Vergi Teorisi

Yanıt Açıklaması: I. Fiili gelir dağılımını gösterir. II. Fiili dağılımı gösteren Lorenz eğrisi eşitsizlik arttıkça bir yay çizerek mutlak eşitlik doğrusundan uzaklaşır. III. Gelir dağılımında adaletin ne kadar sağlandığını görsel olarak ortaya koyar. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Lorenz eğrisi, fiili gelir dağılımını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Lorenz eğrisi, gelirin kişiler arasında fiili dağılımını gösterir. Birikimli gelir gruplarının gelirin birikimli yüzdelerinin ne kadarını aldığını gösteren eğri gelir dağılımında adaletin ne kadar sağlandığını görsel olarak ortaya koyar.

Yanıt Açıklaması: Katma değer vergisi dışındakilerde tepki yüksektir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkenin en az geçim seviyesinin üstünde kalan GSYH’sine o ülkenin vergi kapasitesi denir. Vergi gayreti oranı ise toplanan verginin vergi kapasitesine oranıdır. Cevabımız B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: ÖTV enflasyonu düşüremez.

Yanıt Açıklaması: Düz oranlı vergi tarifesi uygulamasında matrahtan bir indirim yapılması öngörüldüğünde ortaya çıkan fiili durum gizli artan oranlılık olarak adlandırılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Parlamentonun onayı olmadan vergi alınamayacağı ilk kez Magna Carta'dır.

Yanıt Açıklaması: Gini katsayısı sıfır ile bir arasında bir değer alır. Gini katsayısı sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında adalet artar, bire yaklaştıkça gelir dağılımında adalet azalır.

Yanıt Açıklaması: Farklı gruplar arasındaki yarışma, vergi rekabetidir. Vergi ödemeye istekli olmamak, vergiden kaçınmadır.

Yanıt Açıklaması: Aynı ekonomik koşullara sahip kişilerin vergisel açıdan aynı muameleye tabi tutulmalarını ifade eden kavram; yatay adalettir. Cevabımız A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Beklenen fayda modeli, denetim oranını ceza olasılığı dışında, vergi kaçırmayı kontrol etmede kullanılan araçlardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Düzenleyici vergiler; kullanımı topluma, büyük maliyetler yükleyen malların tüketimini kısmak ve/veya vergiye rağmen kullanmaya devam edenleri cezalandırmak için uygulanan vergilerdir. Doğru cevap c seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1925 yılında yürürlükten kaldırılan Aşar, 1943-1945 yılları arasında uygulanan Toprak Mahsulleri Vergisi ve 1951 yılında kaldırılan Yol Vergisi buna birer örnektir.

Yanıt Açıklaması: Vergilemede dikey adalet, farklı ekonomik koşullara sahip kişilerin vergileme açısından farklı muameleye tabi tutulmalarını ifade etmektedir. Burada amaç kamu gelirini artırmanın yanında, gelir ve servetin dağılımındaki farklılıkları azaltmak suretiyle sosyal adaleti sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Dolaysız vergilerin dolaylı vergilere göre üstün tarafları; adil olması,  kesin olması, kazandıkça ödeme esasına uygun olması, verginin bir başkasına yansıtılması güç olduğu için mükelleflere eşit davranıldığı varsayılır, esneklik özelliği ile de maliye politikasıyla oranlar ve indirimler ayarlanmak suretiyle harcanabilir gelir artırılabilir ya da azaltılabilir. Seçimlik yapı, dolaylı vergilerin özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: Eşit orantılı fedakârlık; toplumdan daha fazla fayda elde ettikleri gerekçesiyle yüksek gelirlilerin, düşük gelirlilere göre daha fazla vergi ödemelerini (fedakârlıkta bulunmaların) ifade etmektedir. Bu durumda yukarıdaki örneğimizde yer alan 100.000 lira ve 50.000 lira gelir elde eden iki kişiden birincisi ikincisinden iki kat daha fazla gelire sahip olduğu için, iki kat fazla vergi ödemesi (fedakârlığa katlanması) gerekecektir. Yani B kişisinin ödemesi gereken vergi tutarı 10.000 TL'dir. Cevabımız D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devlet müdahalesi olmadığı varsayımı altında piyasa işleyişi sonucunda ortaya çıkan gelir dağılımına “Birincil gelir dağılımı” veya “piyasa dağılım” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Vergi kaçırmak, mükellefin vergi yükünü yasa dışı yollarla azaltmasıyken (örneğin gelirini düşük beyan etmek), vergiden kaçınma mükellefin vergi yükünü yasal yollarla düşürmesidir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Takdir, beyan, emanet, tevkifat usullerinin hepsi on dokuzuncu yüzyıldan sonradır