Vergi Teorisi

Yanıt Açıklaması: Gelir gruplarının bütçesi içinde önemli yeri olan mal gruplarına farklı tüketim vergisi oranları uygulamak, tüketim vergilemesinde gelir dağılımı bozukluklarını düzeltmek için kullanılacak yöntemlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Toplumların hayatında yaşanan, ülke ekonomisini sarsan ve olağanüstü harcamalara yol açan ciddi olaylar (savaş ve depremler gibi) karşısında uygulanan servet vergileri olağanüstü servet vergileri olarak adlandırılır. Bu vergilerin uygulaması oldukça istisnaidir ve genellikle bir defaya mahsus alınırlar. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de uygulanmış olan ‘Varlık Vergisi’ olağanüstü servet vergilerine örnektir.

Yanıt Açıklaması: Tek vergi yaklaşımının öncülerinden olan kişi D. Ricardo'dur.

Yanıt Açıklaması: Servet vergilerinin ekonomik kararlar üzerindeki etkisinin gelir ve tüketim vergilerine kıyasla zayıf olacağı beklenebilir.  servet vergileri ile günümüzde veya gelecekte değil geçmişte elde edilen varlıklar vergilendirilir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir vergi tanımında mutlaka bulunması geren temel unsurları şu şekilde özetlemek mümkündür: Vergi kamu otoriteleri tarafından alınır, Vergi gönüllü değil kanuni bir zorunluluktur, Vergide özel bir karşılık bulunmamaktadır, Vergi parasal bir yükümlülüktür. Cevabımız B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Vergi yükü hesaplanırken  ödenen vergi gelire oranlanarak bulunur.

Yanıt Açıklaması: Elde edilen farklı gelir türleri arasında farklı vergi tarifelerinin ve usullerinin uygulanmasına “Ayrı sınıflı gelir vergisi” denir. Bu yöntem gelirlerin toplanmasını gerektirmez. Bu anlamda farklı gelir türlerinin vergilendirilmesi açısından standart bir usulden söz etmek mümkün değildir. Uygulamada ticari kazanç, kâr payları, ücretler gibi farklı gelir türlerine göre belirlenmiş sınıflar için farklı vergileme rejimlerinin belirlenmesi söz konusu olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Maktu vergi gelire bağlı olmayan vergidir. Maktu vergi çarpanı aşağıdaki formülle hesaplanır: Maktu Vergi Çarpanı =-c/(1-c) çarpan katsayısı marjinal tüketim eğilimine (c) ye bağlıdır. Bu katsayı büyüdükçe çarpan büyür. Marjinal tüketim eğiliminin (c) 0,70 olduğunu varsayarak verginin 300 artırılmasının toplam talepte yaratacağı nihai etki; Toplam Talepteki Değişme =-(0.70/(1-0.70))×300=-700 TL dir.

Yanıt Açıklaması: Birey, sektör, toplum, bölge gibi ekonomik birimlerin ödedikleri verginin gelirlerine oranına vergi yükü denir.

Yanıt Açıklaması: İktisaden götürü vergi dışında tüm vergiler bireylerin kararları üzerinde etkiye sahiptir ve bu nedenle az ya da çok etkinlik kaybı yaratırlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Servet vergilerinin sermaye birikimini yani yatırımları azaltma ve çalışma isteğini azaltma etkisi vardır.

Yanıt Açıklaması: Tam rekabet çok sayıda satıcının, monopol ise tek satıcının yer aldığı piyasadır.

Yanıt Açıklaması: Veraset vergisinde mirasın tutarı arttıkça ve varisin murise olan akrabalık derecesi azaldıkça vergi oranının azalmasına, iki yönlü artan oranlı tarife denir.

Yanıt Açıklaması: Kapsamlı gelirin hesaplanmasında karşılaşılan problemler ve daha basit olması nedeniyle gelir vergisi uygulamalarında kapsamlı gelir tanımı yerine “Akım gelir” tanımı tercih edilmektedir. Bir malın üretilmesinde emek, arazi, sermaye ve girişim olmak üzere dört faktörden söz etmek ve sırasıyla bu faktörlerin üretim sürecinde yaratılan katma değerden ücret, kira, faiz ve kâr adı altında gelir elde ettiklerini söylemek mümkündür. Dolayısıyla akım gelir, tanımsal olarak sadece bu faktör gelirlerinin toplamından oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de ise gelirin vergilendirilmesine yönelik ilk uygulama, 1926 yılında yürürlüğe konulan Kazanç Vergisi’dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde motorlu taşıtlar vergisi en fazla hasılatı olan servet vergisidir. Diğer önemli servet vergileri veraset ve intikal vergisi ile emlak vergisidir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Çifte vergilemeyle daha fazla vergi getirisi sağlaması kurumlar vergisinin uygulanma gerekçelerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir dönem esasına bağlı olmaksızın, tüketimin gerçekleştiği aşamada verginin doğduğu ve vergilemenin gerçekleştiği tüketim vergisi türü dolaylı tüketim vergileridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Marjinal tüketim eğilimi 0,70 ve vergi oranı 0,15 ise 300 TL kamu harcamalarındaki artışın toplam talep üzerindeki nihai etkisi yaklaşık ne olarak; Vergi Gelire Bağlı ise Kamu Harcaması Çarpanı=1/(1-c+ct) ise Toplam Talepteki Değişme =1/((1-0.70)+(0.70x0.15) )×300=2.47 x300=741 TL dir.

Yanıt Açıklaması: Vergi idaresinin bina ihtiyacı (yapım, kiralama vs.) için yaptığı harcamalar, başta personel giderleri olmak üzere cari giderler, uyuşmazlık hâlinde yargısal süreçte katlandığı giderler gibi yasaların yüklediği işlerin tamamını yürütürken katlandığı harcamalar vergilemenin açık maliyetini oluşturur.