Para ve Banka

Yanıt Açıklaması: Bir ülkede başlayan finansal krizin etkilerinin başka ülkelere hızlı ve şiddetli biçimde yayılması finansal bulaşıcılık olarak isimlendirilir. Bulaşma etkisinin en çarpıcı yönü krizin bir ülkeden diğerine yayılırken bunun son derece hızlı gerçekleşiyor olması ve kimi zaman krizin etkilerinin bulaştığı ülkelerde başlangıç ülkesinden bile daha şiddetli olarak ortaya çıkabilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Denge tahvil fiyatı (denge faiz haddi) tahvil arz ve talebinin eşitlendiği noktada belirleniyor. Tahvil arzını artıran her unsur,tahvil talebini etkilemiyorsa denge fiyat düzeyini düşürür (denge faiz haddini artırır). Tahvil talebini artıran her unsur da tahvil arzını etkilemiyorsa denge fiyat düzeyini artırır (denge faiz haddini düşürür).

Yanıt Açıklaması: İmar Bankası’nın bankacılık faaliyetleri sırasında mevzuata aykırı işlemlerde bulunarak kamuyu yanıltıp, müşterilerini dolandırdıkları ortaya çıkmıştır. Bankanın sermaye piyasası lisansı iptal edilmiş olmasına rağmen 2002 yılından itibaren önemli miktarda açığa devlet iç borçlanma senedi (DİBS) satış işlemi gerçekleştirmiştir. Bunun yanında DİBS portföyü 15 milyar lira olan bankanın DİBS satışı yapıyor gibi göstererek müşterilerinden 728,4 trilyon lira para topladığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca banka sahipleri şubelerden gelen gerçek verileri yansıtan kayıtları ana belleğe transfer ederek daha sonra bunları manipüle ederek bankanın toplam mevduatını resmi otoritelere olduğundan düşük göstermişlerdir. Gizlenen mevduatın bildirilenin yaklaşık on katı kadar olduğu (7397 trilyon lira) olduğunu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında mevduat faizinden yapılan kesintiler (stopaj, fon payı, özel işlem vergisi gibi) düşük beyan edilmiştir. Ayrıca zaman içerisinde defalarca uyarılmasına rağmen banka off-shore hesapları aracılığı ile Uzan grubu firmalarına kredi kullandırmış ve off-shore’dan yurt içine mevduat dönüşümü yapmıştır. İmar bankası yasadışı ve ahlak dışı yöntemlerle gerçek risklerini ve mali durumunu gizlenmiştir ve müşterilerin mağduriyetine sebep olmuştur. Bu olay asil-vekil sorununa bir örnektir.

Yanıt Açıklaması: Bu örnekte yeteri nakit parası olmadığı için hizmet satın alamayan bir taraf ile hizmet sunmaya hazır olan bir işletme sahibi görülmektedir. Eğer ki finansal sistem olmasaydı tatil yapmak isteyen taraf ihtiyacı olduğu borca kolaylıkla ulaşamayacaktı ve böylelikle finansal piyasa işlemez hale gelecekti. Fakat bankacılık sektörü bu ailenin borçlanabilmesini kolaylaştırarak tatil hizmetinden faydalanabilmelerini ve otel işletmecisinin de hizmetini satabilmesini olanaklı hale getirir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Asil vekil sorunu vekillerin asillerin çıkarı değil kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmeleri sonucu ortaya çıkar

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Basel II uzlaşısına göre sermaye yeterlilik oranının en alt limiti %8 olmak zorundadır. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tarih boyunca farklı nesneler para olarak kabul edilmiş ve değişim aracı olma işlevini yerine getirmiştir. Bir nesnenin değişim aracı olma işlevini yerine getirebilmesi için sahip olması gereken özellikler; taşınabilir ve bölünebilir olma, bozulmama ve bir standarda sahip olma şeklinde belirtilebilir. Paranın hesap birimi olması ise paranın temel bir fonksiyonudur.

Yanıt Açıklaması: Tahvil fiyatlarındaki değişiklikler farklı vadelerdeki tahvillerin taleplerinin beklenen getirilerini dengeye getirmesi bekleyişler kuramını açıklamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kur riskinin nereden kaynaklandığını anlayabilmek için bankaların döviz cinsinden varlıkları ile borçları arasındaki farka bakmak gerekir. Bankaların toplam döviz cinsinden varlıkları ile döviz cinsinden yükümlülükleri arasındaki farka döviz pozisyonu adı verilir. Daha önce tanımladığımız gibi döviz cinsinden varlıklar döviz borçlarından az ise banka dövizde açık pozisyon vermektedir. Bankanın döviz varlıklarının değeri 10 milyon $ ve döviz yükümlülüklerinin değeri ise 20 milyon $ olsun. Bu durumda bankanın 10 milyon $ açık pozisyonu bulunmaktadır. İlk başta döviz kurunun değeri 1$=1.5 T olsun, buna göre açık pozisyonun TL karşılığı 15 milyon liradır.

Yanıt Açıklaması: (reel döviz kuru= nominal döviz kuru x yurtdışı fiyatlar genel düzeyi / yurtiçi fiyatlar genel düzeyi) denkleminden elde edildiğinden doğru seçenek C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Banka yöneticilerinin banka bilançosunun faiz değişikliklerine hangi oranda duyarlı olduğunu tespit ederek beklenen faiz değişikliğine göre bankanın varlıklarının ve yükümlülüklerinin yapısını ayarlaması beklenir. Bu süreçte kullanılan bir araç açık analizi’dir. Açık Analizi: Banka kârının bir faiz değişikliği sonucunda ne kadar değişeceğini hesaplama yöntemidir.

