Kamu Ekonomisi 1

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmenin yaygınlaştırdığı bir sorun olan çevre kirliliğiyle mücadelede devletin rolü ise son yıllarda literatürde yaygın olarak tartışılan bir konu haline gelmiştir. Çevre korunmasına ilişkin kamusal çözümler geçerli olabileceği gibi piyasaya dayalı çözümler de mümkün olabilmektedir. Devlet yapacağı yasal düzenlemelerle bu alanda etkili olabilir. Devletin yapacağı düzenlemeler, çevre kirliliğine karşı tek çözüm değildir. Kirletenlerin, çevreye verdikleri zararı ortadan kaldırmak için günümüzde yenilikçi ve esnek teşviklerden oluşan geniş bir araç yelpazesi bulunmaktadır. Çevre konusunda anlamlı yasal düzenlemelerin ve bilgilerin yerine geçebilecek bir şey bulunmamakla birlikte, çevresel performansın iyileştirilmesine yardımcı olmak için ikna, toplumsal baskı ve piyasa güçlerine dayanan bu yeni araçlar, genellikle yönetmeliklerin yapamadığını başarabilmektedirler. Ülkeler, bu araçlardan bazılarını kullanmakta ve dört alanda ümit verici sonuçlar almaktadırlar: Bu araçlar; kamuoyunun gücünün harekete geçirilmesi, düzenlemenin daha esnek hale getirilmesi, kendi kendini düzenleme mekanizmalarının uygulanması, piyasaya dayalı etkin araçların seçilmesi olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Regülasyonların bütçe üzerine, ekonomik büyüme üzerine kaynak tahsisi üzerine, gelir dağılımı adaleti üzerine, piyasalardaki mal ve hizmetlerin fiyat, kalite, verimlilik vb. faktörleri üzerine etkilerini “regülasyonların iktisadi etkileri” olarak sınıflandırabiliriz. Regülasyonların sosyal etkileri” nin de olduğunu söyleyebiliriz. Devletin kişi ve firmaların özel faaliyetlerine regülasyonlar yoluyla müdahale etmesi, toplumdaki kişi ve grupların yaşamlarını doğrudan etkileyecektir. Örneğin, devletin piyasaya doğrudan müdahale etmesi firmaların yatırım kararlarını da doğrudan etkileyebilir ve firmaların kararlarına daha uygun piyasalara, bölgelere hatta ülkelere yönelmesine yol açabilir.

Yanıt Açıklaması: Fayda-maliyet analizi, kamu yatırım projelerinde harcamanın boyutunu belirleyebilmek ve diğer alternatif projeler arasında tercih yapabilmek için kamusal karar alma sürecinde uygulanması gereken bir tekniktir. Ancak bu analiz yöntemi oldukça çok sayıda sorunlar içermektedir. Bu sorunlar; hesaplama ile ilgili sorunlar, idareden kaynaklanan sorunlar ve politik süreçten kaynaklanan sorunlardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir malın bir kişi için faydası, kişinin o mal için ödemeyi kabul edeceği en yüksek fiyattır. Bireyin ödeyebileceği maksimum tutar ile ödediği tutar arasındaki farka “tüketici artığı” denir.

Yanıt Açıklaması: Bugün merkezi idarenin payının küçültülmesi ve etkinliğinin artırılması anlamında birtakım hizmetlerin sunumu merkezi idareden yerel idarelere kaydırılmasına Desentralizasyon adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Kamu ekonomisinin başarısızlığına neden olan faktörlerden biri seçmenlerin eksik enformasyona (Seçmen Bilgisizliği)  sahip olmalarıdır. Seçmen Bilgisizliği; seçmenin enformasyon toplama maliyetlerinin yüksekliği,enformasyon toplamada isteksiz davranmaları, eğitim seviyesinin düşüklüğü, enformasyona ulaşma olanaklarının eksikliği, siyasal sürece ilgi duymaması gibi nedenle siyasal süreç ve oy kullanacağı seçenekler hakkında bilgi sahibi olmamaları durumudur.

