmış olur. Enflasyon vergisi olarak tanımlanan bu durum gerçekten de para tutanların üzerine konulmuş bir vergi gibidir. Çünkü bu kesimlerin elinde tuttukları paranın satın alma gücü düşerken devletin gelirleri artmış olur.

Yanıt Açıklaması: Çağdaş Keynesyen Yaklaşım John Maynard Keynes’in Genel Kuramı’nı yayımlamasından sonra gerek gelişmiş ve gerekse gelişmekte olan ülkeler müdahaleci devlet anlayışını benimsemiş ve ekonomilerinin istikrara kavuşmalarında, toplam talep yönetimi ile istikrar politikalarını uygulamışlardır.  Keynesyen bakış açısı ile bir yandan stagflasyon sorununu ortaya çıkaran faktörlerin neler olduğu ve oluşan stagflasyon sorununun çözüm arayışlarını, bir yandan da kendilerine yöneltilen eleştirileri açıklamak üzere geliştirdikleri yaklaşımda, stagflasyonun gerekçesini talep yönlü ve arz yönlü şokların ekonomiyi sürekli olarak etkilemesi görüşüne ve ücret ve fiyatların aşağıya doğru esnek olmaması ya da rijit olduğu varsayımına dayandırarak açıklamaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Gider vergilerini düşük gelire sahip kesimler de yüksek gelire sahip kesimler de aynı miktarda ödemektedirler. Bu vergilerin yükünü düşük gelirli kesimler daha ağır bir şekilde hissettikleri için gider vergileri adil olmamakla eleştirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gelirler politikası: Enflasyonu etkileyen fiyat ve ücret artışlarını ortadan kaldırmak ya da sınırlandırmak üzere geliştirilen doğrudan müdahale içeren politikalardır.

Yanıt Açıklaması: Kısa dönem Phillips eğrisi: İşsizlik oranı ile enflasyon oranı arasındaki değişimi gösteren negatif eğimli bir eğridir.

Yanıt Açıklaması: Keynesyenlere göre, monetaristlerin savunduğu gibi para arzını arttırmak suretiyle faiz oranını düşürerek yatırımları ve dolayısıyla gelir düzeyini arttırmak, faiz oranı yatırım yapmayı cazip olmaktan çıkaran belli bir düzeye indikten sonra, mümkün değildir. Likidite tuzağının geçerli olduğu bu faiz oranında, yatırımın faiz esnekliği sıfır (IS eğrisi dik) ve spekülasyon amacıyla para talebinin faiz esnekliği sonsuzdur (LM eğrisi yatay).

Yanıt Açıklaması: Çağdaş Keynesyenler, stagflasyon sorununun oluşumunun mal ve hizmet piyasalarının rekabetçi piyasalara sahip olamamalarından ve fiyat ve ücretlerin aşağı yönlü esnek olmamasından kaynaklandığını ileri sürmektedirler.

Yanıt Açıklaması: İndeksleme: Ücret, maaş gibi nominal değişkenleri belirli bir fiyat indeksi kullanılarak reel değerlerine dönüştürme tekniğidir.

Yanıt Açıklaması: Belirli endüstrilerin kendine özgü koşulları içinde; yapısal nedenlerle yaygın işsizlik, üretim daralması gibi nedenlerle de fiyatlar yükselmiş olabilir. Böyle bir durumda sektörel politikalar uygulanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Monetarist görüşün kurucusu olarak kabul edilen Milton Friedman ve bu okulun oluşumuna da katkı sağlayan Edmund Strother Phelps, birbirlerinden ayrı olarak yaptıkları araştırmalarında enflasyon ile işsizlik oranları arasında istikrarlı olduğu ileri sürülen ilişkinin doğruluğu üzerinde durmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Finansal kırılganlığın sürdürülemez noktaya ulaştığı algısı yaygınlaşınca ülke dışına ani bir sermaye çıkışı olmakta ve ekonomik kriz çıkmaktadır. Anti-enflasyonist maliye politikası, temelde Post Keynesyen değil Keynezyen çerçeveye dayanmaktadır. Finansal kırılganlık, bir finansal sistemin krize ne kadar açık olduğunun ölçüsüdür. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.