Uluslararası İktisat

Yanıt Açıklaması: Ölçek ekonomileri ve dış ticaret üzerine yapılan çalışmalarda daha çok içsel ölçek ekonomileri üzerinde durulmaktadır. Bunun birinci nedeni, uygulamada içsel ölçek ekonomileri dışsal ölçek ekonomilerine göre daha kolay tanımlanmaktadır. İkinci neden ise içsel ölçek ekonomileri koşullarında geliştirilen ticaret modellerinin dışsal ölçek ekonomilerine ilişkin modellerden daha basit olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Altın para standardı sisteminde döviz piyasası serbest olmalıdır. Ülkelerin paraları doğrudan veya dolaylı olarak altınla tanımlanmalı, istenildiği kadar altın serbestçe satın alınabilmeli ve ülkeye altın giriş ve çıkışına müdahalede bulunulmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Cümlenin devamındaki bilgilere dayanarak noktalı yere merkez bankaları seçeneği gelmelidir.

Yanıt Açıklaması: Kısa ve orta vadeli krediler: Özellikle cari açıkların finansmanında kullanılmaktadır. Ekonomi politikalarının uygulanmasında gerek duyulduğunda başvurulan krediler yine kısa ve orta vadeli kredilerdir.

Yanıt Açıklaması: Karşılıklı talep kanununa göre dış ticaret hadleri, iki ülkenin birbirlerinin mallarına olan karşılıklı taleplerinin eşitlendiği noktada oluşur.

Yanıt Açıklaması: İki ülke arasında faktör hareketliliği olmasa bile dış ticaret sayesinde faktör fiyatlarının birbirine eşitleneceğini ifade eden teori, Faktör Fiyatları Eşitliği Teoremi'dir.

Yanıt Açıklaması: Koruma etkisi olarak da adlandırılan üretim etkisi, gümrük vergilerinin ithal malının iç fiyatını yükselterek ithalata rakip üreticileri dış piyasanın rekabetinden korumasıdır. Bu durum aynı zamanda yerli üretimin artmasına da yol açar. Yani gümrük vergileri ithal malların iç fiyatını yükseltir ve ithal ikamesi üreticilerini korur.

Yanıt Açıklaması: Döviz piyasasına yapılan hükûmet müdahalelerine döviz kontrolü adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Tercihli Ticaret Anlaşması (Prefential Trade Agreement: PTA) , iki veya daha fazla ülke arasında seçilmiş ürünlerin (malların) dış ticaretinde tarife ve tarife dışı en­gellerin kaldırılarak veya hafifletilerek taraflar arasında ticaretin serbestleştirildiği ve üçüncü ülkelere karşı herhangi bir ortak ticaret politikası izlenmediği bir eko­nomik bütünleşme şeklidir.

Yanıt Açıklaması: Kredi almanın kur riski bunlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Mutlak Üstinlükler Teorisi, Adam smith tarafından 1776 yılında ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1970’li yılların başlarından beri sanayileşmiş ülkelerde yaygınlaşan “yeni koruma­cılık” akımları kapsamında en çok kullanılan araç gönüllü ihracat kısıtlamalarıdır (Voluntary Export Restraints-VER). Genellikle ithalatçı durumundaki bir sanayi ülkesi ile ihracatçı durumunda ve çoğunlukla emeğe dayalı üretim yapan bir az gelişmiş ülke arasında yapılan anlaşma sonunda ihracat üzerine konulan bir kota niteliğindedir. En çok uygulandığı sektör tekstil ve hazır giyimdir.

Yanıt Açıklaması: Latince ‘değer üzerinden’ anlamına gelen Ad valorem gümrük tarifeleri ise malın değerinin belirli bir oranı (yüzdesi) şeklindedir. Örneğin, ithal edilecek her bir otomobilin değerinin %10’u kadar vergi alınır. Ancak ad valorem vergiler aynı kalitedeki standart ürünlere değil, kalite ile fiyat farklarının önemli olduğu mallara (ileri teknoloji içeren sanayi ürünleri) uygulanır.