Yanıt Açıklaması: Yap işlet devret yöntemi yabancı yatırımcıların, gelişmekte olan ülkelerde bazı faaliyetleri bizzat oluşturması, belirli sürelerle işletmesi ve daha sonra devlete devretmesini öngörmektedir.

Yanıt Açıklaması: X-Etkinlik (X Efficiency) : Amerikalı iktisatçı Harvey Leibenstein tarafından geliştirilen bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: Gölge Fiyat, piyasada gözlemlenen fiyatların yetersiz olduğu ya da fiyatın hiç oluşmadığı durumlarda toplumsal fayda ve maliyetleri yansıtması için mallara ve faktörlere bağlanan fiyatlardır.

Yanıt Açıklaması: Kalite değerlendirilirken ürünün görüntü, güvenilirlik, cevap verme,  yeterlilik ve kredibilite gibi özellikleri dikkate alınır.

Yanıt Açıklaması: Piyasa başarısızlıklarını gidermek amacıyla, devlet, gerek bu alanlarda mal ve hizmet üretimini üstlenerek gerekse elindeki araçlarla (vergiler, teşvikler vb.) piyasaya müdahalede bulunmaktadır. Bazı mal ve hizmetlerin arzını üstlenen devlet, giderek artan talebi karşılamada yetersiz kalabilmektedir. Finansman sorunları nedeniyle gün geçtikçe gelişen teknolojik yeniliklerin gerektirdiği yatırımlar da yapılamadığından, devlet üretimi eksik üretimle sonuçlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Uygulamada hemen hemen bütün ülkelerde karma iktisadi girişimler anonim şirket şeklinde kurulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gölge fiyat, piyasada gözlemlenen fi- yatların yetersiz olduğu ya da fiyatın hiç oluşmadığı durumlarda toplumsal fayda ve maliyetleri yansıtması için mallara ve faktörlere bağlanan fiyatlardır.

Yanıt Açıklaması: Devletin ekonomik regülasyonlar ve kontrollere başvurmasının nedeni aşağıda detaylı bir şekilde ele alacağımız “piyasa başarısızlığı” argümanıdır.

Yanıt Açıklaması: Deneyimler, özelleştirmenin nasıl yürütüldüğünün, sonuçları açısından hayati önem taşıdığını göstermiştir. Sürecin şeffaflığı, çalışanların rızasının alınması, geniş kapsamlı mülkiyetin oluşturulması ve gerekli yasal düzenlemelerin yürürlüğe konması temel unsurlardır. Özelleştirmenin dikkatle yapıldığı yerlerde olumlu sonuçlar alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de fayda-maliyet (F-M) analizi konusunda ilk ciddi çalışma planlı dönemde 1960’lı yıllarda başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: M. Buchanan devletin üretici (çeşitli nedenlerle piyasanın güç olduğu sınırlı bazı malların sunumu) ve koruyucu (kişilerin ve mülklerin korunması) olarak sınıflandırdığı iki fonksiyonu açısından bakıldığında, bugün için devlet üreticisi rolünün son derece sınırlı bir alanda kaldığını söylemek mümkündür. Devletin koruyucu rolü ise yeni bir boyut kazanmıştır. Koruyucu devletin ulusal savunma, yoksullukla mücadele gibi alanlar yanında üstlendiği yeni görev, piyasadaki aksaklıklarını ve piyasa sürecindeki adaletsizlikleri önleyici şekilde ve globalleşmenin getirdiği sorunlara karşı gerekli hukuki alt yapıyı oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: R.P.Short’da kamu girişimleri için bir tanımlama yapmanın güç olduğunu belirtmekte, bununla birlikte tanımlamaya esas teşkil edecek iki karakteristik belirtmektedir. • Kamu girişimlerinin sahibi devlettir ve devlet tarafından kontrol edilir. • Kamu girişimleri ticari faaliyette bulunurlar.

Yanıt Açıklaması: Yeni fabrikalar açmak için kaynak

Yanıt Açıklaması: Özelleştirmenin gerekçelerinden biri KİT’lerin Hazine ve Merkez Bankası üzerindeki yükünü hafifletmektir. Doğru cevap A' dır.