Uluslararası Kamu Maliyesi

Yanıt Açıklaması: Literatürde uluslararası kamu mallarının finansmanında cari olarak kullanılan kaynaklar genellikle üç ana başlık altında incelenmektedir. Bunlar; kamusal kaynaklar, özel kaynaklar ve ortaklık kaynaklarıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Literatürde uluslararası kamu mallarının finansmanında cari olarak kullanılan kaynaklar genellikle üç ana başlık altında incelenmektedir. Bunlar; kamusal kaynaklar, özel kaynaklar ve ortaklık kaynaklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası veya küresel kamu malları olarak adlandırılan mal ve hizmet alanlarının başlıcalari; uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması, uluslarüstü terörizmle mücadele edilmesi, küresel iletişim ve ulaşım sistemlerinin yaratılması, bulaşıcı hastalıklarla mücadele edilmesi, iklim değişikliği ile ilgili risklerin önlenmesi, mali suçların önlenmesi, insan ticaretinin önlenmesi, uluslararası finansal istikrarın sağlanması, çok taraflı ticaret rejiminin oluşturulma­sı, entelektüel korsanlık, kara para aklama ve uyuşturucu trafiğinin önlenmesi, te­mel insan hakları ve demokrasinin evrenselleşmesinin sağlanması, küresel yoksul­luğu azaltmak, evrensel birincil eğitim ve sağlık hizmetlerine eşit şekilde sunulma­sı, çevreye duyarlı kalkınmanın sağlanması ve sürdürülmesi, devletler arasında ve devletlerle-devlet olmayan aktörler arasında çok taraflı müzakere ortamlarının oluşturulması olarak sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası kamu malları genel olarak çevre, sağlık, bilgi, barışı koruma ve yönetişim olmak üzere sektörel sınıflandırma yapılmaktadır. Biyolojik çeşitliliğin korunması, su kaynaklarının bulunması ve temiz olarak korunması, sellerin önlenmesi, atıkların yönetimi, güneş enerjisi, çevrenin korunması ve tarım reformu çevre sektörü içinde incelenmektedir.

Yanıt Açıklaması: T. A. Sumberg de uluslararası vergilemeye illişkin görüşler ileri sürmüştür. Sumberg, en uygun uluslararası gelir kaynaklarının ülkelerin ödemeler dengesini de kapsaması gerektiğini ifade etmiştir. Bu bağlamda ödemeler dengesi üzerinden alınacak bir verginin; mal ticareti, hizmet satışı (gemicilik, turizm ve diğerleri), yatırım kazançları gibi kalemlerden oluşması gerektiği ileri sürülmüştür. Sumberg, uluslararası düzenin varlığına bağlı olarak yapılan işlemlerin de vergilendirilebileceğini ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: 2006 yılında konusu yolcu bileti olan bir havacılık vergisi Brezilya, Fran­sa, Lüksemburg, Norveç ve Şili'nin aralarında olduğu 12 ülke tarafından ortak bir biçimde yürürlüğe konulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme, ilgili ülkelerin tek başına uygulayacağı politikaları yetersiz kılmakta diğer ülkelerle iş birliğini gerektirmektedir. Küreselleşme sürecinde uluslararası kamu mallarının ortaya çıkmasında bazı faktörlerin önemli rolü vardır. Bu faktörler arasında şunlar bulunmaktadır: Ülkelerin dışa açıklık derecesi, uluslararası finansal piyasaların durgunluk riskleri, iklim değişikliği riski, küresel gelir dağılımı eşitsizliğinden kaynaklanan riskler, çok uluslu şirketlerin ve küresel sermayenin yayılma gücü.

Yanıt Açıklaması: O¨zel C¸ekme Hakları:SDR, IMF’nin üye ülkelerin mevcut resmi rezervlerine katkıda bulunmak amacıyla 1969 yılında oluşturduğu uluslararası bir rezerv varlığıdır. O¨zel C¸ekme Hakları üye ülkelere IMF kotalarıyla orantılı olarak tahsis edilir. SDR aynı zamanda IMF’ninve diğer bazı uluslararası kuruluşların hesap birimi olarak kullanılmaktadır. SDR’nin değeri, başlıca uluslararası para birimlerinden oluşan bir sepet esas alınarak belirlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Otomatik stabilizatör: Hüku^metlerin kullanabilecekleri temel maliye politikası araçlarının otomatik olarak işleyenlerine verilen addır.

