Uluslararası İktisat

Yanıt Açıklaması: Dış borç servis oranını ihracattaki artış veya dış borç faiz oranındaki azalış düşürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkenin her iki malın üretiminde de üstün olması durumunda mutlak üstünlüklere değil karşılaştırmalı üstünlüklere bakılması gerektiğini ileri süren iktisatçı, David Ricardo'dur.

Yanıt Açıklaması: Ülkelerin dış ticaret yapmalarının nedenini de zevkler ve teknoloji düzeyi veri iken ülkelerin sahip oldukları nispi faktör zenginlikleri olduğunu ileri sürmektedir. Diğer bir ifade ile bir ülke hangi üretim faktörüne bol miktarda sahipse o üretim faktörünü yoğun olarak kullanan üretim dallarında uzmanlaşır ve karşılaştırmalı üstünlük elde eder, onları daha ucuza üretir ve ihraç eder.

Yanıt Açıklaması: Gümrük tarifelerinin, millî gelirin tüketicilerden üreticilere doğru yeniden bölüşümüne sebep olması bölüşüm etkisidir.

Yanıt Açıklaması: Dış ticaret sonrasında bir ülkenin karşılaştırmalı üstün olduğu maldan fazla miktarda, diğer maldan az miktarda da olsa üretmesine Eksik uzmanlaşma denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Döviz talebine etki eden faktörler şunlardır: Ülkenin ithal mallarına olan talebinin fiyat esnekliği Ülkede ithalata rakip malların arzının fiyat esnekliği İthal malları arzının fiyat esnekliği Ülkenin ithal etmiş olduğu mallara yönelen diğer ülke taleplerinin fiyat esnekliği

Yanıt Açıklaması: Hecksher-Ohlin Teorisini test etmek için Leontief testini uygulayan ülke Amerikadır.

Yanıt Açıklaması: Düşük kur, ithalatı teşvik ederek ithal ikamesi sanayi dallarının yurt içindeki gelişimine engel olur. Yüksek kur, firmalara marjinal üretimlerine devam imkânı sağlar ve etkin bir şekilde çalışmayan ithal ikamesi sanayi dallarını korur. Dış dengeyi sağlamak amacıyla ihracata prim ve sübvansiyon uygulanması, buna karşılık bazı malların ithalinden vergi alınması, resmî kurun yanında fiilî döviz kurunun doğmasına yol açabilir.

Yanıt Açıklaması: Ödemeler dengesi kayıtları, çift kayıt ilkesine, mülkiyet değişimi ilkesine ve piyasa değeri ilkesine dayanarak gerçekleştirilir. Tek kayıt ilkesi ödemeler dengesi kapsamında değerlendirilmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan Yabancı Yatırımların Potansiyel Yararları Çıktı düzeyinde artış: Yabancı sermayenin girişiyle ev sahibi ülkenin üre­tim hacmi ve çıktı düzeyi artacaktır. Ücret artışı: Yabancı sermayenin girişiyle ev sahibi ülkede ücret artışı yaşa­nabilmektedir. İstihdam artışı: Ev sahibi ülke emek yoğun gelişmekte olan bir ülke ise doğrudan yabancı yatırımların istihdam artışı yaratacağı açıktır. İhracat artışı: Eğer doğrudan yabancı yatırım ihraç malları üretiyorsa ilgili yabancı yatırım nedeniyle ev sahibi ülkenin döviz geliri artacaktır. Vergi gelirlerinde artış: Ev sahibi ülkede etkin vergi düzenlemeleri mev­cutsa, doğrudan yabancı yatırımlardan tahsil edilecek vergilerle vergi gelir­leri artacaktır. Ölçek ekonomilerinin ortaya çıkışı: Yabancı sermaye yatırımları, yerli fir­maların yeterli sermayeye sahip olmamaları nedeniyle giremedikleri ölçek ekonomilerinin var olduğu endüstrilere girebilir. Böylece ilgili endüstride fiyatlar düşebilir. İleri teknoloji ve ileri teknik ve yönetsel beceriler kazanılması: Yabancı sermaye yatırımları ile ev sahibi ülke çalışanları ileri teknik ve yönetsel be­ceriler kazanabilir; ayrıca ileri teknoloji kullanımı nedeniyle ev sahibi ülke­nin üretim olanakları eğrisi dışa doğru kayabilir. Yerli monopol gücünün zayıflaması: Yabancı sermaye yatırımından önce ev sahibi ülkede bir endüstri belirli bir firmanın veya birkaç küçük firmanın kontrolü altındaysa, ilgili endüstriye yabancı sermayenin girmesiyle ev sa­hibi firmanın veya firmaların monopol gücü zayıflayacaktır. Çünkü artan rekabet nedeniyle fiyatlar düşecek ve çıktı artacaktır. Bu nedenle yabancı ser­maye yatırımlarına bir antitröst politikası aracı olarak da başvurulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisinde dış ticaret sadece sabit maliyetler varsayımı altında açıklanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir birim malın maliyetini, onu üretmekle üretiminden vazgeçilen diğer mallar olarak kabul eden teori, Fırsat Maliyetleri Teorisi'dir.

