İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku

Yanıt Açıklaması: Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılar- dan sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere 300 gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkek, doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Amaca Yönelik Yasaklar Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda öngörülen amaca yönelik ya­saklar şu şekilde sıralanabilir: Sendika ve konfederasyonlar, tüzükle­riyle belirlenen amaçları dışında faali­yette bulunamazlar. Sendika ve konfederasyonlar siyasi par­tilerin adı, amblem, rumuz ve işaretleri­ni kullanamazlar.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak toplu iş sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri yararlanır (m.39/1). Toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihte taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden itibaren, imza tarihinden sonra üye olanlar ise, üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanırlar (m.39/2). Toplu iş sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iş sözleşmesi sona eren üyeler iş sözleşmelerinin bitimine kadar toplu iş sözleşmesinden yararlanırlar (m.39/3). İşçi sendikası üyeliğinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, toplu iş sözleşmesinden yararlanma da son bulur. Sendika üyesiyken daha sonra üyelikten ayrılanlar veya çıkarılanlar artık toplu iş sözleşmesinden yararlanamazlar. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 65. maddesi uyarınca grev ve lokavt sırasında kanunen koruma-gözetim-bakım işlerinde çalışmak zorunda olanların dışında greve katılmayan ve işyerinde çalışmaya devam edenler, taraf işçi sendikasına üye olsunlar veya olmasınlar grev sonrasında yapılan toplu iş sözleşmesinden yararlanamazlar. Ayrıca uygulamada işçi sendikası üyesi oldukları halde müdür, şef, danışman, mühendis vb. üst düzey yetkililer, toplu iş sözleşmesine hüküm konularak toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmamaktadırlar. Bunlara kapsam dışı personel denilmektedir. Bunun dışında 6356 sayılı Kanuna göre işveren vekili olan kişiler de işçi sendikalarına üye olmayacaklarından toplu iş sözleşmelerinden yararlanamazlar. Toplu iş sözleşmesi görüşmelerine işvereni temsilen katılanlar da toplu iş sözleşmesinden yararlanmazlar (m.39/7).

Yanıt Açıklaması: En önemli sosyal risklerden dolayısıyla sosyal sorunlardan birisi olan işsizliğe karşı bir ölçüde ekonomik destek sağlayan bir sigorta kolu olarak işsizlik sigortası ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İşçi sendikası, çağrı tarihinden itibaren otuz gün içinde yapılacak olan ilk toplantıya gelmez veya aynı süre içinde toplu görüşmeye başlamazsa yetkisi düşer. Toplu görüşmenin süresi, ilk toplantı tarihinden itibaren altmış gündür.

Yanıt Açıklaması: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında çalışanlar yani devlet memurları 4447 saylı Kanun kapsamı dışındadır. Çünkü devlet memurluğunda süreklilik esastır. Zaman zaman işsiz kalma riski yoktur.

Yanıt Açıklaması: Sendika temsilcilerine oda tahsisi, sendika duyurularının nerede, nasıl yapılacağının kararlaştırılması, izin ve disiplin kurullarının oluşturulması, uyuşmazlık hallerinde uzlaştırma kurulları oluşturulması veya özel hakeme başvurulması konularına ilişkin hükümler borç doğuran hükümlere örnektir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir. Taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık aynı sürede özel hakeme götürülür.İşçi, kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmazsa, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmesinde işveren tarafı olarak; işveren sendikaları veya işveren yer almaktayken, sözleşmenin işçi tarafı olarak yalnızca işçi sendikaları yer almaktadır. Diğer bir ifadeyle, sözleşmenin işçi tarafının mutlaka bir işçi kuruluşu olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde belirtilenler yani Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler için prim oranı, prime esas kazançlarının %5.5’idir. Bu prim oranının % 1’i kısa vadeli sigorta kolları, %4.5’I genel sağlık sigortası primidir.