Yanıt Açıklaması: UNEP, kurulduğu günden bugüne kadar çok sayıda çok taraflı çevre sözleşme­sinin gelişiminde kilit rol oynamıştır. UNEP'e yeni sorumluluklar getiren bu sözleş­meler arasında Nesli Tehlike Altındaki Bitki ve Hayvan Türlerinin Uluslararası Ti­caretine ilişkin CITES Sözleşmesi (1973), Vahşi Hayvanların Göçmen Türlerinin Korunmasına ilişkin Bonn Sözleşmesi (1979), Ozon Tabakasının Korunmasına iliş­kin Viyana Sözleşmesi (1985), Ozon Tabakasını İncelten Maddelere ilişkin Montre­al Protokolü (1987), Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşmımmın ve Bertarafının Kon­trolüne ilişkin Basel Sözleşmesi (1989), Biyoçeşitlilik Sözleşmesi (1992), Belirli Tehlikeli Kimyasalların ve Pestisitlerin Uluslararası Ticaretinde Ön Bildirime ilişkin Rotterdam Sözleşmesi (1998), Biyogüvenlik Kartagena Protokolü (2000), Kalıcı Or­ganik Kirleticilere İlişkin Stokholm Sözleşmesi (2001) yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası kamu mallarının finansmanında kullanılan özel kaynaklar kâr amacı gütmeyen kuruluşlardan (vakıflar, hükümet dışı kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ve akademik kurumlar), kâr amaçlı işletmelerden (ulusal ve çok uluslu işletmeler) ve bireylerden sağlanan kaynaklar olmak üzere üç çeşittir.

Yanıt Açıklaması: O¨zel C¸ekme Hakları:SDR, IMF’nin üye ülkelerin mevcut resmi rezervlerine katkıda bulunmak amacıyla 1969 yılında oluşturduğu uluslararası bir rezerv varlığıdır. O¨zel C¸ekme Hakları üye ülkelere IMF kotalarıyla orantılı olarak tahsis edilir. SDR aynı zamanda IMF’ninve diğer bazı uluslararası kuruluşların hesap birimi olarak kullanılmaktadır. SDR’nin değeri, başlıca uluslararası para birimlerinden oluşan bir sepet esas alınarak belirlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler (BM) ve NATO öne çıkan iki uluslararası kuruluştur. BM'nin uluslararası düzeyde sunulan barışı koruma hizmetlerinin merkezinde yer aldığı açıkça görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Erdemli mallar özünde kişisel mal niteliklerini taşımasına rağmen finansmanı ve üretimi kamu tarafından yerine getirilmektedir. Erdemli malların kamusal kaynak­larla üretilerek nispeten düşük bedel ile tüketicilere arzında sosyal refahı artıraca­ğı düşüncesi belirleyici olmaktadır. Bir ülkede hangi malların erdemli mal statü­sünde sağlanacağına o ülkedeki politikacılar karar verir. Erdemli malların üretimi­nin piyasaya terk edilmeleri hâlinde yeterince tüketilmeyecekleri endişesi ile kamu bütçelerinden finanse edilmektedirler. Erdemli mal ve hizmetlere örnek olarak ka­mu konutları, sosyal tesisler, okul ders kitapları, toplu konut hizmeti, sanayi site­lerinin kurulması, esnaf ve çiftçi kredileri, öğrenci yurtları gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası anlaşmalarla kurulmuş olan ve faaliyetlerinin önemli bir kısmı uluslararası kamu malı üretimine yönelik olan uluslararası örgütlerin sahip oldukları kaynaklar ise uluslararası kamusal kaynaklar olarak adlandırılmaktadır. Bu bağlamda en büyük uluslararası örgüt olan Birleşmiş Milletler ile Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği gibi Birleşmiş Milletler’e bağlı örgütlerin, programların ve fonların sahip olduğu kaynaklar uluslararası kamusal kaynakların örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Dünya ekonomisi­nin istikrar içinde büyümenin sağlanması ve ticaretin artırılması için tüm ülkelerin uluslararası işbirliğine katılmasını sağlayacak bir çaba ve anlayış içinde olmaları gerekmektedirler. Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi kuruluşlar sağla­dıkları finansal desteklerle finansal krizlerin önlenmesi konusunda özel bazı finansman mekanizmalarına sahiptir. IMF finansal zorluklar yaşayan ülkelere finansal yardımlar ve Özel Çekme Hakları yoluyla destek kay­nak sağlamaktadır

Yanıt Açıklaması: BM oluşumundan bu yana, küresel alanda pek çok konunun gündeme getirilmesinde ve küresel standartların oluşturulmasında önemli rol oynamıştır. BM’nin gerçekleştirdiği faaliyetlerin küresel düzeyde olmasının anlamı, yaptığı faaliyetleri 193 üye ülke adına yapan bir organizasyon olmasından kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası anlaşmalarla kurulmuş olan ve faaliyetlerinin önemli bir kısmı uluslararası kamu malı üretimine yönelik olan uluslararası örgütlerin sahip oldukları kaynaklar ise uluslararası kamusal kaynaklar olarak adlandırılmaktadır. Bu bağlamda en büyük uluslararası örgüt olan Birleşmiş Milletler ile Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği gibi Birleşmiş Milletler’e bağlı örgütlerin, programların ve fonların sahip olduğu kaynaklar uluslararası kamusal kaynakların örnekleridir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Normal düzeyde sayılabilecek bir kırılganlığın dışında piyasalar riski hesap edemezlerse ve kırılganlık yüksek düzeylerde oluşarak finansal bir krize neden olursa bu sorun başka ülke ya da bölgeleri de etkileyecektir.

Yanıt Açıklaması: Tam kamu malı ya da salt sosyal mal, bir toplumda­ki tüm tüketicilerin birlikte, eşit ve tamamını tükettikleri, fiyatlandırılamayan, bölünemeyen ve dolayısıyla pazarlanamayan mallar olarak tanımlanmaktadır. .