Kamu Ekonomisi 2

Yanıt Açıklaması: Demokrasinin önündeki en önemli engeli sınırsız demokrasi ve bunun sonucu olarak siyasal gücün kötüye kullanımı olarak gören iki önemli düşünür; F. A. Von Hayek ve James M. Buchanan’dır.

Yanıt Açıklaması: Aşağıda başlıca oylama kuralları şunlardır; Oy Birliği Kuralı Oy Çokluğu (Çoğunluk) Kuralı Puanlı Oylama Kuralı Nokta Oylaması Kuralı Oy Ticareti (Logrolling)

Yanıt Açıklaması: Yunanca kökenli bir kelime olan oligarşi, politik gücün toplumun küçük bir grubunun elinde olduğu yönetim şeklini ifade etmektedir. Ünlü düşünür Aristo tarafından yapılan klasik tanım ise genellikle zenginlerin, kendi çıkarları için bir azınlık yönetimine sahip olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: 1. Bilginin ustan geldi.ini ileri süren bütün öğretiler usçuluk (rasyonalizm), 2. Bilginin duyumlarla geldi.ini ileri süren bütün öğretiler duyumculuk (sansüalizm), 3. Bilginin doğuştan geldiğini, doğduğu anda bütün bilgilerin insanda mevcut bulunduğunu ileri süren bütün öğretiler doğuştancılık (ineizmnativizm), 4. Bilginin sezgilerle elde edildiğini ileri süren bütün öğretiler sezgicilik (entüvizyonizm-mistisizm) adı altında toplanır.

Yanıt Açıklaması: Demokratik bir yönetim altında tutarlı toplumsal tercihlere nasıl ulaşılabileceğinin koşullarının ilki, söz konusu toplumda diktatörlük yönetiminin olmamasıdır. İkinci koşul, bireysel tercihlerin sıralaması ne şekilde olursa olsun, geçerli olan karar alma kuralı bir sonuç üretebilmelidir. Yani geçerli olan karar alma kuralı ile karar almak mümkün olabilmelidir. Üçüncü koşul, tüm olası sonuçları sıralamak mümkün olabilmelidir. Yani bireysel tercihlerin tüm olası sıralamalarına izin verilmeli, bireysel sıralamalar üzerinde bir kısıtlama olmamalıdır. Dördüncüsü, karar alma kuralı bireylerin tercihlerine cevap verebilmelidir. Örneğin; eğer her birey A’yı B’ye tercih ederse, toplumsal sıralama da A’yı B’ye tercih etmelidir. Beşinci koşul, toplumda eğer A B’ye, B de C’ye tercih edilirse, A da C’ye tercih edilmelidir. Bu duruma tercihlerin “geçişli olması özelliği” denir. Altıncı koşul, toplumun A ve B sıralaması, sadece bireylerin A ve B sıralamasına bağlıdır. Yani bir alternatif oylamadan çıkarılırsa veya oylamaya dâhil edilirse ve bu durumda kalan alternatiflerin bireysel sıralamasında bir değişiklik olmuyorsa, toplumsal tercih sıralamasında da bir değişiklik olmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ülkede cereyan eden tüm ekonomik, siyasi ve sosyal olaylar, tarih, egemenlik kavramı ve kullanım şekilleri, bireysel (ekonomik ve siyasal) hak ve özgürlükler, devletin (ekonomik ve siyasal) hak ve yetkileri politik kurumlar, hükûmetin amaçları, siyasal sistemin işleyişi, ekonominin temel kavramları, prensipleri, ekonomi politikaları ve sonuçları, diğer ülkelerle olan ekonomik ilişkiler, sivil toplumun önemi vb. Kısacası tam enformasyon için bilgi sahibi olunması gereken alanlar ekonomiden siyasete, siyasetten tarihe kadar çok geniş bir alanı kapsamaktadır. Söz konusu alanlar uzmanlık gerektirirken toplumdaki herkesin tüm bu konularda ayrı ayrı uzman olması beklenemez.