Yanıt Açıklaması: Reel Döviz Kuru – “Ticaret haddi” olarak da bilinen reel döviz kuru, bir ülkenin para biriminin, yabancı bir para birimi karşısındaki satın alma gücünü ifade eder.

Yanıt Açıklaması: 21. yüzyılın ilk finansal krizi ise 2008 sonlarında ABD’de patlak veren “eşikaltı ipotek” (subprime mortgage) kriziyle başlayarak büyük çaplı bir küresel finansal krize dönüştü.

Yanıt Açıklaması: Ters seçim borç sözleşmesi imzalanmadan önce ortaya çıkan bir durumdur. Ters seçimin temelinde borç almaya çalışanların daha yüksek risk alma eğiliminde olan yatırımcılar olması yatar.

Yanıt Açıklaması: Yükselen pazar ve gelişmiş ülke örneklerine bakıldığında genel olarak yüksek gelirli gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin büyüklüğüne oranla finansal sektörlerinin orta gelirli yükselen pazar ekonomilerine göre daha büyük olduğu görülüyor. Burada Malezya gibi orta gelirli bir ülke olmakla beraber gelişmiş finansal sektöre sahip ülkeler olabildiği gibi İtalya gibi gelişmiş bir ekonomi olmakla beraber finansal derinliği düşük ülkelerin varlığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Finansal varlıklar ortaklık ya da alacaklılık hakkı sağlayan menkul kıymetlerdir. Ortaklık hakkı sağlayan finansal varlıklar hisse senetleridir. Hisse senetleri anonim ortaklıklar tarafından yasal düzenlemelere uygun olarak çıkartılan şirket sermayesine katılımı temsil eden finansal varlıklardır. Hisse senetleri sahiplerine ortaklık hakkının yanında genel olarak yönetime katılma (genel kurullarda oy verme) hakkı da verir. Ancak oy hakkı sağlamayan hisse senedi türleri de vardır. Böylece hisse senedi tutan yatırımcı sahip olduğu hissenin payı oranında şirketin ortağı olacaktır. Bu hisse senedi sahibine kardan pay alma hakkı da tanır. Anonim ortaklıkların yılsonunda elde ettikleri karın ortaklara hisseleri oranında dağıtılmasına kâr payı (temettü) adı verilir. Hisse senedi ihraç eden şirket bunları satarak yeni ortaklar aracılığı ile yeni fonlara erişmiş olur. İkinci tür finansal varlıklar ise sahiplerine alacaklılık hakkı tanıyan menkul kıymetlerdir. Borç senetlerine genel olarak tahvil ve bono adı veriyoruz. Bu gibi borç araçları belirli bir vadesi olan, vade boyunca faiz ve vade sonunda anapara ödemelerini yerine getireceğini taahhüt eden anlaşmalardır. Bu araçlar vadesine göre sınıflandırılır: 1 yıldan daha kısa vadeye sahip borç araçları kısa vadeli, 1 yıldan daha uzun vadeli borçlanma araçları ise uzun vadeli borçlanma araçları olarak tanımlanır. 1 yıl ile 10 yıl arasında vadeye sahip olan araçlar ise genel olarak orta vadeli olarak tanımlanmakla birlikte, pratikte genel ayrım kısa ve uzun vade ayrımıdır. Türkiye’de kısa vadeli borç araçlarına bono ve bir yıldan uzun vadeli borç araçlarına da tahvil adı verilir. Dolayısıyla soruda kısa vadeli borçlardan bahsedildiği için cevap bono olacaktır. Ayrıca hazine tarafından çıkartılan ve devletin borçlanmasını sağlayan devlet tahvilleri ve Hazine bonolarına genel olarak Devlet İç Borçlanma Senetleri(DİBS) adı verilir. Bunların yanında özel şirketlerin çıkarttıkları borç araçları da mevcuttur. Finansman bonoları genellikle büyük şirketlerin kısa vadeli finansman ihtiyacını karşılamak için çıkarttıkları borç senetleridir. Bankaların çıkarttıkları kısa vadeli borç senetlerine de banka bonosu adı verilir. Bunlara ek olarak kıymetli maden bonoları da bulunmaktadır. İstanbul Altın Borsası üyesi bankalar ve aracı kurumların çıkarttıkları altın, gümüş ve platin bonoları ıskonto esasıyla satışa sunulan vadesi 60 günden az 1 yıldan fazla olmayan menkul kıymetlerdir. Ayrıca yabancı para cinsinde çıkartılan tahvil ve bonolar da bulunmaktadır. Bir şirketin ya da ülkenin kendi para birimi dışında dolar Euro gibi yabancı bir para cinsinden çıkarttığı tahvillere eurobond adı verilir. Burada dikkat etmemiz gereken nokta eurobondların muhakkak ki Euro biriminde olması gerekmemesidir, örneğin Türkiye’de Dolar cinsinden çıkartılmış tahvillere de eurobond adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: ‘Parasal büyüklük’ olarak adlandırılan ekonomideki para miktarına ilişkin çeşitli tanımlar kullanılmaktadır. Bunlarda kısaca M2 olarak bilinen para miktarı Dolaşımdaki Paranın,  Vadesiz ve Vadeli Mevduat 'ın toplamıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Nominal faiz oranından beklenen enflasyon oranı'nı çıkardığımızda basit bir şekilde reel faiz oranını elde ederiz. Dolayısıyla reel faiz oranına beklenen enflasyon eklediğimizde nominal faiz oranının olması gereken en düşük düzeyi elde ederiz. Bu şu anlama gelir : Gerçek anlamda bir getiri elde edip satın alma gücünü kaybetmemek için nominal faizler her zaman beklenen enflasyondan belirli bir düzeyde yüksek olmalıdır. Bu düzey ekonomi için geçerli reel faiz oranıdır.