Yanıt Açıklaması: Yetkili sendika; işyerinde çalışan işçi sayısı 1001-2000 arasında ise en çok 6 temsilci atayabilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 5502 sayılı Kanunda, sosyal güvenlik politikaları ve bunların uygulamaları hakkında görüş ve önerilerde bulunmak ile Kurumun performans programlarında yer alan hedefler ile sonuçlarını değerlendirerek bir sonraki dönemin performans hedeflerine ilişkin görüş oluşturmak, Genel Kurul'un görevleri arasında yer almaktadır. Kurumun görev alanına giren konularda politika ve stratejiler geliştirmek ile Performans ölçütleri belirlemek ise Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın görevleri arasında yer alır. Kurumun sigorta kolları itibarıyla hazırlanacak aktüeryal hesaplarına ilişkin raporları değerlendirerek finansman dengesinin üçer aylık ve yıllık gerçekleştirmelerini izlemek ise Yönetim Kurulu'nun görevidir.

Yanıt Açıklaması: Taraflar nasıl diledikleri zaman serbest iradeleri ile iş sözleşmesi yapabiliyorlarsa; yine serbest iradeleriyle ve diledikleri zaman iş sözleşmesini ortadan kaldırabilirler. Tarafların bu şekilde anlaşma yoluyla iş sözleşmesini sona erdirmek için yaptıkları, iş sözleşmesini sona erdirme sözleşmesi, zımnî olabileceği gibi açık olarak da yapılabilir. Bu sözleşmeye “ikale” denir.

Yanıt Açıklaması: Grev ve lokavtın serbest olduğu hallerde grev ve lokavt uygulanabilir. Grev ve lokavtın yasak olduğu hallerde ise kanuni hakem müessesesi (Yüksek Hakem Kurulu) devreye girer, uyuşmazlığı çözerek toplu iş sözleşmesini meydana getirir.

Yanıt Açıklaması: Kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin hükümler 4/1-c bendi kapsamında düzenleme altına alınan kamu çalışanlarına uygulanmaz. Kısa vadeli sigorta kollarından sadece parasal yardım yapılmakta, sağlık hizmeti verilmemektedir. Sağlık hizmetleri ileride değinileceği gibi genel sağlık sigortası hükümlerine göre verilecektir.

Yanıt Açıklaması: Kuruluş Kararı ile Fesih: Sendika ve konfederasyonlar, en üst karar organı olan genel kurul kararı ile feshedile­bilir

Yanıt Açıklaması: Sendikalarda tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter ve kayıtlar; Üye kayıt ve üyelik sona erme listeleri Genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulu karar defterleri Gelen ve giden evrak kayıt defterleri ile zimmet defteri Aidat kayıtları, yevmiye ve envanter defter­leri ile defterikebir Gelirlere ilişkin kayıt ve defterlerdir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin işçi tarafından süreli fesih yoluyla sona erdirildiği bazı hallerde işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İş sözleşmesi işçi tarafından bildirimli sona erdirilmesine rağmen işçiye kıdem tazminatı hakkı kazandıran haller şunlardır: - Evlilik - Muvazzaf askerlik - Bağlı bulunulan kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malûllük aylığı yahut toptan ödeme alma - Yaşlılık aylığı bağlanması için kendi istekleri ile işten ayrılanlar.

Yanıt Açıklaması: İşçi sendikası üyesi işçinin bir yılı geçmemek üzere işsiz kalması sendika üyeliğini etkilemez. Herhangibir askeri ödev dolayısıyla silah altına alınan üyenin üyelik ilişkisi bu süre içinde askıda kalır. Sendika üyesi olabilmek için gerekli koşulların kaybedilmesi halinde sendika üyeliği kendiliğinden sona erer. İşkolunu değiştiren işçinin sendika üyeliği sona erer. Gerçek kişinin ölümü veya gaipliğine karar verilmesii tüzel kişiliğin feshi veya infisahi da sendikaüyeliğini kendiliğinden sona erdirir. Sorunun doğru cevabı e şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sendikaların zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kuruludur. İsteğe bağlı organlar ise başkanlar kurului onur kurulu, temsilciler kurulu, araştırma kurulu ve eğitim kuruludur.