Kamu Ekonomisi 1

Yanıt Açıklaması: Doğru cveap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik ve mali faktörler şunlardır; Tam kamusal mal ve hizmetlere olan ihtiyaç(İç ve Dış Güvenlik,Adalet, Diplomasi Hizmetleri Yarı kamusal mal ve hizmetlere olan ihtiyaç (Eğitim, Sağlık hizmetleri) Ölçek Ekonomilerinin söz konusu olduğu hizmetler (Enerji, ulaştırma, haberleşme) Depresyon ve ekonomik kriz (konjonktürel dalgalanmalar) Mali Aldanma Enflasyonist baskılar Az gelişmiş ülkelerde devletin ekonomik büyüme ve kalkınmadaki rolü Tam istihdamın sağlanması Kaynakların etkin kullanımı ve yeniden dağılım politikaları Keynezyen görüşlerin kamu politikalarına hakim olması

Yanıt Açıklaması: İlk kez Cambridge Okulu’nun kurucusu Alfred Marshall tarafından ortaya atılan dışsal ekonomiler, bir iktisadi birimin üretim ve/veya tüketim faaliyeti neticesinde başka bir iktisadi birimin fayda ve/veya maliyet fonksiyonlarında etkilerde bulunması olarak tanımlanabilir (Aktan & Tosuner, 1986: 142).

Yanıt Açıklaması: Kamu ve özel organizasyonlarda performans karşılaştırmasına ilişkin başlıca teorik yaklaşımları üç ana başlık altında toplayabiliriz. Bunlar sırasıyla: Mülkiyet Hakları Yaklaşımı, X Etkinlik/Etkinsizlik Yaklaşımı, Kamu Tercihi Yaklaşımıdır.

Yanıt Açıklaması: Kamu Adına Girişimcilik,  Mısır’da firavunların yağhaneleri, Roma İmparatorlarının tersaneleri, Fransa krallarının halı ve çini işletmeleri, Osmanlı padişahlarının dokuma ve halı fabrikaları kamu adına girişimciliğinin değişik örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Bazen firmanın üretim ölçeğinin arttırılması, bir noktadan sonra ortalama maliyetlerin tekrar artması sonucunu doğurmaktadır. Bunun nedeni içsel eksi ekonomilerdir. Örneğin, firmanın belirli bir ölçeğin üzerine çıkması halinde, yönetici kadrosunun etkinliği azalabilir, ayrıca kırtasiyecilik de artabilir. Bunlar aşırı büyümenin yarattığı olumsuz sonuçlardır. Bu durumda ise “ölçeğe göre azalan getiri” söz konusu olacaktır

Yanıt Açıklaması: Organizasyonel performansı belirleyen başlıca üç temel faktör bulunmaktadır. Bunlar: Mülkiyet yapısı, Yönetim yapısı, Piyasa yapısıdır.

Yanıt Açıklaması: Vergi arttırımları değil vergi indirimleri etkilidir.

Yanıt Açıklaması: Dış Ticaret Politikası; kamu ekonomisinin amaçlarından birisi ödemeler bilançosunda denkliğin sağlanmasıdır. Ödemeler bilançosunda meydana gelebilecek açığı kapatmak ve ödeme güçlüklerini gidermek için alınan önlemlerin ve yapılan müdahalelerin bütününe Dış ticaret politikası veya uluslararası iktisat politikası adı verilmektedir. Dış ticaret politikasının başlıca araçları ; • tarifeler • miktar kısıtlamaları • kambiyo rejimi ve kambiyo denetimi • anlaşmalı ticaret • ihracatın teşviki vb. gibi sıralanabilir. Dolayısıyla Doğru Cevap B seçeneği olur.

Yanıt Açıklaması: Siyasal güç çoğunluğu oylarına dayalı iktidarın elindedir. Bu nedenle siyasal süreçte direktör, ortanca seçmen gruplarıdır diyen direktör hipotezini savunan iktisatçı G.Stigler'dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Esas itibariyle gölge fiyatlara, piyasanın tam rekabet şartlarına sahip olmadığı veya kaynakların tam kullanımının sağlanamadığı ya da malların fiyatlarının (ücretlerin, faiz oranlarının, döviz kurunun vb) serbest olarak değil de, devlet müdahalesi altında oluştuğu durumlarda başvurulur. Bunun gibi, açık ve gizli işsizlik hali, dışsal ekonomilerin ortaya çıkması gibi nedenler de gölge fiyatlara olan ihtiyacı arttırmıştır.