Yanıt Açıklaması: Ürün Devreleri Modeli’ne göre yeni ürünün gelişim sürecinin son aşaması standart üründür.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan yatırımlar hesabı, portföy yatırımları ve diğer yatırımlar gibi yatırım hesaplarının yanında rezerv varlıklar hesabı da sermaye ve finans hesabının içerisinde yer alırken; gelirler hesabı cari işlemler hesabında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Karşılıklı Talep Kanunu John Stuart Mill tarafından ortaya atılmıştır. Karşılıklı Talep Kanunu’na göre, dış ticaret hadlerini belirleyen, ülkelerin birbirlerinin mallarına olan karşılıklı talepleridir. Bir ülke kendi malından vereceği belirli bir miktara karşılık, diğer ülkenin malından belirli bir miktar talep eder. İki ülkenin vermek istediği miktarlarla almak istediği miktarlar birbirine eşit olursa dış ticaret hacmi ve dış ticaret haddi belirlenmiş olacaktır. Örneğin, Türkiye ile Almanya arasında ticaret yapıldığını düşünelim. Türkiye 100 ton fındık ihracı karşılığında 10 adet otomobil talep etsin. Almanya’ da 10 adet otomobil karşılığında 100 ton fındık talep ederse karşılıklı talepler birbirine eşit olacaktır. Yani Türkiye’nin ihraç etmek istediği fındık miktarı ile Almanya’nın ithal etmek istediği fındık miktarı; aynı zamanda Türkiye’nin ithal etmek istediği otomobil miktarı ile Almanya’nın ihraç etmek istediği otomobil miktarı birbirine eşit olacaktır. Böylece karşılıklı talepler eşitlendiğinde iki ülke arasında dış ticaret dengesi oluşacak, dış ticaret hacmi ve dış ticaret hadleri belirlenecektir. Bir ülkenin ihraç edeceği mal karşılığında karşı ülkenin malından talep edeceği mal miktarını belirleyen ithal malına duyulan ihtiyacın şiddet derecesidir. Eğer ithal malına duyulan ihtiyacın şiddet derecesi yüksekse belli bir miktar ihraç malı karşılı- ğında daha az ithal malı talep edilir. Tersinden söylemek gerekirse bir birim ithal malına daha fazla ihraç malı teklif edilir. İthal malına duyulan ihtiyacın şiddet derecesi ne kadar az olursa belli bir miktar ihraç malı karşılığında daha fazla ithal malı talep edilecektir. Yani uluslararası ticarette de arz ve talep kanunları işlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Heckscher-Ohlin (Faktör Donatımı) Teorisi iktisatçılar tarafından kabul görmüş ve uygulaması çeşitli ülkelerde yapılmış bir teoridir. Çünkü • Mantık yapısı tutarlıdır. • Geometrik ve analitik yöntemlerin uygulanmasına uygundur. • Ülkelerin faktör zenginlikleri ve malların faktör yoğunlukları gibi gerekli veriler kolaylıkla bulunabilmektedir. • Dış ticaretin ekonomi üzerindeki birçok etkisi bu teoriyle açıklanabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Heckscher-Ohlin (Faktör Donatımı) Teorisi’nin dayandığı basitleştirici varsayımların çoğu klasik dış ticaret teorilerinin varsayımları ile aynıdır. Bunlara ek olarak Faktör Oranları ya da Faktör Donatımı Teorisi’nde yapılan varsayımlar ise şunlardır: • Sadece iki üretim faktörü vardır. Bunlardan biri emek, diğeri sermayedir. • Ülkeler faktör zenginlikleri bakımından birbirlerinden farklıdırlar. İki ülkeli modelde ülkelerden biri emek, diğeri ise sermaye bakımından zengin ülkelerdir. • Mallar faktör yoğunlukları bakımından birbirlerinden farklıdır. Ele alınan iki maldan biri emek-yoğun, diğeri ise sermaye-yoğun tekniklerle üretilir. • Bir malın üretim teknolojisi standarttır. Yani bir mal her iki ülkede de aynı üretim fonksiyonu ile üretilmektedir. • Üretimde ölçeğe göre sabit verimler (getiri) geçerlidir. • Her iki ülkedeki talep şartları birbirine benzerdir. Geometrik analizlerde iki ülke için ortak ve tek bir toplumsal farksızlık eğrisi çizilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ödemeler dengesi kayıt ilkelerine göre yabancılardan ödeme kabulü içeren uluslararası işlemler alacak işlemleridir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Serbest Ticaret Birliği (European Free Trade Association: EFTA), 3 Mayıs 1960’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’na bir alternatif olarak kurulmuştur. ‹ngiltere’nin öncülüğünde kurulan EFTA’nın diğer kurucu ülkeleri İsveç, Norveç, Danimarka, Portekiz ve Avusturya’dır. Norveç dışındaki kurucu ülkeler EFTA’dan ayrılarak AB’ye üye olmuşlardır