Temel İdare Hukuku

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yönetmeliğin 3.maddesinde zarar çeşitleri tanımlanmaktadır: 1. Kasdi zarar: Memurların idare veya kişilere bile bile, isteyerek zarar vermesi ha^lidir. 2. İhmal sonucu zarar: Memurların sorumlu oldukları işlere gerekli özeni göstermemeleri veya işleri savsaklamaları sebebiyle idare veya kişilerin zarara uğraması ha^lidir. 3. Tedbirsizlik sonucu zarar: Memurların gerekli önlemleri zamanında almamaları veya eksik olarak almaları sonucunda idarenin veya kişilerin zarara uğraması halidir.

Yanıt Açıklaması: “Uyarma”, “kınama” ve “aylıktan kesme” cezaları “disiplin amiri” tarafından verilir. “Kademe ilerlemesinin durdurulması” cezası, memurun bağlı bulunduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra “atamaya yetkili amir” tarafından verilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası ise, atamaya yetkili amirlerin bu yöndeki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun “yüksek disiplin kurulu” kararı ile verilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hizmet kusurunun özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır: Hizmet kusuru, kişilerden bağımsızdır. Asli bir sorumluluk sebebi, yani idarenin doğrudan sorumlu olmasını doğuran bir kusurdur. Hizmet kusuru anonimdir. Yani bir kişi ya da kişilere indirgenemez. Hizmet kusuru geneldir, yani tüm kamu tüzel kişileri için geçerli bir sorumluluk sebebidir. Son olarak hizmet kusuru esnektir, değişen durumlara göre tespit edilir. Diğer bir deyişle önceden belirlenmiş değişmez kusur tiplerinden bahsedilemez.

Yanıt Açıklaması: Devletin, olağanüstü hâllerde (olağanüstü hâl, savaş ve seferberlik gibi) vatandaşlar için getirebileceği para, taşınır mal ve çalışma yükümlülüklerine hukukta “istimval” adı verilmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Devlet Memurları Kanunu m.3/B uyarınca " devlet memurlarının, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek dereceye kadar yükselebilmesine kariyer denir ". Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilenlerin tümü memurluğun bir meslek olarak kabulünün sonuçlarıdır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yürütmenin Anayasa'da düzenlenmiş düzenleyici işlemleri Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile yönetmeliklerdir. Düzenleyici işlemler; genel, soyut, kişisel olmayan, muhatabı önceden belli olmayan, sürekli, uygulanmakla bitmeyen, tekrar tekrar uygulanabilen hukuki işlemlere düzenleyici işlem denilir. Kanun ve TBMM İçtüzüğü yasama organının işlemleridir. Cumhurbaşkanı kararları düzenleyici işlemler arasında yer almaz. Genelgeler ise Anayasa'da sayılmamıştır.

Yanıt Açıklaması: İdarenin faaliyetlerinden meydana gelen zararın tazminine ilişkin farklı temel ilkeler kabul edilmektedir. Soruda tanımı verilen ilke ise, denkleştirme ilkesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Memurla idare arasındaki ilişkinin hukuki niteliği, karşılıklı anlaşmaya (sözleşmeye) dayanan bir ilişki değil, kanunla ve düzenleyici işlemlerle belirlenen bir statü ilişkisidir. Memurla idare arasındaki ilişkinin kanuni statü ilişkisi olması, memurların statüsünü düzenleyen kanunlarda ve düzenleyici işlemlerde değişiklik yapılarak, memurların haklarında ve yükümlülüklerinde değişiklikler yapılabilmesi sonucunu doğurur.

Yanıt Açıklaması: Burada kural olarak zararın meydana geldiği tarih esas alınmaktadır (GÖZÜBÜYÜK/TAN, age., C.II, s.747; CHAPUS, age., C.I, s.1236). Türk idare hukuku öğretisinde kural olarak zararın meydana geldiği tarihin esas alınacağı, ancak bu tarih ile karar tarihi arasında uzunca bir zaman geçmesi durumunda, bu arada meydana gelen fiyat artışlarının dikkate alınması gerektiği yönünde görüşler (GÖZÜBÜYÜK/TAN, age., C.II, s.748) yanında, hüküm tarihinin esas alınması yönünde de görüşler bulunmaktadır (GÜRAN, Tazminat Miktarının Saptanması, s.167).

Yanıt Açıklaması: Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40, günlük sekiz saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre, çalışanların engellilik durumuna göre farklı düzenlenebilir. Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri de mümkündür.

Yanıt Açıklaması: 657 sayılı Kanu nun 12. maddesi, memurların idareye karşı hukuki sorumluluğu bakımından “maddi hüküm” niteliğindedir. İdare bu hükme dayanarak memura karşı tazminat davası açabilecektir. Memurun ida reye karşı verdiği zararlar bakımından “genel hükümlere” yani Borçlar Hukukundaki haksız fiil hükümlerine göndermede bulunulmuştur. Bu nedenle de açılacak davalar, adli yargıda görülecektir. Sorumlu olan kamu görevlisi, devlet memurudur. Sözleşmeli personel ve işçiler buradaki sorumluluk hükümleri kapsamı dışındadır. Tespit edilen zarar anlaşma, sulh ve dava yöntemlerinden biri ile tahsil edilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İdarenin kusursuz sorumluluğu kapsamında idarenin kullandığı taşıtların verdikleri zararlar, bir mahkumun idarece izinli olduğu dönemde verdiği zarar ve bir doktorun hastane ortamında kaptığı ölümcül bir virüsü aile bireylerinden birisine bulaştırması örnek olarak verilebilir. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kadro, kamu tüzel kişilerinin kullanacakları memurların sayı ve niteliklerinin kanunla belirlenmesidir. Kadrosuz memur çalıştırılamaz. Hangi kurumda, hangi sayıda ve hangi sınıfta ne kadar memur çalıştıracağı Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde gösterilir (DMK, m.33). Nitekim kurumların kadroları 2 Numaralı Genel Kadro Usûlü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Özürsüz olarak bir yılda toplam en az 20 gün göreve gelmemek devlet memuriyetinden çıkarma yaptırımının uygulanmasına yol açabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorumlu olan kamu görevlisi, devlet memurudur. Sözleşmeli personel ve işçiler buradaki sorrumluluk hükümleri kapsamı dışındadır. Diğer seçenekler doğru bilgi içermektedir.

Yanıt Açıklaması: İdarenin davranışı sonucu meydana gelen ve tazmin edilmesi gereken zarar maddi olabileceği gibi manevi bir zarar da olabilir. İdarece tazmin edilecek zarar, şahıs varlığına yönelik manevi zarar şeklinde de olabilir. Kişinin kişi olarak sahip olduğu hayat, vücut bütünlüğü, sağlık, hürriyet, isim, şeref, haysiyet, cinsel bütünlük, ruhsal bütünlük gibi kişilik değerlerinin tümü şahıs varlığını ifade etmektedir. Dolayısıyla meşru, maddi veya manevi zararlar da idarenin sorumluluğuna yol açacaktır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dâhil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için otuz gündür. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Siyasi partiye girmek memuriyetten çıkarılma cezasını gerektirir. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.