Uluslararası Kamu Maliyesi

Yanıt Açıklaması: Model Vergi Anlaşması’nın 11. maddesinin 1. paragrafına göre bir başka ülkeden elde edilen faiz gelirini ikamet devleti vergilendirecektir. Başka bir anlatımla bir uluslararası şirketin yerleşik olduğu devletin dışında yabancı ülkelerdeki kaynaklardan elde ettiği faiz geliri şirketin yerleşik olduğu devlette vergilendirilecektir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme ile gündeme gelen uluslararası vergi sorunları bu kitapta uluslararası çifte vergilendirme, elektronik ticaretin vergilendirilmesi, uluslararası şirketlerin vergilendirilmesi, uluslararası transfer fiyatlandırması ve uluslararası vergi rekabeti başlıkları altında incelenmiştir.

Yanıt Açıklaması: İkametgah-Kaynak çatışmaları: Vergi yükümlüsünün elde ettiği gelir kaynak devlet tarafından vergilendirilirken ikamet devlet tarafından da vergilendirilir.

Yanıt Açıklaması: Uyrukluk ilkesine göre vergilendirme, vergilendirme yetkisini kullanan devletin “kişisel egemenliği” altındaki vatandaşlarının dünya çapındaki gelir ve servetlerinin vergilendirilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Ev sahibi ülkeye sağladıkları yararlar: Ev sahibi ülkede ilave yatırımlarla üretim kapasitesini ve istihdamı arttırırlar, ekonominin büyümesine katkı sağlarlar, Ev sahibi ülkeye yeni teknoloji ve üretim teknikleri getirirler. Yeni teknoloji ve üretim tekniklerinin ev sahibi ülke tarafından öğrenilmesi ve ekonominin diğer alanlarında kullanılması verimlilik artışına neden olur,  Ev sahibi ülkede faaliyette bulunan yerel şirketlerin daha rekabetçi olmalarına neden olurlar. Ev sahibi ülkede yatırım yaptıkları sektöre katkı sağlayan yerli üreticiye yeni iş imkânları yaratırlar, yan sanayinin gelişimine katkı sağlarlar. Ev sahibi ülkede elde edilen kurum kazançları ve yaratılan ilave istihdam üzerinden ödenecek vergilerle vergi hasılatının artmasına katkı yaparlar. Ev sahibi ülkenin döviz rezervlerini arttırarak özellikle kalkınma için gerekli ithalatın yapılmasına katkı yaparlar.

Yanıt Açıklaması: Devletlerin vergi rekabetine ilk tepkileri, genellikle ülke sınırları içerisinde uyguladıkları vergi oranlarında indirime gitmek olmuştur. Bu nedenle 1980’li yıllardan itibaren ABD ve İngiltere başta olmak birçok ülkede gelir vergisi ve kurumlar vergisi oranları önemli ölçüde indirilmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Vergi sistemlerinin uyumsuzluğu ile ilgili çatışmalar: iki devletin vergi sistemlerinde farklı uygulamalara yer verilmesi çifte vergilendirmeye neden olabilir. Örneğin değerleme hükümlerinin, vergilendirilebilir gelir tanımının ya da verginin hesaplanması farklılıkları.

Yanıt Açıklaması: Rekabet, mal ve hizmet piyasalarındaki teşebbüsler arasında özgürce ekonomik kararlar verilebilmesini sağlayan yarış olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası vergi rekabeti ise devletlerin önemli ölçüde vergi oranlarını düşürme ve avantajlar sağlama yoluyla yatırımları ve işletme faaliyetlerini ülkelerine çekmek için birbirleriyle yaptıkları yarıştır.

Yanıt Açıklaması: Vergi arbitrajı, ülkelerin vergi sistemlerindeki farklılıklar sonucunda ortaya çıkan ve vergi yükümlüsü ya da yükümlülerinin bu farklılıklardan faydalanarak hiç vergi ödemedikleri ya da daha az vergi ödedikleri durumdur.

