Sermaye Piyasası Hukuku

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü en önemli borsa, Borsa İstanbul’dur (BİST). BİST’in amaçları arasında sermaye piyasası araçlarının güven ve istikrar içinde, serbest rekabet şartları altında kolay ve güvenli şekilde alınıp satılabilmesini sağlamak ve oluşan fiyatları tespit ve ilan etmek için sistemler oluşturmak yer almaktadır. Borsa İstanbul’un yanında Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, İstanbul Altın Borsası gibi borsalar ülkemizde faaliyet göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Dar yetkili aracı kurum; emir iletimine aracılık ve yatırım danışmanlığı faaliyetlerinden herhangi birini veya bu faaliyetlerin tamamını yürütecek olan aracı kurumlardır

Yanıt Açıklaması: Sermaye piyasasından fon talep edebilecek kişi ya da kurumlar sınırlayıcı olmamak üzere şu şekilde sıralanabilir: anonim ortaklıklar, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, T.C. Merkez Bankası, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT’ler), mahalli idareler ve yatırım fonlarıdır. Sermaye piyasası açısından önem taşıyan borsalar ise, sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü borsalardır. Bu borsalar, bir anlamda sermaye piyasasının organize olmuş hali olarak da nitelendirilebilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yatırım ortaklıkları kavram olarak SerPK m. 48/1’de, “yatırım ortaklıkları, sermaye piyasası araçları, gayrimenkul, girişim sermayesi yatırımları ile Kurulca belirlenecek diğer varlık ve haklardan oluşan portföyleri işletmek amacıyla, paylarını ihraç etmek üzere kurulan sabit veya değişken sermayeli anonim ortaklıklardır” şeklinde ifade bulmuştur. Mülga 2499 sayılı Kanun döneminde geçerli olan 35. madde ile ilgili düzenlemenin belirlediği kapsam nedeniyle yatırım ortaklıkları sınırlı olarak, portföylerinin içeriklerine göre, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, girişim sermayesi yatırım ortaklıkları, menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve kıymetli madenler yatırım ortaklıkları olarak tasnif ediliyordu. 6362 sayılı SerPK m. 48/1’deki yukarıdaki ifade ile birlikte söz konusu sınırlı tasnifin terkedildiği anlaşılmaktadır. Sermaye piyasası aracı kavramından, “menkul kıymetler ve türev araçlar ile yatırım sözleşmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası araçlarını”, anlamak gerektiği düzenlenmiştir. yatırım ortaklıklarının portföy içerikleri artık tek tek sayılmak yerine, Kurul’a bu hususta çok geniş bir yetki verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kira sertifikaları; a. Sahipliğe, b. Yönetim sözleşmesine, c. Alım-satıma, ç. Ortaklığa, d. Eser sözleşmesine, dayalı olarak veya bu sayılanların birlikte kullanılması suretiyle Varlık Kiralama Şirketleri tarafından ihraç edilebilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Düzenleme yetkisi kapsamında Sermaye Piyasası Kurulu Sermaye Piyasası Kanunu’nun uygulanmasını sağlamak amacıyla kendisine verilen yetki çerçevesinde tebliğ ve yönetmelik hazırlayabilir.

Yanıt Açıklaması: Mali haklar kapsamında paylar sahibine, Kâr payı hakkı Tasfiye payı hakkı Bedelsiz paylardan yararlanma hakkı • Rüçhan hakkı (artırılan sermayeden öncelikle yararlanma hakkı) gibi haklar bahşeder.

Yanıt Açıklaması: Yatırım kuruluşlarının kişilere, ailelere ya da ortak yatırım hizmetlerine sahip kişilerden oluşan gruplara yönelik mali, hukuki, vergisel ve benzeri hususlarda sunduğu danışmanlık hizmeti, servet yönetimi ve finansal planlama yapılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Aracı kurum kurucu ortaklarının; • Mü?is olmaması, konkordato ilan etmemiş olması, haklarında i?asın ertelenmesi  kararı verilmemiş olması, • Faaliyet izinlerinden biri Kurul tarafından iptal edilmiş kuruluşlarda, iptali gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması, • Sermaye Piyasası Kanunu’nda sayılan suçlardan kesinleşmiş mahkumiyetinin bulunmaması, • Ödeme güçlüğü içinde bulunan bankerlerin işlemleri hakkında KHK ve eklerine  göre kendileri veya ortağı olduğu kuruluşlar hakkında tasfiye kararı verilmemiş olması, • Kasten işlenen bir suçtan ötürü beş yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkum olmamış olması ya da yasada sayılan bazı suçlardan mahkum olmamış olması, • Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip olması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Menkul kıymetler, para, çek, police ve bono hariç olmak üzere, paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını, borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikalarını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Depo sertifikaları, yabancı sermaye piyasası araçlarının ülkede işlem görmesi için kullanılan bir menkul kıymettir.

