Kamu Ekonomisi 1

Yanıt Açıklaması: Sübvansiyonlar, devlet tarafından özel ve kamusal teşebbüslerin üretiminin teşviki ve idamesi için yapılan ayni ve/veya nakdi yardımlardır. Kupon yöntemi ile devlet, belirli tüketici kesimlerin belirli mal ve hizmetlere olan tüketiminin teşvikini ve idamesini sağlarken, sübvansiyonlar ile devlet belirli üretici kesimlerin üretim faaliyetlerini çeşitli şekillerde destekler. Sübvansiyonlar aynı zamanda “iktisadi gayeli mali yardımlar” olarak da adlandırılmaktadır. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu girişimleri; mülkiyet ve karar verme konusunda devletin yetkili olduğu ve tam özel mallar üreten kuruluşlardır. Kamu kurumları ise asıl olarak tam kamusal mal üretirler.

Yanıt Açıklaması: Savaş sonrası Klasik değil Keynesyen iktisat teorisinin ve bu teoriye dayanan mali politikaların etkili olması.

Yanıt Açıklaması: Bir firmanın üretim faaliyeti sonucunda, başka birey ya da firmaların fayda ve/veya maliyet fonksiyonlarının olumlu olarak etkilenmesi durumunda “üretimde pozitif dışsal ekonomiler”, olumsuz olarak etkilenmesi durumunda ise “üretimde negatif dışsal ekonomiler” söz konusudur. Buna karşın, bir bireyin tüketim faaliyeti sonucunda başka bireylerin olumlu olarak etkilenmesi durumunda “tüketimde pozitif dışsal ekonomiler”, olumsuz olarak etkilenmesi durumunda ise“tüketimde negatif dışsal ekonomiler” söz konusudur

Yanıt Açıklaması: Özelleştirmenin ekonomik rasyoneli serbest piyasa ekonomisini güçlendirmek, sermaye piyasasını geliştirmek, KİT’lerin hazine ve merkez bankası üzerindeki yükünü hafifletme, KİT’lerdeki gizli işsizliği ortadan kaldırmak, yabancı sermayenin ülkeye girişini sağlamak, devlete gelir sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Direkt fayda, proje ürünlerini doğrudan kullananların elde ettikleri faydadır. Bu ürünleri kullanan bireylerin ödemeye hazır oldukları fiyat, direkt faydayı temsil eder.

Yanıt Açıklaması: Toplumdaki herhangi bir kimse herhangi bir sınırlandırmaya maruz kalmadan bir kaynağı kullanmaya yetkili ise, bu kaynak üzerinde toplumsal kullanma hakkı var demektir. Bu durumun, aşırı kullanıma yani israfa neden olması durumuna “ortak mülkiyet trajedisi” denir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülke içerisinde tüm iktisadi faaliyetlerin cereyan ettiği yapı “milli ekonomi” olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Bir organizasyonda sahip, mülkiyetinde bulunan organizasyonu kendi yönetmiyorsa (bir vekil tayin ettiyse), organizasyonel performansın azalayacağını savunan teoriye “Sahip-Vekil Teorisi” denir.