Yanıt Açıklaması: OECD Model Vergi Anlaşması taraf devletlerarasında vergilendirme yetkisi dağılımını yaparak çifte vergilendirmenin önlenmesi, ayrımcı vergilendirmenin engellenmesi ve uluslararası vergi uyuşmazlıklarının çözümlenmesi ile vergi yükümlülerinin vergi kaçırma ve vergiden kaçınma gibi faaliyetlerini önleme olmak üzere üç temel alanda düzenleme yapmaktadır. OECD Modeli Yedi bölümden oluşur.

Yanıt Açıklaması: OECD Model Vergi Anlaşması’nın 5. maddesinin 3. paragrafına göre inşaat şantiyelerinin, yapım ya da kurma projelerinin faaliyetlerinin 12 ayı geçmesi durumunda bu yerler daimî iş yeri sayılacaktır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Devletlerin tek taraflı olarak aldıkları önlemler arasında “ikili gelir vergisi sistemi”, “kontrol edilen yabancı kurum (KEYK)” ve “transfer fiyatlandırma (TF)” gibi  düzenlemeleri uygulamaya başlamaları olmuştur. İkili gelir vergisi sisteminde sermaye kazançları tek oranlı olarak vergilendirilirken emek gelirleri artan oranlı vergi tarifesine tabi olmaktadır. KEYK’de devletler, kendi ülkelerinde ikamet eden ana işletmelerin yurt dışında faaliyette bulunan bağlı işletmelerinin yine yurt dışında elde ettikleri karlarını kendi ülkelerine getirmeye zorlamaktadırlar. TF’de ise devletler, kendi  ülkelerinde faaliyette bulunan bir işletmenin yurt dışında faaliyette bulunan ilgili işletmelerine (ana işletme/bağlı işletme/iştirak) yaptıkları mal ve hizmet satışlarında belirlenen fiyata müdahale ederek kâr transferi yoluyla kendi ülkelerinde  vergilendirilebilir matrahların yurt dışına çıkmasına engel olmaya çalışmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Kâr payı” kavramının kapsamı Model Vergi Anlaşması ’nın 10. maddesinin 3. paragrafında aşağıdaki gibi belirtilmiştir: Hisse senetlerinden elde edilen gelirler; İntifa senetlerinden veya intifa haklarından elde edilen gelirler; Maden paylarından elde edilen gelirler; İntifa senetlerinden veya intifa haklarından elde edilen gelirler Alacak niteliğinde olmayıp kazanca katılmayı sağlayan diğer haklardan elde edilen gelirler; Ülkenin ulusal hukuk sistemine göre hisse senetlerinden elde edilen gelirle aynı muameleyi gören gelirler.

Yanıt Açıklaması: Yabancı ülkelerde bulunan varlıkları bakımından en büyük 10 şirket tablosu incelediğinde ExxonMobile şirketinin 390.728 Milyon dolar ile toplam satış değeri olarak en yüksek değere sahip olduğu görülecektir.

Yanıt Açıklaması: Kaynak ilkesinde ise dış ticarete konu olan mal ve hizmetler tüketim yerine bakılmaksızın üretildikleri ülkede vergilendirilirler. Verginin konusunu ise ülke içindeki tüketim ve yapılan ihracat oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Vergi rekabeti ülkelerin sınırları içinde uyguladıkları vergi oranlarını azaltmak ve/veya istisna ve muafiyetler gibi bir takım vergi avantajları sağlamak yoluyla uygulanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişen sosyal devlet ilkelerinin bir sonucu olarak 1941 yılında dö­nemin iki büyük devletinin başkanları Roosvelt ve Churchill, devletlerinin temel amaçlarını yeniden tanımlama gereğini duymuşlardır. Bu amaçlar, Gelişmiş iş gücü standartlarına ulaşmada ülkeler arasında tam iş birliği, ekonomik kalkınma ve sosyal güvenlik ve Tüm insanların özgürce yaşama ortamı için barış olarak ifade edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Devlet vergilendirme yetkisini kullanırken kaynak, ikamet ya da uyrukluk ölçütüne göre vergilendirme yetkisinin sınırlarını belirleyebilir.

Yanıt Açıklaması: Hollanda vergi cenneti ülkelerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Bazı ülkelerde (Finlandiya, Japonya, Norveç ve Portekiz) ise çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları önceliklidir.