Türk Anayasa Hukuku

Yanıt Açıklaması: Anayasaların yapımı veya değiştirilmesi yöntemleri, en genel biçimde "hiyerarşik yöntem, organik yöntem ve sözleşme yöntemi" olarak üçe ayrılır. Sorumuzdaki kurguda, anayasa değişikliği, ne tam anlamda sözleşme yöntemine ne de hiyerarşik yönteme girer. Hiyerarşik yöntemden söz edemeyiz, çünkü ortada seçilmiş bir parlamento çoğunluğu mevcuttur. Sözleşme yönteminin de tam anlamıyla uygulandığı söylenemez, çünkü toplumun değişik kesimlerini temsil eden diğer siyasal partiler dışlanmıştır. Bu durumda örneğimizdeki anayasa değişikliğinde kullanılan yöntemi “organik yöntem” olarak adlandırmamız mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 3 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hâkim ve savcıları arasından, 1 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargı hâkim ve savcıları arasından olmak üzere toplam 4 üye Cumhurbaşkanı'nca seçilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa, kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemek için Anayasa Mahkemesini; temyiz mercii olarak idari yargı alanında Danıştayı, adli yargı alanında Yargıtayı; mahkemeler arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek için Uyuşmazlık Mahkemesini; idarenin mali denetimi alanında görev yapmak üzere Sayıştayı ve seçim uyuşmazlıklarını kesin karara bağlamak üzere Yüksek Seçim Kurulunu öngörmüş bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Negatif statü hakları (kişi hakları), kişinin devlet tarafından ihlal edilmemesi ve dokunulmaması gereken özel alanının sınırlarını belirleyen, yaşama hakkı, din ve vicdan hürriyeti, düşünce hürriyeti, kişi dokunulmazlığı, konut do­kunulmazlığı ve işkence yasağı gibi hürriyetlerdir. Doğru seçenek A‘dir.

Yanıt Açıklaması: On beş üyeden oluşan Anayasa Mahkemesi’nin üç üyesi Türkiye Büyük Millet Meclisi, on iki üyesi ise Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.

Yanıt Açıklaması: %51

Yanıt Açıklaması: İrlanda ve İzlanda'da devlet başkanları halk tarafından seçilse de sahip olduğu yetkiler sembolik düzeydedir. Dolayısıyla bu ülkelerde yarı başkanlık sistemi değil parlamenter sistem söz konusudur. Fransa'da ise devlet başkanı olan Cumhurbaşkanı, önemli yetkilerle donatılmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa, Cumhurbaşkanı seçilebilme yeterliliği için şu şartları aramaktadır: Türk vatandaşı olmak, kırk yaşını doldurmuş olmak, yüksek öğrenim yapmış olmak,  milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak. Bu şartlar yalnızca I. seçenekte sağlanmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa hukukunda hükûmet sistemleri, yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirleriyle olan ilişkilerine göre tasnif edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasıyla Cumhurbaşkanının belli şartlar altında Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerini yenileme yetkisi kullanılabilir hâle getirilmiştir (m.116). 2017 yılında Anayasada yapılan değişiklikle başkanlık sistemine geçilmesi kabul edilmiş, 116’ncı madde ile Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin, iki taraftan birinin kararıyla, birlikte yenilenmesi imkânı getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de, Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde başlayan anayasacılık hareketleri çer- çevesinde “misak” (sözleşme) biçiminde meydana getirilen ilk anayasal belge olan Sened-i İttifak, 1808 yılında merkezi^ hüku^metin temsilcileri ile a^yan temsilcileri arasında yapılan görüşmeler sonu- cunda kabul edilmiştir. Sened-i İttifak ile kabul edilen hükümlerden bazıları merkezi otorite, bazıları ayanlar ve bazıları da genel olarak halk yararına sonuçlar doğurucu niteliktedir (Tanör, 1995: 35-38). Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere getirilen dü- zenlemeler sadece merkezi^ otorite ve a^yanları değil halkı da ilgilendirmektedir. "Yoksullar ve reaya korunacak, vergiler hak- sız ve ezici olmayacaktır." genel olarak halk yararına olan hükümlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyeleri TBMM ve Cumhurbaşkanı tarafından seçilmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa yapımcıları, temelde politika kararlaştırıcılar ve teknisyenler olarak ikiye ayrılabilir. Politika kararlaştırıcılar kavramı, Anayasa’nın yapılması kararını veren ve anayasada yer alacak temel tercihleri hukuken ve fiilen belirleme ve nihai olarak onaylama yetkisine sahip siyasal güçleri (politikacılar, siyasal gruplar ve partiler, hükûmetler, yasama organları ve halk gibi) ifade etmektedir. Teknisyenler ise politika yapımcılarının tayin ettiği çerçeveye göre anayasayı hazırlayan uzmanlardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesi işin kendisine gelmesinden itibaren beş ay içinde kararını verir ve açıklar.

Yanıt Açıklaması: Yürütme (idare) fonksiyonu: Maddi kritere göre yürütme fonksiyonu, kişisel, somut ve sübjektif işlemler yapılmasını ifade eder. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliği kanununu onaylarsa, anayasa değişikliği kanunu Resmî Gazete’de yayımlanır (m.175/5) ve böylece kesinleşmiş olur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hiyerarşik yöntemin klasik uygulaması, hükümdar ya da monarkın tek yanlı bir iradi tasarruf ile “ferman” biçiminde bir anayasayı kabul ve ilan etmesidir. Ferman anayasa yapımının örnekleri arasında Fransa’da 1814 Restorasyon Dönemi Anayasası bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Halk oylamasının usulüne uygunluğu hakkındaki denetim yetkisi ise Yüksek Seçim Kuruluna aittir.

Yanıt Açıklaması: Değiştirilme teklifinin kabulü Meclisin üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür

Yanıt Açıklaması: İnsan haklarının kapsam ve muhteva olarak gelişmesi karşısında yetersiz kalan klasik tasnifler­den farklı olarak, henüz anayasalarda tam olarak yer almamakla birlikte, insan hakları alanında yeni birtakım tasnifler yapılmaktadır. İnsan haklarını, ortaya çıkışları ve gelişim süreçleri itibarıyla kuşak­lar halinde sınıflandıran bu yaklaşım, başlangıçtan günümüze insan haklarını üç kuşakta ele almakta­dır: Birinci kuşak, “insan kişiliğinin korunmasına ilişkin medeni ve siyasal hakları”; ikinci kuşak, insanın onur içinde yaşamasını amaçlayan “ekono­mik, sosyal ve kültürel hakları”, üçüncü kuşak ise insanın uygun çevrede ve barış içinde yaşamasını amaçlayan “dayanışma hakları”nı kapsamaktadır. Doğru seçenek C‘dir. Doğru seçenek C‘dir.