Yanıt Açıklaması: Devletin mali alandaki rol ve fonksiyonlarındaki değişime neden olan en önemli faktör, 1970’li yılların sonlarından itibaren birçok ülkede piyasa ekonomisine dayalı sistemin yaygınlaşmaya başlamasıdır. İngiltere ve ABD’nin öncülüğünü çektiği birçok ülke, milli ekonomi içerisinde kamu kesiminin payını küçültücü ve dolayısıyla piyasa ekonomisinin payını artıcı mali politikaları uygulamaya koymuştur. Bu dönemlerde literatürde devletin ekonomideki payı ile ekonomik refah arasındaki ilişkiyi ölçmeye yönelik çalışmaların yaygınlaşması ve bunun etkisiyle söz konusu ülkelerde iktidara gelen hükümetlerin piyasaya uyumlu politikaları benimsenmesi söz konusu olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Reaganizm ve Thatcherizm  politikaları; 1980 sonrasında İngiltere (Margaret Thatcher’ın başbakanlığı döneminde) ve ABD’de (Ronald Reagan’ın başkanlığı döneminde) uygulanan, piyasa ekonomisi, özelleştirme, mali disiplin ve vergi oranlarının düşürülmesi şeklinde uygulanan ekonomi politikalarına verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Özel girişimcilik, gerçek veya tüzel kişilerin kâr sağlama motifine dayalı olarak yaptıkları iktisadi faaliyetlerdir. Özel girişimciliğe“ticari girişimcilik” adı da verilmektedir. Özel girişimlerde çoğunlukla “kâr motifi” esas olduğu halde kamu girişimlerinde “kamu yararı motifi” öne geçmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dışsal ekonomiler kavramı ilk kez iktisat tarihinde Cambridge Okulunun kurucusu olarak kabul edilen ünlü İngiliz iktisatçı Alfred Marshall (1842-1924) tarafından ortaya atılmıştır. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Her projenin uygulanması sonucunda topluma bazı külfetler yüklenir. Örneğin bir kömürü termik santrallerinin yapılması, topluma fabrikanın bedelini tanzim etmeyeceği bir takım maliyetler yükler. En başta doğaya zarar vermesi ve havayı kirletmesi bu türden maliyettir. Bu tür maliyete dışsal maliyet denir.

Yanıt Açıklaması: Ürün kalitesini orta­ya çıkaran bir çok unsur bulunmaktadır ve tüm bu unsurlar başlı başına kalitenin birer boyutu­nu oluştururlar. Ürün kalitesi esasen sonuçtur; bu sonucu belirleyen başlıca kalite unsurları ise şunlardır: Liderlik kalitesi, Yönetim kalitesi, İnsan kalitesi, Sistem kalitesi, Süreç kalitesi, Donanım kalitesi.

Yanıt Açıklaması: Devletin yapacağı düzenlemeler, çevre kirliliğine karşı tek çözüm değildir. Kirletenlerin, çevreye verdikleri zararı ortadan kaldırmak için günümüzde yenilikçi ve esnek teşviklerden oluşan geniş bir araç yelpazesi bulunmaktadır. Çevre konusunda anlamlı yasal düzenlemelerin ve bilgilerin yerine geçebilecek bir şey bulunmamakla birlikte, çevresel performansın iyileştirilmesine yardımcı olmak için ikna, toplumsal baskı ve piyasa güçlerine dayanan bu yeni araçlar, genellikle yönetmeliklerin yapamadığını başarabilmektedirler. Ülkeler, bu araçlardan bazılarını kullanmakta ve dört alanda ümit verici sonuçlar almaktadırlar: Bu araçlar; kamuoyunun gücünün harekete geçirilmesi, düzenlemenin daha esnek hale getirilmesi, kendi kendini düzenleme mekanizmalarının uygulanması, piyasaya dayalı etkin araçların seçilmesi olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Özelleştirme politikasının temel amacı serbest piyasa ekonomisini güçlendirmek ve ona işlerlik kazandırmaktır. Özelleştirme ile serbest piyasa ekonomisinin en önemli unsuru olan rekabet kurumunun işlerlik kazanacağı, kaynak kullanımında ve kaynak dağılımında etkinliğin sağlanacağı ve sonuç olarak ekonomide verimliliğin artacağı kabul edilmektedir. Özelleştirmenin sosyal rasyoneli ise sermaye mülkiyetini tabana yaymak suretiyle servetin geniş kitlelere dağılımını sağlamaktır. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Bir malın bir kişi için faydası, kişinin o mal için ödemeyi kabul edeceği en yüksek fiyattır. Bireyin ödeyebileceği maksimum tutar ile ödediği tutar arasındaki farka tüketici artığı denir.

Yanıt Açıklaması: 1844 yılında Dupuit’in araştırmasında çalıştığı tüketici artığı kavramı, uzun yıllar iktisatçıları meşgul etmiştir. Dupuit’e göre bir malın bir kişi için faydası, kişinin o mal için ödemeyi kabul edeceği en yükse  fiyattır. Bireyin ödeyebileceği maksimum tutar ile ödediği tutar arasındaki fark ise tüketici artığıdır. Yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisat, piyasa ekonomisinin tek başına optimum sağlamaktan uzak olduğunu ve bu nedenle kamu ekonomisine gerek olduğunu savunmaktadır.