Uluslararası Kamu Maliyesi

Yanıt Açıklaması: Kaynak ilkesine göre devlet, egemenliği altında bulunan ülkesi üzerindeki tüm vergi konularını vergilendirir. Buna göre, ülkede vergiyi doğran olan olay kendi bünyesinde gerçekleşmiş yabancı ve yerli kişiler kaynak ülkesine göre vergi öde­mekle yükümlüdür. Örneğin gelir ve kurumlar vergisinde geliri elde eden yerli ya da yabancı gerçek kişi ya da kurum kaynak ilkesine göre bu ülke tarafından ver­gilendirilir. Aynı şekilde, mal teslimi ve hizmet ifası hâlinde bunları gerçekleştiren­ler işlemin gerçekleştiği ülkede katma değer vergisi ödemekle yükümlüdürler. Em­lak vergisinde de binanın, arsa ya da arazinin yerli ya da yabancı malikleri vergi ödemekle yükümlü olmaları buna örnek gösterilebilir

Yanıt Açıklaması: Aynı vergi konusunun farklı vergi yükümlüleri nezdinde aynı vergilendirme döneminde, aynı ya da benzer vergilerle birden fazla devlet (ya da vergilendirme yetkisine sahip yerel idare) tarafından vergilendirilmesine uluslararası ekonomik çifte vergilendirme denir.

Yanıt Açıklaması: Yatay vergi rekabeti iki durum için söz konusudur. Bunlardan birincisi bir ülke içinde eşit yönetsel yetkiye sahip yerel idareler arasında mobil vergi matrahları için gerçekleşen vergi rekabetidir.Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yatay ve dikey vergi rekabeti kavramları, rekabet içerisinde bulunan vergi idarelerinin birbirleriyle olan ilişkilerine ve konumlarına göre belirlenmektedir. Yatay vergi rekabeti iki durum için söz konusudur. Bunlardan birincisi bir ülke içinde eşit yönetsel yetkiye sahip yerel idareler arasında mobil vergi matrahları için gerçekleşen vergi rekabetidir. İkinci durumda ise yatay vergi rekabeti, farklı devletlerin uluslararası alanda rekabetidir. Her iki rekabet türünde yerel idareler ya da mali egemenliğe sahip bağımsız devletler, eşit konumdadırlar ve aralarında hiyerarşiye dayanan bir ilişki söz konusu değildir. Yatay rekabette, bir devletin vergi oranını artırması, diğer devletin vergi matrahını artırmaktadır. Bir ülke içerisinde yerel idare ile daha üst konumda olan merkezî idare arasında gerçekleşen vergi rekabeti ise dikey vergi rekabetidir. Bu rekabet türüne federe devlet ile federal arasındaki vergi rekabeti örnek olarak  gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal düzeyde alınacak önlemler konusunda uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapılması gerekmektedir. Bu konuda ulusal düzeyde öne çıkan kurumların başında merkez bankaları gelmektedir. Çünkü merkez bankalarının temel hedeflerinden biri ülkede finansal istikrarın sağlanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukuksal çifte vergilendirmeni unsurları aşağıdaki gibi sıralanabilir: • İki ya da daha fazla devlet (ya da vergilendirme yetkisine sahip yerel idare), • Aynı vergi yükümlüsü, • Aynı vergi konusu, • Aynı vergilendirme dönemi, • Aynı ya da benzer vergiler.

Yanıt Açıklaması: Bir şirketin, yönetiminde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olduğu ya da kârına doğrudan veya dolaylı olarak iştirak ettiği kuruma ilişkili şirket/ bağlı şirket denilmektedir. Bu durumdaki şirketlerin her biri diğerinin ilişkili şirketi olarak ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: O dönemde gelişen sosyal devlet ilkelerinin bir sonucu olarak 1941 yılında dönemin iki büyük devletinin başkanları Roosvelt ve Churchill, devletlerinin temel amaçlarını yeniden tanımlama gereğini duymuşlardır. Bu amaçlar; a. Gelişmiş iş gücü standartlarına ulaşmada ülkeler arasında tam iş birliği, b. Ekonomik kalkınma ve sosyal güvenlik, c. Tüm insanların özgürce yaşama ortamı için barış olarak ifade edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: “Kâr payı” kavramının kapsamı Model Vergi Anlaşması’nın 10. maddesinin 3. paragrafında aşağıdaki gibi belirtilmiştir: • Hisse senetlerinden elde edilen gelirler; • İntifa senetlerinden veya intifa haklarından elde edilen gelirler; • Maden paylarından elde edilen gelirler; • Kurucu hisse senetlerinden elde edilen gelirler; • Alacak niteliğinde olmayıp kazanca katılmayı sağlayan diğer haklardan elde edilen gelirler; • Ülkenin ulusal hukuk sistemine göre hisse senetlerinden elde edilen gelirler aynı muameleyi gören gelirler. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanıma göre; Kaynak-Kaynak çatışmaları: iki ya da daha fazla devlet bir vergi yükümlüsünün gelirinin kendi ülkelerinde doğduğunu öne sürerler.