Yanıt Açıklaması: Milletvekillerini halk değil gerçekte siyasal parti lideri seçmektedir. Parti genel başkanları ya da parti genel merkezleri, aday milletvekillerini keyfice belirlemekte ve sıralamayı da kendilerine göre yapmaktadır. Delege yoluyla seçim yapıldığında da bu kez “lider sultası” yerine “delege egemenliği” söz konusu olmaktadır. Michels’in teoride “Oligarşinin Tunç Yasası” olarak adlandırdığı bu durum, günümüz demokrasilerinde yaygın olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bahsi geçen kavram seçmen bilgisizliğini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Arrow’un bu görüşleri literatürde “Arrow Paradoksu” ya da “İmkânsızlık Teoremi” olarak adlandırılmaktadır. Bu teori, demokrasiye şüpheyle bakılmasına neden olmuş ve Kamu Tercihi teorisinin ortaya çıkışında kilit rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması: Tikel bilgili oyunlarda oyuncular, oyunun kurallarını ve kendi kişisel tercihlerini bilir fakat diğer oyuncuların netice fonksiyonlarını bilmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Enformasyon akışında ortaya çıkan dengesizlikler de piyasa başarısızlığına neden olabilir. Bu durum “Asimetrik enformasyon” olarak bilinir.

Yanıt Açıklaması: Dahl, ideal demokrasi için beş ölçüt belirlemiştir. Bunlar, etkili katılım, oy kullanma eşitliği, aydınlanmış anlama, gündemin denetlenmesi ve halkın kapsamıdır. Dahl, demokratik sürecin bu ölçütlerin hiçbir zaman tam anlamıyla yerine getirilmediğini ancak bu ölçütlere ne ölçüde yaklaşırlarsa o siyasal sistemin “demokrasi” olarak adlandırılabileceğini savunmuştur. Dolayısıyla Dahl’a göre bu ölçütlere tatminkâr düzeyde ulaşabilen ülke sistemlerine poliarşi adı verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bahsedilen kavram oy ticaretidir.

Yanıt Açıklaması: Bilginin duyumlarla lede edilebileceğini ileri süren öğreti olan duyumculuk, bilginin akıldan geldiğini savunan usçuluk ve doğuştan beri insanda bulunduğunu savunan doğuştancılık öğretilerine karşı bir öğretidir. Antik Yunan düşüncesinde Protagoras, Demokritos gibi düşünürler duyumculuğu savunmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Lobicilik, sabotaj ve doğrudan hareket ve lokavt çıkar gruplarının siyasal süreci etkileme yöntemlerindendir. Sosyal statü ise çıkar gruplarının etkileme gücünü belirleyen faktörlerdendir.

Yanıt Açıklaması: “Diğer oyuncular çekilirse işbirliğine it, diğer oyuncular işbirliğine giderse çekil”korkak tavuk oyunları için geçerli bir kuraldır.

Yanıt Açıklaması: Siyasal süreçte rasyonel seçmenlerin bilgisizliği, ilgisizliği, depolitizasyon, seçmenlerin miyopluğu, seçmenlerin unutkanlığı, bürokrasinin bilgi hakimiyeti ve gizlilik, siyasal arz ve siyasal talep yönlerinden ortaya çıkan taraşı, yanlış ve aşırı enformasyon sorunları, asimetrik enformasyon sorunu ve mali aldanma sorunu, bireysel tercihlerden tutarlı toplumsal tercihlere ulaşılmasını önlemekte ve demokrasinin başarısızlığına neden olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Temsili demokrasinin en büyük açmazı demokrasiyi ifade eden halk egemenliği kavramının yanlış yorumlanmasıdır. Temsili demokraside halk egemenliği belirli bir çoğunluk tarafından temsil edilir. Oy birliği ile karar almanın gelişmiş toplumlardaki imkansızlığı nedeniyle bunun yerine kullanılan oy çokluğu kuralı, halk egemenliğinin çoğunluğun iradesi olarak siyasal sürece yansımasını demokrasi için yeterli kabul eder.

Yanıt Açıklaması: Halk Teşebbüsü: Kamusal tercihleri belirlemenin bir diğer yolu da halkın, temsilcileri vasıtasıyla değil, bizzat kanun teklifinde bulunmasıdır. Buna “halk teşebbüsü” denilmektedir. Halk kanun teklifinde bulunmakla kamusal kararlara ilişkin tercihlerini açıklamış olur. Halk teşebbüsü kurumu halen ABD ve İsviçre gibi birçok ülkede uygulanmaktadır. Yarı doğrudan demokrasiyi temsilî demokrasiden ayıran önemli farklardan biri, temsili demokrasilerde sadece hükümet ve milletvekilleri tarafından kanun teklifi verilebilirken, yarı doğrudan demokrasilerde halkın direkt kanun teklifinde bulunabilmesidir. Halk teşebbüsünde parlamento tarafından benimsenmese bile, halkın verdiği kanun teklifi yasalaşabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Anthony Downs’un özel olarak incelediği konu, politik alanda eksik enformasyonun sorununun ne tür etkilere yol açtığıdır. Bu konudaki düşüncelerini “Demokraside Politik Faaliyetin Ekonomik Teorisi” adlı çalışmasında ortaya koymuştur.