Kamu Ekonomisi 1

Yanıt Açıklaması: Devletin hacminin nisbi olarak daha büyük olduğu ülkelerde de devletin mali alandaki rolü ve üstlendiği fonksiyonlar artmaktadır. Devletin mali alandaki rolünün genişliğinin göstergelerinden biri, toplam kamu harcamalarının GSYİH içerisindeki payıdır. Öte yandan toplam kamu harcamalarının kompozisyonundaki değişiklikler de devletin mali alandaki rol ve fonksiyonlarındaki değişim konusunda ipucu vermektedir.

Yanıt Açıklaması: kamu ekonomisinin genişlemesinin ekonomik-mali nedenleri; • Tam kamusal mal ve hizmetlere olan ihtiyaç(İç ve Dış Güvenlik,Adalet, Diplomasi Hizmetleri • Yarı kamusal mal ve hizmetlere olan ihtiyaç (Eğitim, Sağlık hizmetleri) • Ölçek Ekonomilerinin söz konusu olduğu hizmetler (Enerji, ulaştırma, haberleşme) • Depresyon ve ekonomik kriz (konjonktürel dalgalanmalar) • Mali Aldanma • Enflasyonist baskılar • Az gelişmiş ülkelerde devletin ekonomik büyüme ve kalkınmadaki rolü • Tam istihdamın sağlanması • Kaynakların etkin kullanımı ve yeniden dağılım politikaları • Keynezyen görüşlerin kamu politikalarına hakim olması

Yanıt Açıklaması: Vergi yükünün artmasının ortaya çıkardığı başlıca olumsuz sonuçlar ise şunlardır: • Toplam tasarrufların azalması, • Toplam yatırımların azalması, • Çalışma gayretlerinin azalması, • Kayıt dışı ekonominin genişlemesi.

Yanıt Açıklaması: Kaynak kullanımında etkinlik, ekonomideki kıt kaynakların en fazla toplumsal fayda sağlayacak şekilde ihtiyaçları tatmin edecek mal ve hizmet üretimine tahsis edilmesidir

Yanıt Açıklaması: M. Buchanan’ın devletin üretici (çeşitli nedenlerle piyasanın sunmasının güç olduğu sınırlı bazı malların sunumu) ve koruyucu (kişilerin ve mülklerinin korunması) olarak sınıflandırdığı iki fonksiyonu açısından bakıldığında, bugün için devletin üretici rolünün son derece sınırlı bir alanda kaldığını söylemek mümkündür. Devletin koruyucu rolü ise yeni bir boyut kazanmıştır. Koruyucu devletin ulusal savunma, yoksullukla mücadele gibi alanlar yanında üstlendiği yeni görev, piyasadaki aksaklıklarını ve piyasa sürecindeki adaletsizlikleri önleyici şekilde ve globalleşmenin getirdiği sorunlara karşı gerekli hukuki altyapıyı oluşturmaktır.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak kamu harcamalarının sürekli artış gösterdiği ve bunun nedeni olarak toplumun ihtiyaçlarının artması olduğunu savunan görüş; Wagner kanunudur (kamu harcamalarının artış kanunu). Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisatçılar, piyasaya devlet müdahalesi olmadığı sürece piyasanın içerisindeki dengesizliklerin ve aksaklıkların kendiliğinden ortadan kalkacağını, bunların geçici olduğunu belirtmişlerdir. Bu aksaklıkları ortadan kaldıran mekanizmaya yani piyasanın kendi kendine işlemesi durumuna ise 'görünmez el' adını vermişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik regülasyon, piyasada mevcut aktörler arasında yeterli düzeyde rekabet ortamının yaratılmasına yönelik bir ortam yaratmak veya piyasada aktör sayısı az ise, az olan aktörlerin davranışlarını rekabet halinde olmaları durumunda sergileyecekleri davranışlara benzer hale getirmeye yönelik kurallar koymak yoluyla piyasaların etkinliği sağlamayı amaçlayan regülasyonlar olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanım para ve kredi politikasına aittir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devletin çeşitli amaçlarla uyguladığı ekonomik,sosyal ve idari regülasyonların azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılmasına deregülasyon olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Bu hipotez Anthony Downs olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir takım mal ve hizmetlerin üretiminin merkezi yönetimden yerel yönetimlere kaydırılmasına desentralizasyon adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Altyapı hizmetlerinin azalması vergi yükünün artmasının olumsuz sonuçlardan biri değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: O¨zellikle 1980 yılında kamu harcamalarındaki büyüme OECD ülkelerinde ortalama olarak yüzde 42,8 ile en yüksek seviyesine ulaşmışken, bu yıldan itibaren toplam kamu harcamalarının GSYİH’ya oranı bu ülkelerde bir miktar azalma göstermiştir. Bunun nedeni, 1985 sonrasında devletin yeniden yapılandırılması yönündeki uygulamaların yoğunlaşmasıdır. Bu dönemdeki uygulamaları temel olarak dört noktada toplamak mümkündür: 1) Refaha yönelik kamu kaynaklı programların azaltılması, 2) Kamudaki yönetim tekniklerindeki değişiklikler, 3) Deregülasyon ve liberalizasyon yoluyla rekabetin sağlanması, 4) O¨zelleştirme.

