Türk Anayasa Hukuku

Yanıt Açıklaması: Anayasa m. 104/17'ye göre " ...Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir ". Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Vergi, benzeri mali yükümlülükler ve ödevler hakkında Danıştay ile Sayıştay kararları arasındaki uyuşmazlıklarda Danıştay kararları esas alınır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 yılında hazırlanan “Dayanışma Haklarına İlişkin Uluslararası Pakt Ön Tasarısı”nda düzenlenen şeklîyle, “barış hakkı, gelişme hakkı, çevre hakkı ve insanlığın ortak malvarlığına saygı hakkı”ndan oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 7

Yanıt Açıklaması: “Dayanışma Hakları” ise 1982 yılında hazırlanan “Dayanışma Haklarına İlişkin Uluslararası Pakt Ön Tasarısı”nda düzenlenen şeklîyle, “barış hakkı, gelişme hakkı, çevre hakkı ve insanlığın ortak malvarlığına saygı hakkı”ndan oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa değişikliklerinin yargısal denetimi konusunda açık bir düzenleme öngörmeyen 1961 Anayasası döneminde Anayasa Mahkemesi kendini bu konuda yetkili sayarak bazı anayasa değişikliklerini iptal etmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tali kurucu iktidar, bir anayasanın anayasada belirtilen kurallar ve usullere uygun olarak değiştirilmesi iktidarıdır. 2017 yılında yapılan anayasa değişikliği de 1982 Anayasası'nda yer alan hükümler çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yargı fonksiyonunun amacı, hukuk düzeninin korunması ve adaletin gerçekleştirilmesidir. Yasama fonksiyonu ve yürütme fonksiyonunun amacı ise, kamu yararının gerçekleştirilmesidir. Yargısal işlemde hâkim, önüne getirilen olayla ilgili hukuk kuralını tespit ederek olaya uygular. Bu nedenle, idari işlemlerin inşaî (kurucu) niteliğine karşılık, yargısal işlemler gösterici (tespit edici) bir nitelik taşırlar. Yargısal işlemler kesin hüküm özelliğine sahiptir. Bu nedenle kural olarak kaldırılabilen ve değiştirilebilen yasama işlemleri ve idari işlemlerden farklı olarak, kesinleşmiş yargı kararlarının kaldırılmaları veya değiştirilmeleri mümkün değildir. Yargı fonksiyonunu yürüten organlar (mahkemeler), idari organlardan farklı olarak bağımsızlık özelliğine sahiptirler.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından reddedilmiş olan kanun teklifleri, ret tarihinden itibaren bir tam yıl geçmedikçe Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı yasama dönemi içinde yeniden verilemez.

Yanıt Açıklaması: Hiyerarşik yöntemde anayasa yapımı, Anayasa’nın, bir kişi, kurul ya da temsili olmayan bir meclisçe “tepeden inme” (top-down) bir usulle kabul edilmesi biçiminde gerçekleşmektedir (Elazar, 1985: 243; Banting and Simeon, 1985: 12-13). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: HSK'nın başkanı, Adalet Bakanı'dır, yani Adalet Bakanıdır. Bunun yanı sıra HSK üyeleri birinci sınıf adlî ve idarî yargı hâkimleri, Yargıtay ve Danıştay üyeleri, hukuk dalında yapan öğretim üyeleri ve avukatlar arasından seçilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası’nın ilk düzenlemesinde Anayasa Mahkemesi, on bir asıl ve dört yedek üyeden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Demokrasilerde, etkin siyasi görevlere gelecek yöneticiler ve siyasi karar organları, 4-5 yıllık aralıklarla tekrarlanan seçimlerle belirlenmektedir. Seçimler serbest, genel, eşit, gizli oy ve açık sayım ilkelerine göre yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 600

Yanıt Açıklaması: Anayasa değişikliklerinin şekil bakımından denetiminde iptale karar verilebilmesi için mahkeme başkanı veya bir başkan vekilinin başkanlığında en az on üye ile toplanacak olan Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğu ile karar vermesi şarttır

Yanıt Açıklaması: Anayasanın “hâkimlik ve savcılık teminatı”nı düzenleyen 139’uncu maddesine göre, hâkimler ve savcılar azlolunamaz, kendileri istemedikçe Anayasada gösterilen yaştan önce emekliye ayrılamaz; bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması sebebiyle de olsa, aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun kılınamaz. Meslekten çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı hüküm giymiş olanlar, görevini sağlık bakımından yerine getiremeyeceği kesin olarak anlaşılanlar veya meslekte kalmalarının uygun olmadığına karar verilenler hakkında kanundaki istisnalar saklıdır. Hâkimler ve savcılar altmışbeş yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler ve kendileri istemedikçe bu yaştan önce emekliye ayrılamazlar. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa, kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemek için Anayasa Mahkemesini; temyiz mercii olarak idari yargı alanında Danıştayı, adli yargı alanında Yargıtayı; mahkemeler arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek için Uyuşmazlık Mahkemesini; idarenin mali denetimi alanında görev yapmak üzere Sayıştayı ve seçim uyuşmazlıklarını kesin karara bağlamak üzere Yüksek Seçim Kurulunu öngörmüş bulunmaktadır. 1982 Anayasası ile getirilen askerî mahkemeler ise 2017 değişikliğiyle kaldırılmış bulunmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Temel hak ve hürriyetler kavramı; “insan hak­ları” ile aynı anlamda kullanılabildiği gibi, “bütün diğer haklardan yararlanmanın temeli olan hak­lar”, “anayasa ile tanınan hak ve hürriyetler” ya da “uluslararası sözleşmeler ve demokratik anayasalarla tanınmış hak ve hürriyetler” i ifade etmek için de kullanılabilmektedir. Doğru seçenek B‘dir.

Yanıt Açıklaması: Adli yargı alanında en üst mahkeme, Yargıtaydır. Yargıtay, adlîye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı nihai kararları ve hükümleri son merci olarak inceleyip karara bağlar. Ayrıca, kanunla belirtilen davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar (AY.m.154/1). Bunun dışında Yargıtay, ülkede adli yargı alanında içtihat birliğini sağlamakla görevli üst mahkemedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir kanun teklifi hakkındaki komisyon raporu- nun Genel Kurula sevk edilip dağıtımı yapıldıktan kırksekiz saat sonra görüşmelere geçilebilir. Ancak, esas komisyonun istemi üzerine Genel Kurul ta- rafından öncelikle görüşme kararı alınması ha^linde (İçtüzük, m.52/2) kırksekiz saat beklenmeden de görüşmelere geçilebilir. Maddelerine geçilmesi veya tümü kabul edilme- yen kanun teklifleri, Genel Kurulca reddedilmiş olur. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda yapılan görüşmelerde kanun teklifinin kabul edile- bilmesi, yani kanunlaşabilmesi için, Anayasa’nın 96’ncı maddesi uyarınca üye tamsayısının (600) en az üçte biriyle toplanan Meclis Genel Kurulunun, toplananların salt çoğunluğu ile kabul oyu kullan- ması gerekir.