Yanıt Açıklaması: Kısmen Tümünü Yüklenim: İhraç edilecek sermaye piyasası araçlarının bedelinin, satışın başlamasından önce tam ve nakden ödenmesi suretiyle bir kısmının satın alınarak halka satılmasının, satışı yapana karşı taahhüt edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Gayrimenkul Yatırım Fonu, kanun hükümleri uyarınca nitelikli yatırımcılardan katılma payları karşılığında toplanan paralarla, pay sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre üçüncü fıkrada belirtilen varlık ve işlemlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla Kuruldan faaliyet izni alan portföy yönetim şirketleri ve gayrimenkul portföy yönetim şirketleri tarafından bir içtüzük ile süreli veya süresiz olarak kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan malvarlığıdır. Yukarıda verilen cümledeki boşluğu doldurunuz.

Yanıt Açıklaması: Paylı komandit şirket değil, anonim şirket şeklinde kurulmuş olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: A, B ve E şıkkı yanlıştır. Ülkemizde SerPK’nin 81’inci maddesinde sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek, kaydileştirilen bu araçları ve bunlara bağlı hakları, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla kayden izlemek, bu araçların merkezi saklamasını yapmak üzere anonim şirket şeklinde kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi olan Merkezi Kayıt Kuruluşuna (MKK) ilişkin esaslara yer verilmiştir. C şıkkı doğrudur. Anonim şirket şeklinde kurulan MKK’ya kimlerin ortak olabileceği mevzuatta düzenlenmiştir. D şıkkı yanlıştır. MKK, kayda alınan sermaye piyasası araçlarına ilişkin kayıtları bilgisayar ortamında esas itibariyle hak sahipleri itibarıyla tutmaktadır. E şıkkı yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Yatırım fonlarının kuruluş izni alabilmesi için, kurucunun portföy saklama hizmetini yü­rütmek üzere Kurulca yetkilendirilmiş bir kuruluş ile anlaşmış olması ve fon iç tüzüğünün Kurulca onaylanması gereklidir. Yatırım fonu kuruluş başvuruları, gerekli belgelerin Ku­rula eksiksiz olarak sunulmasından itibaren iki ay içinde Kurul tarafından karara bağlanır ve keyfiyet ilgililere bildirilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fon türleri ile ilgili olarak Tebliğ’in 6. maddesi şöyle bir sıralama yapmıştır: • Borçlanma araçları şemsiye fonu • Hisse senedi şemsiye fonu • Kıymetli madenler şemsiye fonu • Fon sepeti şemsiye fonu • Para piyasası şemsiye fonu • Katılım şemsiye fonu • Değişken şemsiye fon • Serbest şemsiye fon • Garantili şemsiye fon • Koruma amaçlı şemsiye fon

Yanıt Açıklaması: Yatırım kuruluşları, kolektif yatırım kuruluşları, bağımsız denetim, değerleme, derecelendirme kuruluşları, portföy yönetim şirketleri, ipotek finansmanu kuruluşları, konut finansmanı ve varlık finansmanı fovnları, varlık kiralama şirketleri, merkez takas kuruluşları, very toplama kuruluşları, kurulca belirlenen diğer sermaye piyasası kurumları sermaye piyasası kuruluşlarındandır.

Yanıt Açıklaması: ''Yatırım ortaklıkları, sermaye piyasası araçları, gayrimenkul, girişim sermayesi yatırımları ile Kurulca belirlenecek diğer varlık ve haklardan oluşan portföyleri işletmek amacıyla, paylarını ihraç etmek üzere kurulan sabit veya değişken sermayeli anonim ortaklıklardır”

Yanıt Açıklaması: Yatırım kuruluşların mali durumlarının önemli derecede bozulması nedeniyle ödeme ve sermaye piyasası araçlarını teslim yükümlülüklerini yerine getirememeleri, sermaye piyasası yatırımcılarının olası mağduriyetini önlemek bakımından Yatırımcı Tazmin Merkezi, Sermaye Piyasası Kanunu’nda düzenlenmiştir.