İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin ilanından sonra kabul edilen 1924 Anayasası, toplanma ve dernek kurma hakkını tanımış ve bu dönemde iş hukuku alanında da birtakım kanunların oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır. 1924 tarihli 394 sayılı “Hafta Tatili Kanunu”, 1926 tarihli 818 sayılı “Borçlar Kanunu”, 1930 tarihli 1593 sayılı “Umumi Hıfzıssıhha Kanunu” ve 1935 tarihli 2739 sayılı “Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Hakkında Kanun” bu anlamda ilk kanunlardır.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin diğer bütün sözleşmeler için geçerli olan ve Türk Borçlar Kanunu’nda belirtilen sözleşme taraflarından birinin irade beyanıyla sona ermesine ise “fesih” denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nda süreli feshin geçerli sebebe dayandırılması ve geçersiz sebeple yapılan fesihte işçiye iş güvencesi sağlanması, sınırlı bir uygulama olarak hükme bağlanmış ve ancak otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, en az altı aylık kıdemi olan işçiler için öngörülmüştür. Altı aylık kıdem koşulu ile otuz işçi koşulu sağlanmış olsa bile, işletmenin bütününü sevk ve idare etmeye yetkili işveren vekilleri ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleri söz konusu güvencenin dışında tutulmuştur. Son olarak, bir işçinin iş güvencesi kapsamına girebilmesi için belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olması gerekir.

Yanıt Açıklaması: 1919 yılında Versailles Barış Andlaşmasıyla kurulan ILO’nun amacı çalışanlara insani çalışma şartlarıyla sosyal güvenlik sağlamak, bütün dünyayı kapsayabilecek bir sosyal adaleti kurmak ve çalışanların ekonomik ve sosyal durumlarını geliştirmek isteyen ülkelerin bu konuda ortak hareket etmelerini sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesi işçi veya işverenin tek taraflı irade beyanları ile sona erdirilebilir. Taraflardan birinin sözleşmeyi sona erdiren irade beyanına fesih bildirimi denir. Fesih bildirimi tek taraflı bir irade beyanıdır ve bu beyan belirsiz süreli iş sözleşmelerinde süreli fesih (İK m.17), belirli veya belirsiz süreli iş sözleşmelerinde ise derhal fesih (İK m.24 ve 25) biçiminde ortaya çıkabilir. Dolayısıyla feshi, sözleşmeyi sona erdirmeye yönelik irade açıklamasının hüküm ve sonuçlarını doğurma anına göre, “süreli fesih” (feshi ihbar, bildirimli fesih) ve “derhal fesih” (bildirimsiz fesih, haklı sebeple fesih, süresiz fesih) şeklinde ikiye ayırarak incelemek mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Kanunda tanımı yapılmış olan ücret, günlük hayatta “asıl ücret”, “çıplak ücret”, “kök ücret”, “giydirilmemiş ücret”, “temel ücret” olarak kullanılan ücrettir.

Yanıt Açıklaması: Ücret ödeme borcu işverenin tali borçlarından biri değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türk Borçlar Kanunu’nun 430. maddesi çerçevesinde belirli süreli iş sözleşmesi, süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülüyorsa, belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinde taraflar sözleşmeyi serbest iradeleriyle oluşturmakta ve içeriğini de serbestçe belirlemekte ve taraflar arasında bir ast-üst ilişkisi bulunmamaktadır. Bunlar sözleşmenin bir özel hukuk sözleşmesi olduğunu gösterir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin yapılması sırasında iradesi, yanılma, aldatma,  korkutma gibi nedenlerle sakatlanan taraf yanılma, aldatma, halinin öğrenildiği, korkutmanın ise ortadan kalktığı andan itibaren bir yıl içinde sözleşme ile bağlı kalmak istemediğini karşı tarafa beyan ederek, iş sözleşmesinin iptalini isteyebilir.

Yanıt Açıklaması: İşveren tarafından işçinin yaptığı işten duyulan memnuniyeti göstermek veya yeni yıl, evlenme ve doğum gibi bazı özel nedenlerle verilen ek ödemeye ikramiye denir.

Yanıt Açıklaması: İşçilerin aylık ücretlerinin 1/4 den fazlası haczedilemez.

Yanıt Açıklaması: Çıplak ücret

Yanıt Açıklaması: İşyeri iç yönetmeliği

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’ne (ÇSY) göre, “işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi çalışma (m.6); bu çalışmaya ilişkin iş sözleşmesine ise kısmi süreli iş sözleşmesi” denir. Bu bağlamda 39:3x2=26 saat çalışılan kişi kısmi süreli çalışıyor olacaktır.

Yanıt Açıklaması: İşçi ile işveren arasındaki temel ilişkiye iş ilişkisi denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Asgari ücret, Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığıyla en geç 2 yılda bir belirlenir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nun 2. maddesine göre “İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili” denir (İK m.2/4).