Yanıt Açıklaması: Gümrük vergilerinin genel denge etkilerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: Ulusal gelir ve istihdam artışı: Tarifeler toplam talebi yabancı mallardan yerli mallara kaydırarak, korunan endüstride hasılayı ve dolayısıyla millî geliri artırır. Gelir artışı boş duran kaynaklara çalışma alanı yaratır. Bu da istihdam düzeyini yükselterek işsizliğin azalmasına yol açabilir. Dış ticaret bilançosu açıklarını giderme: Dış ödemeler bilançosu açığı, gümrük tarifelerinin ithalatı kısıtladığı ölçüde kapanır (ülkenin döviz rezervlerinden tasarruf sağlar). Dış ticaret hadlerini iyileştirme: Gümrük tarifeleri ticaret hadlerini tarifeyi koyan büyük ülke lehine değiştirmektedir. Gelir dağılımını belli sosyal sınıflar lehine değiştirme: Dış ticaret politikası ile güdülen diğer bir amaç ise yoksul kesimlere gelir aktarımında bulunmak için zengin kesimin tükettiği lüks mallara tarifeler konmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Yabancıların satın aldıkları ulusal tahvillere ilişkin faiz ödemeleri ödemeler bilançosunun gelirler hesabı kaleminde işlem görür ve eksi(-) ile işaretlenir.

Yanıt Açıklaması: Posner (1961), Teknolojik Açık Modeli’nde, Heckscher-Ohlin Teorisi’nin “Birbirleri ile ticaret yapan ülkelerde, aynı üretim teknikleri geçerlidir” varsayımına karşı çıkmaktadır. Posner (1961)’in geliştirdiği teoriye ilişkin varsayımlar ise şöyledir: Teknoloji, dış ticareti belirleyen en önemli faktördür. Üretim fonksiyonu, ülkeler arasında farklıdır. Faktör donatımı ticareti değil, ticaret faktör donatımını belirler. Emek faktörü homojen değildir. Faktörler ülkeler arasında mobildir (hareketlidir). Beşerî sermaye (iş gücüne yapılan yatırım) dış ticarete konu olan malları belirlemektedir. Karşılaştırmalı üstünlüğe ülkeler değil, ülkelerin sanayileri sahiptir. Teknik bilgi kolayca elde edilememektedir. Teknolojik yenilik açısından taklit ve talep gecikmeleri önemli belirleyicilerdir.

Yanıt Açıklaması: Fiyat farklarından yararlanmak amacıyla para, kıymetli maden, tahvil ve hisse senedi alıp satma işlemine arbitraj adı verilir. Farklı piyasalarda aynı menkul kıymetler için farklı denge fiyatları oluşmuş olması durumunda, menkul kıymetlerin ucuz olduğu piyasadan alınarak daha pahalı olduğu piyasada satılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Euro Bölgesi, resmî adıyla Euro Alanı, ortak para birimi ve yasal ödeme aracı olarak Euro’yu seçen 18 Avrupa Birliği (AB) üyesinin oluşturduğu ekonomik ve parasal birliktir. 1 Ocak 2014 itibarıyla Euro bölgesinde Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan bulunmaktadır. İlk başta İngiltere (Birleşik Krallık), Danimarka ve İsveç Euro Alanı’nda yer almamıştır. AB’ye sonradan katılan ülkelerden Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Litvanya, Macaristan, Polonya ve Romanya henüz kendi para birimlerini kullanmaktadırlar. Ancak, bu ülkeler kriterleri karşıladıkları zaman Euro bölgesine katılmak zorundadır. Euro Bölgesi para politikasını yürütmekten sorumlu kurum Avrupa Merkez Bankası’dır.

Yanıt Açıklaması: Yeni dış ticaret teorileri ortaya çıkana kadar (özellikle 1970’lerin sonuna kadar) klasik iktisatçılar ölçek ekonomileri ve eksik rekabet piyasasının varlığını kabul etmektedirler. Ancak bu iki kavramın dış ticaret ile olan bağlantısını kurmada net bir formülasyon geliştirememişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Gümrük vergileri uygulanırken temel hedeflerden biri de yerli üreticileri dampinge karşı korumaktır.

Yanıt Açıklaması: Gelişmiş ülke ticari bankalarının borç verme arzusu: 1980’li yıllarda ge­lişmiş ülkelerin ticari bankalarının ellerinde atıl duran fonları gelişmekte olan ülkelerde değerlendirme arzusu ve kredi portföylerini çeşitlendirme isteği gelişmekte olan ülkelerin dış borçlarının artmasında önemli bir etken olmuştur.