Yanıt Açıklaması: OECD Model Vergi Anlaşması yedi bölümden oluşmaktadır?

Yanıt Açıklaması: Vergi rekabeti eşit büyüklükte ülkeler arasında gerçekleşiyorsa her iki ülke vergi indirimini uygulamak için benzer gerekçelere sahipse ve düşük vergi oranı uyguladıklarında eşit bir refah kaybına uğruyorlarsa simetrik vergi rekabeti söz konusudur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ev sahibi ülkeye sağladıkları yararlar: • Ev sahibi ülkede ilave yatırımlarla üretim kapasitesini ve istihdamı arttırırlar, ekonominin büyümesine katkı sağlarlar, • Ev sahibi ülkeye yeni teknoloji ve üretim teknikleri getirirler. Yeni teknoloji ve üretim tekniklerinin ev sahibi ülke tarafından öğrenilmesi ve ekonominin diğer alanlarında kullanılması verimlilik artışına neden olur, • Ev sahibi ülkede faaliyette bulunan yerel şirketlerin daha rekabetçi olmalarına neden olurlar, • Ev sahibi ülkede yatırım yaptıkları sektöre katkı sağlayan yerli üreticiye yeni iş imkânları yaratırlar, yan sanayinin gelişimine katkı sağlarlar, • Ev sahibi ülkede elde edilen kurum kazançları ve yaratılan ilave istihdam üzerinden ödenecek vergilerle vergi hasılatının artmasına katkı yaparlar, • Ev sahibi ülkenin döviz rezervlerini arttırarak özellikle kalkınma için gerekli ithalatın yapılmasına katkı yaparlar, Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme ile gündeme gelen uluslararası vergi sorunları uluslararası çifte vergilendirme, elektronik ticaretin vergilendirilmesi, uluslararası şirketlerin vergilendirilmesi, uluslararası transfer fiyatlandırması ve uluslararası vergi rekabeti başlıkları altına incelenmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1998 yılında OECD'nin Ottowa’da gerçekleştirilen ve elektronik ticaretin vergilendirilmesinde uluslararası ilkelerin tartışıldığı toplantısında, tüketim vergilerinde vergilendirme yerinin tüketimin gerçekleştiği yer olması gerektiği belirtilmiştir. Bu bağlamda, yatırım sapmalarına neden olan kaynak ilkesi yerine varış yeri ilkesinin uygulanması önerilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Vergilendirme yetkisi çatışmaları aşağıdaki gibidir; kaynak-kaynak çatışmaları, ikametgâh-ikametgâh çatışmaları, ikametgâh-kaynak çatışmaları, gelirin özelliklerinden kaynaklanan çatışmalar, vergi yükümlüsüne ilişkin çatışmaları, vergi sistemlerinin uyumsuzluğu ile ilgili çatışmalar.

Yanıt Açıklaması: bir daimî iş yerinin taşıması gereken özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Bir iş yerinin varlığı, • Bu iş yerinin sabit yer olması, • İşlerin bu sabit yer vasıtasıyla sürdürülmesidir.

Yanıt Açıklaması: II. Dünya Savaşı’ndan hemen sonraki dönemin bir diğer özelliği yüksek gümrük tarifeleri, sıkı sermaye kontrolleri, sınırlı para konvertibilitesi gibi araçların geçerli olduğu koruyucu iktisat politikalarının uygulanmasıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A ülkesinde yerleşik bir kiralama (leasing) şirketinin, B ülkesinde yerleşik bir şirkete otomobil kiralaması ve A ülkesinde uygulanan vergi yasalarının kiralayan şirkete “yasal sahiplik” ilkesini esas alarak otomobilin maliyet bedeli üzerinden hesaplanan  amortismanlarını indirim olanağı sağlarken B ülkesinde uygulanan vergi yasalarının da kiralama konusu otomobil için “ekonomik sahiplik” ilkesini esas alarak indirim olanağı sağlaması olayı vergi arbitrajına örnektir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası kamu malının tanımı dikkate alındığında bu malların temel bazı özellikleri şunlardır: Kamusallık düzeyinin uluslararası olması, faydanın ya da tüketimin uluslararası düzeyde gerçekleşmesi, finansmanın uluslararası düzeyde sağlanması, üretimin ya da hizmetin uluslararası kuruluşlarca sağlanmasıdır.