Yanıt Açıklaması: Rant kollama devletten bir ekonomik veya sosyal transfer elde etmek amacıyla yapılan faaliyetlerdir, diğer bir deyişle kıt kaynakların yapay olarak yaratılan transferlere yönlendirilmesi anlamına gelmektedir. “Bireysel rant kollayanlar” ve “kurumsal (örgütlü) rant kollayanlar”. Bireysel rant kollama, herhangi bir örgüt yada kurum kanalıyla değil, bireysel olarak devletten bir ekonomik transfer elde etme gayretine verilen isimdir. Kurumsal ya da örgütlü rant kollama ise ortak menfaatleri etrafında birleşen ve bunları gerçekleştirmek için örgütlenen kesimin devletten ekonomik transfer elde etme gayretine verilen isimdir.Bunlara örnek olarak özel şirketleri, sendikaları, odaları, dernekleri, uluslararası iktisadi ve mali kuruluşları vb. örnek gösterebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Özellikle, ekonomik çıkar ve baskı grupları siyasal iktidar ve bürokrasi üzerinde lobicilik yaparak ekonomik transfer elde etmeye çalışırlar görüşünü savunan hipotezin sahibi Mancur Olson'dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Devletin mali alandaki rol ve fonksiyonlarındaki değişime neden olan en önemli faktör, 1970’li yılların sonlarından itibaren birçok ülkede piyasa ekonomisine dayalı sistemin yaygınlaşmaya başlamasıdır. İngiltere ve ABD’nin öncülüğünü çektiği birçok ülke, milli ekonomi içerisinde kamu kesiminin payını küçültücü ve dolayısıyla piyasa ekonomisinin payını artıcı mali politikaları uygulamaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı sonrasında kamu harcamalarının artışında etkili olan en önemli faktörlerden biri de savaştan çıkan ülke devletin daha çok mal ve hizmet üretmesi yönündeki taleplerinin artmış olmasıdır. Devletin daha çok mal ve hizmet üretmesi yönündeki talepler, devletin rolünde şu alanlarda genişlemeye yol açmıştır: (a) Eğitim Hizmetleri: Birçok ülkede eğitimin tüm aşamalarında okullar ya bedava veya çok düşük bir fiyat karşılığı hizmet vermiştir; (b) Sağlık Hizmetleri; (c) Kamusal emeklilik ödemeleri ile ilgili tedbirler: Bu ödemeler tüm yaşlı insanlara ve hatta fazla yaşlı olmayanlara da kamu tarafından emeklilik ödemelerinin yapıldığı bir duruma ulaşmıştır; (d) İşsizlere ve genelde muhtaçlara yapılan kamusal yardımlar.

Yanıt Açıklaması: Maddelerin hepsi iktisadi regülasyonların maliyetleri arasında yer alır

Yanıt Açıklaması: Sosyal regülasyonlar, geniş anlamıyla toplumsal hakları korumaya ve sosyal refahı arttırmaya yönelik regülasyon faaliyetleridir. Sosyal regülasyonlar ile piyasanın gelir dağılımında adaleti tesis edememesi ve kaynak dağılımında etkinliği sağlayamaması nedenleri ile ortaya çıkan sorunlar giderilmeye çalışılmaktadır.