Yanıt Açıklaması: F-M analizi özellikle 1930’lu yıllardan itibaren önem kazanmıştır. F-M analizi ilk olarak ABD’de sulama alanında 1936 tarihli “Taşkın Önleme Yasası” ile uygulanmıştır. Ancak Yasa, analizde fayda ve maliyetlerin değerlendirilmesine önemli yenilik getirememiştir. Bundan sonra 1937 yılında Oregon eyaletinde karayolu projesinde F-M analizi uygulanmıştır. Fayda-maliyet analizi gerçek anlamda ancak 1950’li yıllardan sonra uygulama imkanı bulmuştur. Bu yıldan itibaren ABD dışında bazı ülkelerde de F-M analizi konusunda yoğun çalışmalar sürdürülmüştür. İngiltere’de ilk önemli uygulama 1969 yılında Londra-Birmingham karayolu çalışmasında (M1 karayolu) yapılmıştır. Daha sonra 1963 yılında Londra metrosuna Victory hattının eklenmesi çalışmasında F-M analizi uygulanmıştır. İngiltere’den sonra F-M analizi Fransa ve Sovyetler Birliği’nde uygulanmaya başlanmıştır. Ülkemizde ise Fayda-Maliyet analizi konusunda ilk ciddi çalışma planlı dönemle (1960) başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Dışsal ekonomiler kavramı iktisat tarihinde ilk kez Cambridge okulunun kurucusu olarak kabul edilen ünlü İngiliz iktisatçı Alfred Marshall (1842-1924) tarafından ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tam rekabet piyasasının özellikleri; Piyasaya giriş ve çıkış serbest olması serbestlik özelliğidir. Piyasada alıcı ve satıcılar kendi aralarında fiyatları ve üretim miktarını etkileyemeyecek kadar sayıca çok olması atomisite özelliğidir (I. öncül Doğru olur) . Piyasaya arz edilen mal ve hizmet türleri homojen, yani birbirine benzer olmalıdır. Böylece, piyasada bir firmanın mallarının diğerlerine tercih edilmesi imkânı ortadan kalkmaktadır. Buna homojenite özelliği denilmektedir. Üretim faktörlerinin ekonominin bütün alanlarına kolayca akışı mümkün olmalıdır. Bu şart ise akıcılık , mobilite ve seyyalite gibi kavramlarla ifade edilmektedir (II. öncül Doğru olur) . Alıcı ve satıcıların piyasada olan bitenlerden haberdar olmaları gereklidir. Böylece bir seçim özgürlüğü sağlanmış olacaktır. Bu özelliğe ise saydamlık veya şeffaflık denilmektedir (III. öncül Doğru olur) . Üreticilerde kâr maksimizasyonu , tüketicilerde ise fayda maksimizasyonu düşüncesi ve gayreti bulunmalıdır. biçiminde sıralanabilir. Bu bilgilere göre tüm öncüller doğru olur. Dolayısıyla Doğru Cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gerçek maliyet (Teknolojik maliyet), direkt ve endirekt maliyetlerin toplamıdır. Örneğin bir sulama projesinde sulama boruları için yapılan masraflar, doğal güzelliğin bozulması ve yok olması gerçek maliyetlere örnek teşkil eder.

Yanıt Açıklaması: Deregülasyon; devletin ekonomiye doğrudan yaptığı düzenleme ve kontrollerin azaltılması politikasıdır.

Yanıt Açıklaması: Organizasyonel performansın arttırılmasında rol oynayan başka faktörler de bulunmaktadır. Bu faktörlerin en önemlilerini şu şekilde sıralayabiliriz: Fonksiyonel rekabet, etkin liderlik, etkin denetim, çağdaş yönetim anlayışı olan toplam kalite yönetiminin uygulanması, organizasyon büyüklüğü.

Yanıt Açıklaması: Fayda-maliyet analizi, kamu yatırım projelerinde harcamanın boyutunu belirleyebilmek ve diğer alternatif projeler arasında tercih yapabilmek için kamusal karar alma sürecinde uygulanması gereken bir tekniktir. Ancak bu analiz yöntemi oldukça çok sayıda sorunlar içermektedir. Bu sorunlar; hesaplama ile ilgili sorunlar, idareden kaynaklanan sorunlar ve politik süreçten kaynaklanan sorunlardır. Yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Devletin ekonomik faaliyetlerinin ve harcamalarının büyümesine ilk dikkat çeken iktisatçı Adolph Wagner olmuştur. Wagner ilk kez 1883 tarihinde yazdığı bir eserinde kamu ekonomisinin genişlemesi konusunu incelemiştir.

Yanıt Açıklaması: Liberal iktisatçılara göre kamusal organizasyonlarda performansın düşük olmasının temel nedeni kamusal alanda “sahipliğin” olmamasıdır. Daha başka bir ifadeyle, kamusal organizasyonlarda özel mülkiyetin olmaması organizasyonel performansın düşük olmasının temel nedenidir. Bunun dışındaki diğer nedenleri ise şu şekilde özetleyebiliriz: • Rekabetin olmaması ya da yetersizliği, • Kamu kurum ve kuruluşlarının bir kısmının tekel statüsüne sahip olması, • İflas tehlikesinin olmaması, • Zararların Hazine’den karşılanması, • İnsan kaynaklarının yönetimindeki yetersizlikler (işe almada kayırmacılık, motivasyon eksikliği, performans değerlendirmesinin olmayışı vs.), İsraf ve savurganlıkların fazla olması, • Gizli işsizliğin yaygın olması, • Bürokrasi ve kırtasiyecilik gibi nedenlerdir.